Jeff Buckley - When I am laid in earth (Dido's Lament)

Σαν σήμερα, to 1966, γεννήθηκε αυτό το σπάνιο φαινόμενο.

Αντιγράφω, προς συνοδεία του ηχητικού, ακριβώς όπως διάβασα:

Υπάρχει μια μαγική στιγμή στην ιστορία της μουσικής, όπου ένα αγόρι με αλλόκοσμη φωνή, «πολιτογραφημένο» ως ρόκερ ερμηνεύει μια άρια από την όπερα του Χένρι Πέρσελ, «Διδώ και Αινείας». Είναι ο θρήνος της Διδούς, άρια φτιαγμένη για mezzo soprano ή για φωνή καστράτο: δεν ερμηνεύεται μονορούφι, δεν «βγαίνει» με τη μία, έχει παιδέψει πολλές και πολλούς της σύγχρονης όπερας, έχει κάψει φωνητικές χορδές στις πρόβες, είναι ένα θείο έγκλημα σε Ρε ελάσσονα. Συμβαίνουν, όμως και θαύματα. Από αυτά που δίνουν πάτημα σε πολλούς να υπερασπίζονται τις γέφυρες ανάμεσα στη ροκ και την όπερα.

Σαν αυτό που συνέβη στο πλαίσιο του Metdown Festival του 1995 υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Έλβις Κοστέλο. Ο Jeff Buckley έχει  εκφράσει την επιθυμία να ερμηνεύσει αυτό το μαρτύριο live, με μόνη συνοδεία ένα πιάνο, ένα βιολί και ένα τσέλο. Δεν ήταν, όμως, το μόνο δύσκολο που είχε ζητήσει για εκείνη τη διοργάνωση. Ο Κοστέλο θα θυμόταν λίγα χρόνια αργότερα ότι ο νεαρός ρόκερ είχε εκφράσει την επιθυμία να τραγουδήσει γερμανικά λίντερ, Μάλερ για την ακρίβεια.

«Είχα ενθουσιαστεί μ' αυτά που μου ζητούσε, αλλά και πάλι, στα γερμανικά; Ήταν πεπεισμένος ότι επειδή λάτρευε αυτά τα κομμάτια, θα μπορούσε να τα ερμηνεύσει χωρίς πρόβα. Ήταν διαβολεμένα ατρόμητος. Ερμήνευσε πρώτα Μάλερ και άφησε για το κλείσιμο της εμφάνισης του τον Πέρσελ», θυμόταν τότε ο Κοστέλο. Θεωρούσε την επιλογή του Buckley ριψοκίνδυνη. Είναι ένα εξαιρετικά οδυνηρό τραγούδι, που οι ψηλές του νότες μπορούν να το κάνουν ακόμη οδυνηρότερο, για το κοινό κυρίως, και ειδικά αν αυτός που ερμηνεύει δεν ξέρει τι κάνει.

Ο Buckley θα φτάσει αργοπορημένος, λίγο πριν την έναρξη του Φεστιβάλ, μοιάζει κατάκοπος από τις δικές του υποχρεώσεις, είναι ντυμένος στα μαύρα -μαύρο τζιν και T-shirt και μπότες- είναι εξωφρενικά αδύνατος, τόσο που τα ζυγωματικά φέγγουν στο πρόσωπο του, αχτένιστος, κάπως έξω από τα νερά του. Θα ερμηνεύσει πολλά δύσκολα εκείνο το βράδυ. Φτάνοντας προς το τέλος της εμφάνισής του, θα κομπιάσει για λίγο - ο κόσμος από κάτω είναι μαγεμένος. Η πιανίστα Κάθριν Έντουαρντς, ο βιολονίστας Ίαν Μπέλτον και στο τσέλο ο Φίλιπ Σέπαρντ τον περιμένουν με υπομονή και έναν κάποιο εκνευρισμό. Η άρια του Πέρσελ θα μπορούσε να αποδειχθεί φιάσκο για όλους.

Ο 28χρονος τότε μουσικός, τραγουδοποιός και ερμηνευτής, αγχωμένος, τους ζητάει συγνώμη για την καθυστέρηση και βγάζει από το σακίδιο του ένα παιδικό σημειωματάριο. Εκεί έχει σημειωμένα τα λιμπρέτι της άριας σε μια παράξενη δική του κωδικοποίηση. Κάθε λέξη που είναι γραμμένη πιο ψηλά από τις υπόλοιπες για εκείνον σημαίνει μία άπιαστη νότα, από εκείνες που κάνουν τις σοπράνο να κλαίνε στις πρόβες. Παίρνει μια ανάσα και μετά ρωτάει κάτι που ανησυχεί τους πάντες. Σε ποια χώρα βρίσκεται; Αγγλία ή Γερμανία; Εξηγεί ψελλίζοντας ότι έχει κοιμηθεί ελάχιστα και έχει χάσει τον λογαριασμό των ταξιδιών του εκείνες τις μέρες. Προφανώς, αντιλαμβάνεται το γενικό μάγκωμα, παίρνει μια ανάσα και αρχίζει να ερμηνεύει. [το παραπάνω κομμάτι]

«Όταν άρχισε να ερμηνεύει τον Θρήνο της Διδούς υπήρχαν γύρω του όλοι αυτοί οι επαγγελματίες της κλασικής μουσικής, που δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που άκουγαν. Απέναντι τους βρισκόταν ένας τύπος που ερμήνευε ένα οπερετικό τραγούδι, φτιαγμένο για άλλα είδη φωνής και μάλιστα εκπαιδευμένης. Και ήταν εκεί, το τραγουδούσε, όπως άλλοι μιλάνε. Δεν εκτελούσε απλώς ένα κομμάτι από μία όπερα, αλλά ήταν εκεί και έκανε κάτι με αυτό», δήλωνε ο Κοστέλο.

Ο Buckley ήταν εκεί, σε μια μισοφωτισμένη σκηνή, να ζει την κάθε λέξη ενός σπαραγμού που είχε μελοποιηθεί πριν από περίπου 300 χρόνια, να ερμηνεύει έναν άθλο καλύτερα απ' οποιονδήποτε επαγγελματία της όπερας είχε δοκιμάσει. Υπήρξε ταλαντούχος τραγουδοποιός, έλεγε ότι γεννήθηκε για να παίζει κιθάρα, όμως, η αποκάλυψη εκείνης της μαγικής βραδιάς στο Meltdown ήταν τα όσα μπορούσαν να προκύψουν από 4 οκτάβες αναγεννησιακής αντρικής φωνής, που θύμιζε έντονα Κλάους Νόμι, αλλά υποσχόταν περισσότερα.

Έναν χρόνο πριν είχε κυκλοφορήσει το άριστα δομημένο "Grace" με δείγματα της υψηλής μουσικής νοημοσύνης του να ξεδιπλώνονται μέσα από το "Hallelujah" του Leonard Cohen και άλλα υπέροχα τραγούδια. Το άλμπουμ δεν γνώρισε μεγάλη επιτυχία, ωστόσο, οι οκτάβες που έπιανε ο νεαρός άφηναν υποσχέσεις για το μέλλον της alternative rock.  

Δεν είδε ξανά ο Κοστέλο τον Buckley. Τον θυμάται να χαμογελάει σαν παιδάκι στο πάρτι μετά το τέλος του φεστιβάλ,  να μιλάει με τους μουσικούς που προσπαθούσαν να καταλάβουν τι μόλις είχαν ακούσει, να απαντάει με χαρά σε ερωτήσεις για τη δική του μουσική, για την κιθάρα του, για τους καλλιτέχνες που αγαπούσε περισσότερο. Τους είχε γοητεύσει όλους, (τον κατηγορούν μέχρι σήμερα ότι το έκανε εσκεμμένα), ήταν ακόμη μια απόδειξη αυτού που ο Μπόνο κάποια χρόνια νωρίτερα είχε αναγκαστεί να παραδεχθεί: «Είναι καλύτερος από 'μένα. Βασικά, λυπάμαι όποιον βγαίνει στη σκηνή μετά απ' αυτόν».

Δύο χρόνια μετά η είδηση του θανάτου του από πνιγμό θα κάνει τον γύρο του κόσμου. Είχε γεννηθεί στις 17 Νοεμβρίου του 1966, στην Καλιφόρνια. Ήταν από τους λίγους -όπως κι ο Freddie Mercury- που πίστευε στην αόρατη σύνδεση του ροκ με την κλασική μουσική. Λυρικός τενόρος, με έκταση κολορατούρας, ποτέ δεν θα μάθουμε τι ακόμη είχε να δώσει και στο είδος που διάλεξε εκείνος και στη φωνή που του χαρίστηκε.