epikouris

Εισαγωγή: Ένας διαφορετικός ορισμός για τη μουσική του μπλουζ από τον Βλάση Ρασσιά. «Ας μιλήσουμε λίγο για το μπλουζ. Το μπλουζ μια μεγάλη νότα πόνου αλλά και διαπίστωσης αντοχής που καλύπτει την ανθρώπινη ψυχή με ένα μεγαλείο παράξενο, ορθωμένο από τις λάσπες, ορθωμένο από τα χαμηλά, ορθωμένο από την απελπισία. «Η ευθύτητα του μπλουζ είναι ευθύτητα της ψυχικής έκφρασης», υπογραμμίζει ο Σάμιουελ Τσάρτερς, το μπλουζ, ένας ήχος διαρκής, όσο και η ανθρώπινη ανάσα, που αναδύεται το ίδιο δυνατά από αλυσίδες και ξύλινους τριγμούς δουλεμπορικών πλοίων, αλλά και από γεμάτα καπνούς μπαρ, το ίδιο στην Νέα Ορλεάνη, το Σικάγο, το Λονδίνο και την Αθήνα, εκεί που ενώνεται το μαύρο με το λευκό και γίνονται ένα, η ίδια μαύρη φωνή του Τζων Λη Χούκερ, του Μπι Μπι Κινγκ και του λευκού Έρικ Μπάρτον... ένας ήχος διαρκής μέσα από τους στίχους του Ληρόι Τζόουνς και του Λώρενς Φερλινγκέτι: «το τέλος των πραγμάτων που κρύβονται στον νου», «παράξενη βροχή που δεν σταματάει ποτέ», «μια λιτανεία αλληλοεπιδράσεων», «μικροί γαλαξίες που διασταυρώνονται όπως τα βεγγαλικά», πάνω από μια ατελείωτη στρατιά προσώπων που παρελαύνει μέσα από τις κουρτίνες της ανθρώπινης Ιστορίας... πολύ συχνά στο περιθώριο της ζωής, στα όρια της κανονικότητας, βαθιά έκφραση ψυχών δίχως το ελάχιστο καν μάρκετινγκ, πόνος και αλήθεια, παλαιά υπόθεση, τόσο πολύ παλαιά που κάνει ταυτόχρονη την απελπισμένη απόπειρα των 13 σπαρτιατών του Κλεομένη να απελευθερώσουν μια ολόκληρη πόλη, την Αλεξάνδρεια, με τους πυρπολητές του Παρισιού στην ματωμένη τελευταία εβδομάδα του Μαϊου 1871, με τους πυρπολητές του Ουώτς και των άλλων γκέτο, εκεί που δονούνται τα κύτταρα από την πίστη στο αδύνατο, εκεί που αξιοπρέπεια παίρνει εκδίκηση δίνονται φωτιά. Το μπλουζ, ένας ήχος διαρκής όσο και ο χτύπος της καρδιάς, αγωγός αισθημάτων, βραχνά μουρμουρητά και απαγγελίες, τσακισμένοι άνθρωποι, χαμένα όνειρα, ιλιγγιώδη ταξίδια στο σκοτάδι, ξαφνικές εκτινάξεις στο φως, Τζακ Κέρουακ, δρόμοι ατελείωτοι, φιλιά στο στόμα, πικρές μελαγχολίες, υποσχέσεις ποιήματος, οργασμοί, ξέφρενοι ανεμοστρόβιλοι, ανεμπόδιστα άστρα του μυαλού, όλα σε ένα, ένα σε όλα, περάσματα υπαρκτά και περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ, ανοργάνωτη μποεμία, αόρατοι τάφοι, κυκλικές κινήσεις, υπέροχοι λόγοι που σαν τον αυτοσχεδιασμό φεύγουν και για πάντα χάνονται. Ας μιλήσουμε για μπλουζ, για τον διάλογο ανάμεσα στην φωνή και την κιθάρα, τις υφέσεις στην 3η και 7η νότα της κλίμακας, τον Χάουλινγκ Γουλφ, τον Γουϊλι Ντίξον, τον Μάντυ Γουώτερς, ας μιλήσουμε για μπλουζ... ας μιλήσουμε με τα λόγια του Πωλ Όλιβερ «το μπλουζ είναι μουσική, το μπλουζ είναι τραγούδι, οι τραγουδιστές του μπλουζ είναι άνθρωποι, το μπλουζ δεν είναι κείμενο και αυτοί που το τραγούδησαν δεν είναι φωτογραφίες»... Έχει δίκιο. Το μπλουζ είναι μουσική, είναι δόνηση, είναι αριθμός, είναι ουσία, είναι σύμπαν. Είναι κατάσταση του μυαλού. Είναι σφιγμένα δόντια. Είναι καρδιά. Είναι «το «γαμώτο» του κάθε καταπιεσμένου ανθρώπου», αλλά και «το μοναδικό και αξεπέραστο φάρμακο που ξεβρακώνει, απομυθοποιεί και ξεφτιλίζει στην τελική τον κάθε καντηλανάφτη του συστήματος και τον κάθε παλιοπατσαβούρα». Ένας ήχος διαρκής, όσο και η ανθρώπινη ανάσα, μια ιαχή χρυσής αιωνιότητας, ένα αέναο ανάβλυσμα: «ο συγγραφέας πρέπει να έχει βιώσει την γραμμή του πυρός» τόνιζε ο Μπάρροουζ, για να καταφέρει «την επέλαση στον πυρήνα του νοήματος». Ημ/νία: 16:05 - 29/10/09

Εισαγωγή: Η μουσική του μπλουζ έχει τη δική της ποίηση και το δικό της λεξιλόγιο. Συνεπώς, μελετώντας συγκεκριμένες λέξεις και φράσεις που βρίσκονται στους στίχους των τραγουδιών του μπλουζ, κανείς μπορεί να καταλάβει καλύτερα όχι μόνο το μπλουζ σαν μουσικό είδος αλλά σαν ένα είδος κουλτούρας και τρόπου ζωής της τότε εποχής που σήμερα πλέον έχει μονάχα ιστορική και κοινωνιολογική αξία. ΤΟ ΜΠΛΟΥΖ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ - ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Το μπλουζ, δεν είναι απλά ένα είδος μουσικής αλλά κουλτούρας που εμπεριέχει πολλά στοιχεία που αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων, την δομή των κοινωνικών τάξεων, τον έρωτα, την εργασία, τον τρόπο που κάποιος βιώνει την ίδια τη ζωή. Το μπλουζ λοιπόν, έχει τη δική του μυθολογία. Οι θρύλοι και παραδόσεις των Αφρο-Αμερικανών σκλάβων που στη συνέχεια αναμείχθηκαν με τους θρύλους και τις παραδόσεις των λευκών, με έντονα στοιχεία θρησκευτικότητας αλλά συνάμα και δεισιδαιμονίας, δημιούργησαν όχι μόνο αυτή τη νέα κουλτούρα αλλά και μία νέα γλώσσα που τη συναντάμε σχεδόν σε κάθε μπλουζ τραγούδι και προβληματιζόμαστε για τη σημασία της. Με αυτό σαν σκεπτικό, και χωρίς να διεκδικώ τον τίτλο του μουσικολόγου ή του ειδικού πάνω στη μπλουζ μουσική, σταχυολόγησα αρκετές εκφράσεις και φράσεις από το λεξιλόγιο του μπλουζ, φράσεις που συναντάμε στα μπλουζ τραγούδια και να σας τις παραθέτω. Αν κανείς τις διαβάσει προσεκτικά, θα καταλάβει όχι μόνο καλύτερα το μπλουζ αλλά και όλες του τις παραφυάδες που ανάμεσα σε αυτές, βρίσκεται σίγουρα και το Ροκ. Δημήτρης Επικούρης ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΑΜΕ ΣΤΑ ΜΠΛΟΥΖ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ Alligator / 'Gator Είδος χορού με καταγωγή από τη Φλόριντα των ΗΠΑ. Περιλαμβάνει στριφογύρισμα στο πάτωμα και πολλές φιγούρες. Axe Gang Η φράση αναφέρεται σε εργάτες που κόβουν ξύλα και τελούν υπό την επίβλεψη κάποιου επιστάτη. Οι περισσότεροι από αυτούς τους εργάτες ήταν μαύροι φυλακισμένοι. Ανάλογη φράση είναι το Chain Gang όπου φυλακισμένοι μαύροι δεμένοι με αλυσίδες, έσπαγαν πέτρες ώστε αυτές να χρησιμοποιηθούν ως δομικό υλικό. Back Door Man Αναφέρεται στη κρυφή σχέση παντρεμένης γυναίκας με τον εραστή της που το σκάει από τη πίσω πόρτα όταν έρχεται ο σύζυγος. Balling the Jack Φράση που προέρχεται από τους σιδηροδρόμους. Αργότερα το νόημά της άλλαξε και η φράση υπονοούσε την ερωτική πράξη. Έγινε επίσης και είδος χορού με έντονα ερωτικά στοιχεία που άκμασε τα χρόνια του μεσοπολέμου. Barrelhouse Φράση που επινοήθηκε στα τέλη του 1800 και αναφερόταν σε μπαρ που σέρβιραν αλκοόλ απευθείας από το βαρέλι. Αργότερα πήρε το νόημα του φασαριόζικου και σαματατζίδικου καπηλειού. Σαν ρήμα, η λέξη σημαίνει τριγυρνάω και αλητεύω όπως επίσης και αλλάζω εύκολα και γρήγορα ερωτικούς συντρόφους. “Ain’t gonna barrelhouse no more”, μία συνήθης φράση που απαντάται στη μπλουζ ποίηση. Η φράση «Barrelhouse piano» αναφέρεται στους γρήγορους ρυθμούς που έβγαζε ο πιανίστας συνοδευόμενος από οχλοβοή και σαματάδες. Beale Street Οδός που βρίσκεται στο Memphis, Tennessee και από πολλούς θεωρείται η πρωτεύουσα των Αφροαμερικανών. Προσέφερε μια διαφορετική αίσθηση ελευθερίας στους κατοίκους της και προσέλκυε πολλούς πλανόδιους μουσικούς. Θεωρείται ο κατεξοχήν δρόμος του μπλουζ. Μετά το 1960, έπαψε να λειτουργεί ως τέτοια, αλλά τα τελευταία χρόνια καταβάλλονται προσπάθειες ώστε να αποκτήσει ξανά τη χαμένη της δόξα και να ξαναγίνει το κέντρο του μπλουζ που ήταν κάποτε. Biscuit / Biscuit Roller Με τη λέξη «biscuit» γίνεται αναφορά στη νεαρή και άκρως επιθυμητή γυναίκα. Η φράση biscuit roller αναφέρεται στον καλό εραστή, αυτόν που πραγματικά ξέρει να μεταχειρίζεται μια γυναίκα. Black Cat Bone Πιθανότατα κάποια μυστηριακή τελετή που κουβάλησαν μαζί τους οι μαύροι σκλάβοι από την Αφρική και με την πάροδο του χρόνου ενσωματώθηκε στην κουλτούρα του μπλουζ. Χρησιμοποιούταν σαν φυλαχτό που θα έφερνε πίσω τον ξεστρατισμένο εραστή αλλά και για να κάνει αόρατο (υποτίθεται) όποιον το είχε στην κατοχή του. Ένα εξαιρετικά σπάνιο είδος φυλαχτού του οποίου η σπανιότητα είχε σχέση με το τελετουργικό της παρασκευής του. Το τελετουργικό περιελάμβανε το βράσιμο μιας ζωντανής μαύρης γάτας τα μεσάνυχτα. Το ζώο πέθαινε με αγωνία και ο «μάγος», ο «ειδικός» αν θέλετε αυτής της πράξης, περίμενε μέχρι τα κόκκαλα να αποχωριστούν τη σάρκα. Ποιο όμως ήταν αυτό το κόκκαλο; Κάποιοι λένε πως ήταν το πρώτο κόκκαλο που αναδυόταν από τον αποχωρισμό της σάρκας από το σκελετό. Άλλοι πάλι λένε πως όλα τα κόκκαλα διαχωρίζονταν και ένας δοκιμαστής τα τοποθετούσε ένα-ένα κάτω από τη γλώσσα του μέχρι να πετύχει το κόκκαλο που τον έκανε αόρατο. Ένας άλλος πάλι άλλος τρόπος για να ξεχωρίσει κανείς αυτό το κόκκαλο είναι να τα πετάξει όλα σ’ ένα ρυάκι που τρέχει προς το Βορρά και να δει πιο από αυτά επιπλέει. Το συγκεκριμένο κόκκαλο φυλασσόταν σε μια ειδική σακούλα, (mojo bag) αρωματισμένο με ένα ειδικό λάδι φτιαγμένα από χόρτα της Ανατολής (van van oil). Για το σχετικό λάδι, υπάρχει αναφορά παρακάτω. Το λίπος της γάτας το έλιωναν και το έκαναν λάδι που στη συνέχεια εμφιάλωναν. Χρησίμευε για την επάλειψη των «γουριών» του κάθε χαρτοπαίκτη. Black Gypsy (Woman) Η συγκεκριμένη φράση επινοήθηκε όταν γύρω στο 1920, οι Αφροαμερικανοί ήρθαν σε επαφή με διάφορους πλανόδιες τσιγγάνες (Gypsies) χαρτορίχτρες (fortune tellers). Από την επαφή αυτή προέκυψε μία νέα κατηγορία αφροαμερικανών γυναικών που ασχολούνταν με πρακτικές που αφορούσαν τα μελλούμενα, την εκδίωξη του κακού και την καλή ερωτική διάθεση. Blues-Επίσημη ιστορική καταγραφή Σαν την πρώτη καταγραφή της μουσικής του μπλουζ, έχουμε το "Mr. Crump Blues" στο Beale Street στο Memphis του Tennesse γύρω στο 1909 από τον W.C. Handy, τον πρώτο μουσικολόγο της εποχής που αποτύπωσε σε νότες τα μπλουζ που άκουγε σε νότες. Boll Weevil Ένα έντομο μου κατέστρεφε τις βαμβακοφυτείες. Η λέξη σημαίνει και κακοπροαίρετος άνθρωπος, σαματατζής, εκμεταλλευτής και αδίστακτος. Boogie Chillun Η λέξη boogie έχει διάφορα νοήματα. Σημαίνει γρήγορες κινήσεις, διασκεδάζω ζωηρά και χορεύω, επίσης ζωηρά. Το Chillun είναι νέγρικη παραφθορά του children. Σε πιο ελεύθερη μετάφραση, τα παιδιά που χορεύουν ή τα παιδιά γεννημένα για να χορεύουν. Boogie-Woogie Ο όρος Boogie-woogie αναφέρεται στον έντονο ρυθμό από πιάνο πάνω σε jazz/blues φόρμες. Πιθανότατα ξεκίνησε στο Αμερικάνικο Midwest στις αρχές του 20ου αιώνα και γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλες τις ΗΠΑ. Για πολλούς ο συγκεκριμένος ρυθμός αποτελεί πρόδρομο του Rock and Roll. Bourbon Street Ο κεντρικός δρόμος της Νέας Ορλεάνης με πιθανή ημερομηνία ονομασίας γύρω στα 1700 όπου υπήρχε η Γαλλική κυριαρχία στην περιοχή. Δρόμος όπου άνθισαν μπαρ και κλαμπ με ζωντανή μουσική jazz/blues όλο το 24ωρο. Από πολλούς χαρακτηρίζεται σαν το μεγάλο σχολείο για κάθε μουσικό γιατί εκεί είχε την ευκαιρία να ακούσει πολλές διαφορετικές μουσικές φόρμες αλλά και πολύ αυτοσχεδιασμό από συναδέλφους του. Canned Heat Ένα θανατηφόρο ποτό που προκύπτει από την εξαγωγή της αλκοόλης από στερεοποιημένα προϊόντα μεθυλενίου. Η κύρια χρήση του ήταν για μαγείρεμα σε εξωτερικούς χώρους. Αργότερα ονομάστηκε και το αλκοόλ που έβγαινε από γυαλιστικό υγρό παπουτσιών με ειδική διαδικασία. Captain Όρος που αναφέρεται στα λευκά αφεντικά και ειδικότερα στους δεσμοφύλακες. C.C. Rider Ο φίλος μαύρης πόρνης που απολαμβάνει δωρεάν την ερωτική πράξη. Συνώνυμό του το "Easy Rider". Chicken Shack Περιθωριακό εστιατόριο που σέρβιρε και αλκοόλ. Coffee Grinder / Grinding Μεταφορικός όρος που αναφέρεται στην ερωτική πράξη. Cold In Hand Απένταρος, χωρίς καθόλου χρήματα. Creeper Ο κρυφός εραστής που ξεγλιστρούσε από τα μάτια του απατημένου συζύγου. Doney / Doe Όρος που αναφέρεται σε γυναίκα με κακό χαρακτήρα. Dozens Βρισιά που αφορούσε τη μητέρα κάποιου. Dry Long So Η φράση δηλώνει μεγάλη διάρκεια φτώχειας και ανέχειας. Dust My Broom Η φράση υποδηλώνει τον τερματισμό μιας σχέσης και το ξεκίνημα μιας νέας ζωής. Eagle Rock Διάσημος χορός της εποχής 1920 και λίγο μετά. Ιδιαίτερα ζωηρός με σπάσιμο της μέσης και ζωηρές κινήσεις των χεριών. Όμως η φράση "The Eagle flies on Friday" στο "Stormy Monday" του T-Bone Walker, αναφέρεται στην πληρωμή των εργατών κάθε Παρασκευή. Ο αετός ήταν το σύμβολο στα Αμερικανικά νομίσματα. Faror Η λέξη σημαίνει «φιλενάδα» και προέρχεται από τις περιοχές πέριξ του Mississippi. Fat Mouth Ο κόλακας, ο σαγηνευτής γυναικών, ο ειδικός στο να κολακεύει και να ρίχνει γυναίκες. Flagging (a train, a ride) Σινιάλο σε τρένο που μεταφέρει φορτίο για να ανέβει κάποιος και να ταξιδέψει με αυτό. Goofer / Goofy Dust Χώμα και σκόνη από τάφο συνήθως μικρού παιδιού που ριχνόταν πάνω στο μαξιλάρι του θύματος ή και στα ρούχα του για να του έρθει κακή τύχη και στη συνέχεια ο θάνατος. Η διαδικασία ονομαζόταν “fixing”. Γνωστό και σαν “black dust”. High Yeller (yellow) Ο μαύρος με πιο λευκή απόχρωση δέρματος. Highway 51 Ξεκινούσε από το La Place, Louisiana και έφτανε στο Hurley, Wisconsin. Σήμερα έχει παρακαμφθεί από το Interstate 55 και λόγω αυτού του γεγονότος, το όνομά του φθίνει. Ο συγκεκριμένος αυτοκινητόδρομος αποτέλεσε την πεπατημένη έξοδο των μαύρων προς το Βορρά κατά την εποχή της μεγάλης μετανάστευσης από το Νότο. Μεταφορικά σημαίνει αλλάζω σελίδα στη ζωή μου. Ηobo Ο άνθρωπος που επιβιβάζεται σε τρένα που μεταφέρουν φορτία με σκοπό την αναζήτηση δουλειάς. Ο περιπλανώμενος, ο άστεγος και ο απατεωνίσκος. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο άφραγκος. HooDoo Το κράμα που προέκυψε με την ανάμειξη της Αφρικανικής «μαγείας» με το Χριστιανισμό. Παράφραση του Voodoo. Ένα μείγμα Αφρικανικών και Ευρωπαϊκών παραδόσεων. Κάτι που φέρνει κακή τύχη. Λειτουργεί και σαν επιθετικός προσδιορισμός για κάποιον που κατέχει καλά τη τέχνη της μαγείας αλλά και της μαντικής αλλά και του θεραπευτή. Hoochie Coochie Man Είδος ζωηρού χορού αλλά και γνώστη της μαγείας. Αργότερα απέκτησε και το νόημα του γυναικά και του καρδιοκατακτητή. Honeydripper Ο σούπερ γυναικάς και καρδιοκατακτητής. Jelly / Jelly Roll Η ερωτική πράξη. "Jelly bean" ο άντρας εραστής και “jelly” η γυναίκα. Επίσης συναντάται και η φράση "good jelly-roll baker" που αναφέρεται σε επιδέξιο εραστή, κάποιον που ικανοποιεί κάθε γυναίκα. Η λέξη «Jello» αναφερόταν στο αιδοίο. Jim Crow Το σύνολο των ρατσιστικών νόμων του Αμερικανικού Νότου και του διαχωρισμού από τους λευκούς πολίτες. Jinx Ο κακότυχος. Jitterbug Δημοφιλής χορός που άκμασε τη δεκαετία του 1940. Η φράση επίσης σημαίνει, νευρικά κλονισμένος άνθρωπος, αλλά επίσης έχουμε αναφορές και στο τρακ που νιώθουν νέοι μουσικοί πριν ανέβουν στη σκηνή. Jive Φράση με πολλά νοήματα. Αναφέρεται κυρίως στο swing και στο jump blues. Είναι επίσης φράση που χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι κάποιος μιλάει ακαταλαβίστικα. -"Don't listen to him, man, he's just talkin' jive." Johnny Conqueroo Ρίζα φυτού παρόμοιου με τη γλυκοπατάτα με ιδιότητες παρόμοιες των ήπιων ηρεμιστικών. Στην τέχνη της μαγείας χρησιμοποιείται για να φέρει τύχη σε τυχερά παιχνίδια, να ενισχύσει τη γοητεία κάποιου απέναντι στις γυναίκες και να αυξήσει τις ερωτικές του επιδόσεις. Φυλάσσεται σε ειδικό σακούλι το Mojo bag όπως και το black cat bone. Jug Band Μουσικά σχήματα που γεννήθηκαν πιθανότατα στο Louisville, Kentucky, στις αρχές του 20ου αιώνα και χρησιμοποιούσαν σαν μουσικά όργανα κατσαρολικά, σκάφες πλυσίματος, σκούπες και μπουκάλια από whiskey. Αργότερα προστέθηκε η φυσαρμόνικα και η ακουστική κιθάρα. Η μουσική που έπαιζαν ήταν ζωηρό και γρήγορο μπλουζ. Juju Είδος Αφρικανικής μουσικής αλλά επίσης και είδος φυλαχτού που έφεραν μαζί τους οι μαύροι της Δυτικής Αφρικής. Juke Joint Η λέξη «Juke»έχει σαν προέλευση τη Δυτική Αφρική και σημαίνει «αχρείος» και «διεστραμμένος». Η φράση σημαίνει θορυβώδες μέρος (εστιατόριο , μπαρ) με δυνατή ζωντανή μουσική που αργότερα αντικαταστάθηκε από το γνωστό μας juke box. Laissez les bon temps rouler Δημοφιλής φράση των Γαλλόφωνων Cajun της Νέας Ορλεάνης που σημαίνει "Let the good times roll." Killing Floor Στην κυριολεξία σημαίνει «σφαγείο» και αναφέρεται στην περιοχή Chicago Stockyards όπου υπήρχαν σφαγεία. Στο συγκεκριμένο μέρος έβρισκαν εργασία πολλοί μαύροι που έφευγαν διωγμένοι από το Νότο τις δεκαετίες του ’20, ’30 αλλά και του ’40. Μεταφορικά η φράση σημαίνει να είναι κανείς σε άθλια ψυχολογική κατάσταση λόγω χωρισμού ή άλλων προβλημάτων. Lucille Η κιθάρα του B.B King που πήρε το όνομα μίας κοπέλας εξαιτίας της οποίας κάηκε (από τον εραστή της) ένα ολόκληρο κλαμπ στο οποίο έπαιζε ο B.B King. Όταν το μέρος άρπαξε φωτιά, ο Β.Β άρπαξε τη κιθάρα του κυριολεκτικά μέσα από τις φλόγες και κατάφερε να τη γλυτώσει. Στη συνέχεια της έδωσε το όνομα της κοπέλας που ήταν η αιτία για τη φωτιά. Maxwell Street Δρόμος στο Σικάγο με τεράστια λαϊκή αγορά που ξεκίνησε από τις αρχές του 1900 και συνεχίστηκε μέχρι και σήμερα. Λαϊκό παζάρι με οτιδήποτε εξωτικό που κανείς μπορεί να φανταστεί να πωλείται, φαγητό αλκοόλ και πολλές υπαίθριες μπάντες που έπαιζαν μουσική. Τόπος συγκέντρωσης νεοφερμένων στο Σικάγο αλλά και πολλών μεταναστών που έψαχναν για δουλειά. Mojo Το σύνολο των φυλαχτών και των γουριών που είχαν στην κατοχή τους οι τυχοδιώκτες, οι εραστές και οι χαρτοπαίκτες. Μπορεί να περιελάμβανε όλων των ειδών τα αντικείμενα. Από ειδικά φυλαχτά μέχρι και τρίχες από μαλλιά, δόντια, αγαλματίδια κλπ . Φυλάσσονταν προσεκτικά σε ειδικές σακούλες. Η χρήση τους ήταν ανάλογη των επιθυμιών του κατόχου. Απομάκρυνση κακής τύχης, πρόκληση συμφοράς σε αντίπαλο, αύξηση ερωτικής επιθυμίας κλπ. Moonshine Παράνομα αποσταγμένο whiskey που φτιαχνόταν όταν έβγαινε το φεγγάρι προς αποφυγή πρόκλησης προσοχής. Συχνά το μείγμα περιελάμβανε πατάτες, καλαμπόκι και φρούτα που αποστάζονταν σε ειδικούς παράνομους βραστήρες. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ το 1894 υπολόγισε πως η παραγωγή του συγκεκριμένου ποτού ανερχόταν στα 5 έως 10 εκατ. γαλόνια ετησίως. Nation Sack Αναφέρεται στο τραγούδι του Robert Johnson, "Come On In My Kitchen" και έχει σχέση με τα φυλαχτά που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες. Parchman Farm Είναι το επίσημο όνομα της φυλακής της Πολιτείας του Mississippi (Mississippi State Penitentiary). Στην ουσία όμως ήταν τόπος συγκομιδής μπαμπακιού. Οι συνθήκες εργασίας για τους μαύρους σκλάβους ήταν άθλιες όπως και η μεταχείρισή τους από τα λευκά αφεντικά. Πολλοί μεγάλοι μουσικοί του μπλουζ πέρασαν από εκεί και έγραψαν τραγούδια γι’ αυτό το άθλιο μέρος. Ramblin' Φράση που υποδηλώνει περιπλάνηση, αναζήτηση νέων ερωτικών συντρόφων και εργασίας. Rider / Riding Ο ερωτικός παρτενέρ και η σεξουαλική πράξη. Συνώνυμα τα "balling the jack" και "grinding". Ride the Blinds Η παράνομη επιβίβαση σε τρένο που μεταφέρει φορτία. Roadhouse Θορυβώδες μπαρ ή εστιατόριο, ανάλογο με το juke joint. Roll Αρχικά σήμαινε τη εργασία τυλίγματος του μπαμπακιού. Κατέληξε όμως να σημαίνει και αυτό την ερωτική πράξη. Root Doctor Ο πλανόδιος «γιατρός-μάγος» που χρησιμοποιούσε πολλά ματζούνια στις θεραπείες του. Rounder Ο γυναικάς, αυτός που κλέβει γυναίκες από άλλους άντρες, ο μεγαλο-χαρτοπαίχτης. Salty (Dog) Ο άνδρας με αυξημένη ερωτική διάθεση. Σημαίνει επίσης ο σκληροτράχηλος και ο τσαμπουκάς. Seventh Son Η ειδική τύχη που οι μαύροι πίστευαν πως έχει ο έβδομος γιος του έβδομου γιου. Γενικά , ο αριθμός ΕΠΤΑ φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία σε πολλές κουλτούρες του κόσμου. Shakin' That Thing Έγινε δημοφιλές από τον Papa Charlie Jackson το 1925 στο ομώνυμο τραγούδι. Η σεξουαλική πράξη. Smokestack Lightin' Τα «αέρια» του μουλαριού . Είναι επίσης και ο καπνός που βγάζει το τρένο με ατμομηχανές οι οποίες είναι και περισσότερο διακριτές τη νύχτα. Υποδηλώνει και τη φυγή, τη δραπέτευση αν θέλετε. Spoonful Αναφέρεται στη κοκαΐνη και την ηρωίνη αλλά έχει σχέση και με την ερωτική πράξη κυρίως το προκαταρκτικό στάδιο. Squeeze My Lemon Η λέξη «lemon» αναφέρεται στη γενετήσια περιοχή. Η ερωτική πράξη. Stagger Lee Αναφέρεται σε ένα πιθανότατα μυθικό καβγά μεταξύ ενός προαγωγού του Lee Shelton, (aka Stack Lee) που πυροβόλησε τον Billy Lyons επειδή του έκλεψε το καουμπόικο καπέλο του (Stetson hat ) και δεν του το επέστρεφε. Stavin' Chain Το εργαλείο που χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν βαρέλια αλλά και για να ενώσουν μεταξύ τους τις αλυσίδες των μαύρων σκλάβων που δούλευαν στις φυτείες και στα λατομεία. Σημαίνει και δέσμιος σε ψυχοφθόρο έρωτα. Steel-Driving Man Οι εργάτες που με ειδικά σιδερένια καλέμια άνοιγαν τρύπες σε πέτρες που τις χρησιμοποιούσαν στις κατασκευές σιδηροδρομικών γραμμών. Stingaree Είδος ψαριού αλλά στο λεξιλόγιο του μπλουζ αναφέρεται στην ερωτική πράξη και τα σεξουαλικά όργανα των γυναικών. Strut / Strut Your Stuff Αρχικά είχε τη σημασία του «χορεύω καλά». Αργότερα κατέληξε να σημαίνει τις ρυθμικές κινήσεις των παρτενέρ μιας ερωτικής πράξης. Επίσης σημαίνει κάνω επίδειξη και περπατώ υπερήφανα. Sugar Mama H έμπειρη ερωτικά γυναίκα που ξετρελαίνει τους άνδρες με τη τσαχπινιά της. Συνήθως αναφέρεται σε ώριμες και άνω των 30 ετών γυναίκες , ενώ το Candy Cane αναφέρεται σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας με έντονο ερωτισμό. Van Van Oil Ειδικό λάδι από αρωματικά χόρτα που χρησιμοποιούνταν για να αλείφονται τα φυλαχτά. Whoopie, Making Περνάω καλά, κυρίως ερωτικά. Yas Yas (Yas) Η ρυθμική αντικατάσταση της λέξης “ass” (οπίσθια) που απαγορευόταν να ακούγεται δημοσίως. Yea You Right Με καταγωγή τη Νέα Ορλεάνη, η φράση αυτή αποτελεί την απάντηση σε κάθε ερώτηση. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. LEROI JONES : “The Blues People”. 2. DEBRA DE SALVO : The Language of the Blues: From Alcorub to Zuzu 3. OLDRICH BARTAS: The Blues Language-Bluesology 4. GUY DAVIS: The Language of the Blues http://www.noiz.gr/articles/8215_21_09_10_10_41_06.jpg Ημ/νία: 12:41 - 21/09/10

Εισαγωγή: Πολλά έχουν γραφτεί για τον Robert Johnson, το θρύλο του μπλουζ. Αυτό το κείμενο, είναι ουσιαστικά μία απόπειρα να εξετάσει περισσότερο ιστορικά και λιγότερο φολκλορικά-μυθολογικά τη ζωή του. Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΠΛΟΥΖ-ΜΕΡΟΣ Β’ ROBERT JOHNSON: ΘΡΥΛΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ I went to the crossroad Fell down on my knees I went to the crossroad Fell down on my knees Asked the Lord above "Have mercy now, Save poor Bob, if you please" "Crossroads Blues" - ROBERT JOHNSON Πολλά έχουν γραφτεί για τον Robert Johnson, το θρύλο του μπλουζ. Αυτό το κείμενο, είναι ουσιαστικά μία απόπειρα να εξετάσει περισσότερο ιστορικά και λιγότερο φολκλορικά-μυθολογικά τη ζωή του. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο Robert Johnson γεννήθηκε στις 8 Μαϊου του 1911 στο Hazelhurst, του Μισσισσιππή από την Julia Dodd και τον Noah Johnson. Ο πατέρας του σχεδόν αμέσως τους εγκατέλειψε με αποτέλεσμα ο Robert να μην τον γνωρίσει ποτέ. Η μητέρα του είχε άλλα επτά παιδιά, τα περισσότερα αγνώστου πατρός. Τα επώνυμα της μητέρας της άλλαζαν κατά καιρούς μιας και υιοθετούσε όχι μόνο τα επώνυμα των ανδρών που παντρευόταν αλλά και των ανδρών με τους οποίους κατά καιρούς συζούσε. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιο ήταν το πατρικό της επώνυμο αν και πολλοί ισχυρίζονται πως ήταν το Major. Όσο εκείνη όσο και ο γιος της ο Robert, κυκλοφορούσαν με διάφορα επώνυμα στην περιοχή του Δέλτα όπως Leroy, Dodds, Saxton, και Sax. Πάντως είναι γενικά παραδεκτό από διάφορους μελετητές της ιστορίας του Robert Johnson πως η μητέρα του, του αποκάλυψε το όνομα του πραγματικού του πατέρα την εποχή του μεγάλου οικονομικού κραχ των ΗΠΑ, όταν πλέον λευκοί και μαύροι από κοινού βίωναν την απόλυτη εξαθλίωση και δυστυχία. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως ο Robert δεν υιοθέτησε το επώνυμο Johnson λόγω του πατέρα του αλλά λόγω ενός μουσικού που τον επηρέασε εξαιρετικά. Αυτός ήταν ο Lonnie Johnson. Ο Lonnie Johnson όπως και οι Skip James, Koko Arnold, Blind Lemon Jefferson, Son House αποτέλεσαν τις κύριες μουσικές επιρροές του τότε νεαρού Robert. Μετά την απροειδοποίητη εγκατάλειψή της από τον πατέρα του Robert, η Julia επανασυνδέθηκε με τον Charles Spencer, για πολλούς τον πρώτο της σύζυγο, για άλλους τον άνδρα που προηγήθηκε του Noah Johnson. Στη συνέχεια πάντως, η Julia γνώρισε τον Willie "Dusty" Willis, έναν αγρότη που είχε όμως τη δική του οικογένεια. Η Julia και ο νεαρός γιός της μετακόμισαν στο αγρόκτημα που δούλευε ο Willie "Dusty" Willis και ζούσαν όλοι μαζί σαν μία οικογένεια μέχρι που ο Robert έγινε 18 χρονών. Σαν εκτός γάμου παιδί, αντιμετώπισε ιδιαίτερα προβλήματα από την οικογένεια του Willis και αυτός αλλά και η μητέρα του ώστε να αναγκάζονται προσωρινά να αλλάζουν τόπους διαμονής προς εύρεση εργασίας σε μέρη γύρω από το Δέλτα του Μισσισσιππή αλλά στο τέλος και πάλι να επιστρέφουν στο αγρόκτημα. Μερικές φορές μάλιστα, ο Willis και η επίσημη γυναίκα του αλλά και τα παιδιά τους ήταν τόσο εχθρικοί απέναντι στον Robert που ο ίδιος αναγκαζόταν να ζητά προστασία σε γείτονες και φίλους της μητέρας του. Αμέσως μόλις ενηλικιώθηκε, ο Robert παντρεύτηκε τη Virginia Travis που δυστυχώς πέθανε ενώ εγκυμονούσε, τον Απρίλη του 1930. Αυτό, σημάδεψε τον Robert που έπεσε σε μεγάλη μελαγχολία και αφοσιώθηκε για τα καλά στη μουσική εγκαταλείποντας οριστικά τα αγροκτήματα στα οποία περιστασιακά εργαζόταν. ΤΑ ΜΠΛΟΥΖ ΤΟΥ ROBERT JOHNSON Ακόλουθός του στις μουσικές του περιπλανήσεις ήταν ο καρδιακός του φίλος ο Willie Brown που αρεσκόταν στο να κάθεται μαζί του σε διάφορες επιτύμβιες στήλες μέσα σε νεκροταφεία και να συνθέτουν μαζί τραγούδια πίνοντας moonshine ( άρθρο: «Robert Johnson and the Crossroad Curse»). Ο Robert έμαθε να παίζει slide όταν παρακολούθησε τον Son House τον οποίο και συνόδεψε μουσικά σε αρκετά juke joints της περιοχής του Δέλτα. Ανέπτυξε όμως τη δική του τεχνική η οποία αργότερα ενέπνευσε πάρα πολλούς μαύρους και λευκούς μουσικούς. Έπαιξε επίσης με τον Charlie Patton και τον Sonny Boy Williamson. O Robert σαν καλλιτέχνης ήταν τελειομανής και ανικανοποίητος με τις επιδόσεις του. Ήθελε πάντοτε να ξεπερνά τον εαυτό του και δεν αρεσκόταν σε μερικά θετικά σχόλια και μια σχετικά καλή φήμη που είχε αποκτήσει το όνομά του. Έτσι λοιπόν, έκανε ότι ήταν δυνατόν από πλευράς μουσικής και εκτελεστικής δεινότητας, να γίνει ο πιο καταξιωμένος καλλιτέχνης μπλουζ στο Deep South. Σύμφωνα με το άρθρο «Robert Johnson and the Crossroad Curse», η υποτιθέμενη συμφωνία που έκανε με το διάβολο οφειλόταν σε κακές φήμες που επίτηδες κυκλοφορούσαν από τα στόματα συναδέλφων του μουσικών επειδή σε πολύ λίγο χρόνο, τους είχε όλους ξεπεράσει σε φήμη και δόξα. Οι φήμες αυτές βρήκαν αρκετά πρόσφορο έδαφος στο Δέλτα του Μισσισσιππή μιας και οι κοινότητα των μαύρων εκεί ήταν βαθειά θρησκευόμενη αλλά και απαίδευτη. Έτσι λοιπόν, το γεγονός ότι κάποιος πούλησε την ψυχή του στο διάβολο με αντάλλαγμα τη φήμη και τη δόξα αλλά συνάμα και την μουσική ικανότητα, ήταν όχι μόνο κάτι που εύκολα έγινε πιστευτό αλλά και αποτέλεσε και θέμα καθημερινής κουβέντας των κατοίκων που λόγω των κοινωνικών συνθηκών που επικρατούσαν στον τόπο τους, αναζητούσαν τέτοιου τέτοιου είδους θέματα, βουτηγμένα στο μύθο, το φόβο, την προκατάληψη και τη δοξασία για σχολιασμό. Μάλιστα, κυκλοφόρησε και η φήμη πως ο Robert Johnson είχε θυμώσει με το θεό που του στέρησε τη γυναίκα του και το παιδί του και αποφάσισε να συνεργαστεί με τον διάβολο. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το θρύλο, ο παραλογισμός και έλλειψη θρησκευτικής πίστης οδήγησαν τον Robert Johnson στη διασταύρωση των αυτοκινητόδρομων 61 και 49 στο Clarksdale του Μισσισσιππή. Εκεί λοιπόν, σύμφωνα πάντα με το θρύλο, έπαιξε ένα αρχέγονο άσμα (ancient incantation) με το οποίο καλούσε τον διάβολο να έρθει από την κόλαση. Ο διάβολος εμφανίστηκε, κούρντισε την κιθάρα του Robert Johnson, έπαιξε λίγο και του την παρέδωσε. Από τη στιγμή εκείνη, ο Robert Johnson άρχισε να παίζει κιθάρα με έναν εντελώς ξεχωριστό τρόπο (Unearthly guitar style, όπως μας λέει το άρθρο «Robert Johnson and the Crossroad Curse») με τα δάχτυλά του κυριολεκτικά να χορεύουν πάνω στις χορδές. Η δε φωνή του, άλλαξε ριζικά και απέκτησε μια χροιά βογγητού-παραπόνου που αργότερα η θρησκόληπτη κοινότητα του Δέλτα απέδωσε στη βαθειά λύπη ενός καταδικασμένου αμαρτωλού για τον οποίον η κόλαση ήταν μονόδρομος. OI ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ Το 1936, ο Robert Johnson ήρθε σε επαφή με τον παραγωγό της American Record Company, τον Don Law που του προσέφερε 10 έως και 15 δολάρια για το κάθε τραγούδι που θα ηχογραφούσε. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε στο ξενοδοχείο Gunter στο San Antonio του Τέξας. Εκεί ο Robert Johnson έπαιξε και ηχογράφησε τις δικές του συνθέσεις αλλά και κάποιες συνθέσεις άλλων bluesmen. Η ηχογράφηση έγινε στις 23, 26 και 27 Νοεμβρίου του 1936. Η φήμη όμως του Johnson ως γυναικά και σαματατζή οδήγησε την αστυνομία στο να τον συλλάβει και να τον βάλει στη φυλακή. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, οι αστυνομικοί του έσπασαν την κιθάρα και τον έδειραν. Ίσως βέβαια και η σύλληψή του να ήταν ένας καλά καμουφλαρισμένος ρατσισμός, ένα official lynching αν θέλετε. Ας θυμηθούμε τις άγριες εποχές του ξυλοδαρμού των μαύρων πλανόδιων μουσικών και όχι μόνο, τις επιθέσεις που δέχονταν από λευκούς θρησκόληπτους «οικογενειάρχες», ο οποιοσδήποτε είχε σκούρο χρώμα και τριγυρνούσε αργά το βράδυ. Φοβούμενος ότι θα του σακάτευαν τα χέρια και τα δάκτυλα, ο Robert Johnson ζήτησε από τους αστυνομικούς να επικοινωνήσουν με τον παραγωγό του. Εκείνος πλήρωσε για να αφεθεί ο τραγουδιστής ελεύθερος εξηγώντας πως επρόκειτο για σπουδαίο καλλιτέχνη που πριν λίγες ώρες είχε ηχογραφήσει τα τραγούδια του. Ο Robert Johnson ηχογράφησε το “Crossroads Blues” και μερικά άλλα τραγούδια τις επόμενες μέρες και οριστικά εγκατέλειψε την πόλη του San Antonio. To 1937 έκανε ακόμα μερικές ηχογραφήσεις στο Brunswick Record Building στο Dallas του Τέξας ενώ στις 19 και 20 του Ιούνη, ηχογράφησε 12 ακόμα τραγούδια για τον Don Law. Πολλά από αυτά ήταν διαφορετικές εκδοχές προηγούμενων τραγουδιών. Όπως και πριν, ο Robert πήρε λίγα μετρητά και τίποτε άλλο. Η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας προφανώς του ήταν άγνωστη. Ο Don Law σχεδίαζε μερικές ακόμη ηχογραφήσεις αλλά οι εξελίξεις στη ζωή του Robert Johnson ήταν τέτοιες που δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ. O Robert Johnson συνέχισε να ζει την πολυτάραχη ζωή του παίζοντας μουσική, ξετρελαίνοντας γυναίκες και φλερτάροντας επικίνδυνα με το θάνατο. Ο θρύλος μας λέει ότι ένας ζηλιάρης σύζυγος του οποίου ο Robert είχε ξελογιάσει τη γυναίκα, του έβαλε στρυχνίνη στο whisky του ενώ βρισκόταν σε ένα μπαρ μαζί με τον Sonny Boy Williamson. Οι φήμες λένε ότι είτε κάποιος άλλος φίλος είτε ο ίδιος ο Sonny Boy Williamson τον προειδοποίησαν να μην πιει από το whisky που του είχαν σερβίρει αλλά αυτός δεν άκουσε κανένα. Έτσι στις 16 Αυγούστου του 1938, ο Robert Johnson πεθαίνει ενώ υπέφερε για πολλές μέρες από σπασμούς. Μέχρι και σήμερα δεν είναι γνωστός ο τόπος ταφής του. Για παράδειγμα, στην πολιτεία του Μισσισσιππή, υπάρχουν δύο τάφοι σε δύο διαφορετικά σημεία που και οι δύο υποτίθεται πως ανήκουν στον Robert Johnson. To 1986, o Robert Johnson μπήκε στο Rock And Roll Hall Of Fame ενώ στις 17 Σεπτεμβρίου του 1994, το Αμερικανικό ταχυδρομείο εξέδωσε γραμματόσημο με το πρόσωπό του. Ο ΘΡΥΛΟΣ Το ραντεβού με το διάβολο απέκτησε θρυλικές κοινωνικοψυχολογικές διαστάσεις. Ο αδερφός του λιγότερου γνωστού Bluesman Tommy Johnson, (καμία συγγένεια με τον Robert Johnson), ο LeDell Johnson, ισχυρίσθηκε πως ο αδερφός του ήταν αυτός που είχε ραντεβού με το διάβολο και όχι ο Robert (Katherine Yronwode-“Hoodo in Theory and Practice”). Μάλιστα, ο Tommy Johnson μας εξηγεί πως αυτό το ραντεβού μπορεί να πραγματοποιηθεί. "If you want to learn how to make songs yourself, you take your guitar and you go to where the road crosses that way, where a crossroads is. Get there, be sure to get there just a little 'fore 12 that night so you know you'll be there. You have your guitar and be playing a piece there by yourself...A big black man will walk up there and take your guitar and he'll tune it. And then he'll play a piece and hand it back to you. That's the way I learned to play anything I want." from "Tommy Johnson" by David Evans (London: Studio Vista, 1971) Σύμφωνα με την Katherine Yronwode, το τραγούδι του Robert Johnson είναι για το ωτο-στοπ (hitch-hiking) και όχι για τη συνάντηση με το διάβολο. Η συγγραφέας επιμένει πως η κατασκευή αυτού του θρύλου οφείλεται στον συγγραφέα Robert Palmer που μετέφερε τις αφηγήσεις του Tommy Johnson στο πρόσωπο του πιο γνωστού και πιο καταξιωμένου συναδέλφου του Robert. Μάλιστα ισχυρίζεται πως ο Robert δεν ήταν μυημένος στην hoodoo λατρεία και συνεπώς δεν θα μπορούσε ποτέ να γράψει ένα τραγούδι με τέτοιες αναφορές. Εξάλλου, ποτέ ο Robert Johnson δεν ισχυρίστηκε ότι γνώριζε ή είχε μυηθεί στη hoodoo λατρεία. Ο Tommy Johnson όμως το είχε ισχυριστεί αυτό πολλές φορές. Τι σόι πλάσμα ήταν τελικά στο «Σταυροδρόμι;» Στις πολυθεϊστικές θρησκείες και ιδιαίτερα στις θρησκείες των Γερμανικών λαών πριν τον χριστιανισμό υπήρχε μία θεότητα (Der Teufel ) ανάλογη με αυτή του θεού Πανός των αρχαίων Ελλήνων. Επρόκειτο για ένα παιχνιδιάρη θεό που ανακατευόταν με τους θνητούς, τους μάθαινε τρόπους να χαίρονται τη ζωή και να απολαμβάνουν τα δώρα της φύσης. Αυτός ο παιχνιδιάρης θεός ήταν «δαίμων» και όχι «διάβολος» που σημαίνει όχι κατ’ ανάγκη κάτι το κακό. Στην αρχαιότητα, «δαίμονες» ονόμαζαν διάφορες υπεράνθρωπες θεότητες που προκαλούσαν και κακό και καλό (ας θυμηθούμε τη λέξη «ευδαιμονία»). Στη θρησκεία των Mayas έχουμε το θεό Maam που προστατεύει τα σταυροδρόμια. Στην πολυθεϊστική Αφρική, έχουμε μια πολύ μεγάλη σειρά από παρόμοιους «θεούς» που απαντώνται σε σταυροδρόμια, τα φυλάσσουν και διδάσκουν στους περαστικούς τη σοφία αλλά και την τέχνη της μουσικής. Είναι πνεύματα σοφά και επιτελούν το ρόλο του διδασκάλου. Τα δε ονόματά τους ποικίλουν ανάλογα με τη φυλή και τη διάλεκτο: Legba, Ellegua, Elegbara, Eshu, Exu, Nbumba Nzila, και Pomba Gira. Προφανώς λοιπόν, ο εκχριστιανισμός των μαύρων της Αφρικής δημιούργησε μία ανάγκη ενσωμάτωσης των πατρώων θρύλων και των παραδόσεων των μαύρων με τη νέα τους θρησκεία. Έτσι λοιπόν μας προέκυψε η ιστορία με το “Crossroads”. Συμπεράσματα (προσωπική άποψη) Ο Robert Johnson ήταν ένα φυσικό ταλέντο, ένας γεννημένος μουσικός που γεννήθηκε σε ένα εξαιρετικά στερημένο οικογενειακό αλλά και κοινωνικό περιβάλλον. Το ταλέντο αλλά και η φήμη του ενόχλησαν συναδέλφους του που για να τον κακολογήσουν δημιούργησαν μία πλασματική ιστορία βασισμένη στη hoodo λατρεία (το κράμα που προέκυψε από την ανάμειξη του χριστιανισμού με τις παραδόσεις και τους θρύλους που έφεραν οι Αφρικανοί σκλάβοι μαζί τους). Μέχρι και σήμερα πάντως, επιχειρείται η «εκμετάλλευση» αυτής της ιστορίας με το διάβολο και το «Σταυροδρόμι» αποδίδοντας την τραγωδία των Lynyrd Skynyrd, το θάνατο του γιου του Eric Clapton, την ασθένεια του Peter Green, το θανατηφόρο ατύχημα του Duane Allman των Allman Brothers στο γεγονός ότι τραγούδησαν ένα «στοιχειωμένο τραγούδι, το “Crossroads Blues”. Όλα αυτά βέβαια κινούνται στην εκτός πραγματικότητας σφαίρα, τη σφαίρα του θρύλου. Άλλο η ιστορία και άλλο ο θρύλος. Έχει όμως και ο θρύλος την αξία του........... Δημήτρης Επικούρης Ημ/νία: 05/10/2010

Εισαγωγή: Ο κόσμος του μπλουζ, οι άνθρωποι που το γέννησαν και το ανέθρεψαν, σίγουρα δεν μπορούν να καταταχτούν στους “clean cut Americans”, τους «οικογενειάρχες-πατριώτες » με άλλα λόγια. Ο κόσμος του μπλουζ ήταν εξαιρετικά περιθωριοποιημένος, αποστασιοποιημένος από την πολιτική της εποχής, με τις προκλητικές διακρίσεις σε βάρος του και την ταμπέλα του “second class citizen” που υποδήλωνε όλα τα παραπάνω. Ένας κόσμος με χαμένη ταυτότητα στη νέα γη που τον έσυραν , φρόντιζε μονάχα να επιβιώσει, να βγάλει τη μέρα, να ξεγελάσει την πείνα και τη στέρηση. Όταν έπεφταν κάποια χρήματα, αυτά σπαταλιόντουσαν σε τιμαλφή, αλκοόλ και κραιπάλη. Προσπάθεια επίδειξης στους υπόλοιπους ανθρώπους του γκέτο, ότι κάποιοι τα «κατάφεραν» και τάχατις ξέφυγαν χωρίς στην ουσία όμως να έχουν ξεφύγει ποτέ. Οι ιστορίες πάμπολλες και άκρως ενδιαφέρουσες κοινωνιολογικά και πολιτισμικά. Ένα ελάχιστο δείγμα από αυτές, παρουσιάζονται παρακάτω. Ένα από τα πλέον αξιοπρόσεκτα άτομα του κόσμου του μπλουζ είναι αναμφίβολα, η Memphis Minnie με καριέρα διάρκειας πάνω από 30 χρόνια. Γεννημένη σαν Lizzie Douglas στις 3 Ιουνίου του 1897 στην πόλη Algiers, της Louisiana, και γνωστή στον οικογενειακό της κύκλο σαν “Kid” (το συγκεκριμένο παρατσούκλι δινόταν σε κορίτσια που συμπεριφέρονταν σαν «αντράκια» και δεν ήθελαν να έχουν σχέση με τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή παιδιών σε αντίθεση με το “gal”-εκ του “girl” βλέπε: Harrison, Daphne Duval, Black Pearls: Blues Queens of the 1920s, New Brunswick, Rutgers University Press, 1987), επηρέασε όσο ελάχιστοι την εξέλιξη της μπλουζ μουσικής. Ελάχιστοι γνωρίζουν πως το στυλ παιξίματος αυτής της κυρίας, ο ήχος της αλλά και η σκηνική της παρουσία, αποτέλεσαν επιρροή ακόμα και για τον ίδιο τον Muddy Waters όπως αντίστοιχα και τους Jimmy Rodgers και Johnny Shines τη δεκαετία 1930-1940 (άρθρο: http://www.noiz.gr/articles/8215_15_10_10_2_15_05.jpeg«Memphis Minnie-The Guitar Queen»-by Del Ray). Επειδή δε, της άρεσε να μασουλάει καπνό, είχε αναπτύξει την μοναδική ιδιότητα να φτύνει τον καπνό την ώρα που έπαιζε χωρίς όμως να χάνει στο ελάχιστο το ρυθμό του τραγουδιού. Όποιο αρσενικό τολμούσε να την πειράξει, έβρισκε χοντρό μπελά. Μαζί της πάντοτε κουβαλούσε μαχαίρι και πιστόλι και αλίμονο σε όποιον δεν την έπαιρνε στα σοβαρά ("Any men fool with her she'd go right after them right away. She didn't take no foolishness off them. Guitar, pocket knife, pistol, anything she get her hand on she'd use it." Από το βιβλίο των Garon, Paul, and Beth Garon, Woman With Guitar: Memphis Minnie Blues, Da Capo, New York, 1992). Τα χρήματα που έβγαζε, τα σπαταλούσε σε λούσα και αλκοόλ και στα χαρτιά. Φορούσε ακριβές καδένες στα χέρια και στο λαιμό και πρόσεχε ιδιαίτερα την εμφάνισή της. Όταν όμως το επάγγελμα του μουσικού, πέρναγε κάμψη, η Memphis Minnie έβγαζε τα προς το ζην ασκώντας το επάγγελμα της πόρνης και χρεώνοντας το σημαντικό ποσό των 12 δολαρίων εκείνη την εποχή! Πέθανε στις 6 Αυγούστου του 1973 έχοντας δώσει πάρα πολλά στη σύγχρονη Δυτική μουσική έχοντας επηρεάσει με τη μουσική της ακόμα και τους Rolling Stones. Η αναφορά στον παρακάτω καλλιτέχνη προέκυψε ως ερέθισμα από την επιθυμία πολλών σύγχρονων μουσικών (ερασιτεχνών και επαγγελματιών) να παίξουν με ακριβά μουσικά όργανα, ακριβούς ενισχυτές και διάφορα ηχητικά εφέ. Πρόκειται για τον Hound Dog Taylor που έπαιζε με μια πάμφθηνη Γιαπωνέζικη κιθάρα και έναν ενισχυτή επίσης της κακιάς ώρας, αγορασμένος από το πολυκατάστημα Sears-Roeback (κάτι ανάλογο με το παλιό «Μινιόν» που κάηκε). Το δε slide που ο Hound Dog χρησιμοποιούσε, ήταν από πόδι καρέκλας κουζίνας (Bruce Iglauer-Notes on Hound Dog Taylor-πρόκειται για τον ιδρυτή και ιδιοκτήτη της εταιρείας “Alligator”). O Ted Harvey, drummer των Houserockers της μπάντας του μονίμως μασώντας τσίχλα, ούρλιαζε και χτυπιόταν ενώ πολλές φορές την έπεφτε για ύπνο με τα χέρια του όμως να συνεχίζουν να χτυπάνε αλύπητα το drum set. Αμέτρητοι καβγάδες μεταξύ του Hound Dog και του Brewer Phillips (ο δεύτερος κιθαρίστας της μπάντας και το «ξυπνητήρι με τα χαστούκια» του drummer Ted Harvey). Τσακωμοί για το ποιος ήταν ο καλύτερος εραστής, ποιος είχε την καλύτερη γυναίκα και ποιος ήταν ο καλύτερος δήμαρχος στο Chicago. Τσακωμοί που με λίγο παραπάνω moonshine οδηγούσαν σε γρονθοκοπήματα, φτυσίματα και σε μαχαίρια που έβγαιναν έξω όχι για πλάκα, αλλά στα σοβαρά. Στα πολύ σοβαρά. Ένας τέτοιος καβγάς, είχε ξεσπάσει σε κάποιο μπαρ στο Chicago όταν ο άτυπος διαγωνισμός μεταξύ Hound Dog Taylor και J.B. Hutto με κριτή τους θαμώνες για το ποιος έπαιζε καλύτερο slide, δεν κατέληγε πουθενά γιατί ισοψηφούσαν. Ο Brewer Phillips ήταν ο υπναράς της παρέας και όταν αργούσε να ξυπνήσει όπως συνήθιζε, ο Hound Dog του φώναζε: “Wake up and argue.” Σε κάποια φάση, ο Brewer Phillips έκανε κάποια αρνητικά σχόλια για τη Fredda, τη γυναίκα του Hound Dog και το πλήρωσε με μερικές σφαίρες στο μπράτσο και το πόδι. Ευτυχώς, τα ξαναβρήκαν πάνω στο νεκροκρέβατο του Hound Dog. Ο Brewer Phillips τον συγχώρεσε και έτσι ο Hound Dog έφυγε ήσυχος απ’ τη ζωή την ακριβώς επόμενη μέρα, στις 17 Δεκέμβρη του 1975. Μνημειώδης και η φράση που είχε πει ο Hound Dog σχετικά με το παίξιμό του: ''When I die, they'll say, 'he couldn't play shit, but he sure made it sound good! '' Κλείνοντας αυτή τη μικρή αναφορά για το θρυλικό Hound Dog, αξίζει να αναφερθεί πως είχε γεννηθεί με έξι δάχτυλα στο κάθε χέρι! Θύμα καβγά ήταν και ο πολύ μεγάλος harmonica master, ο Little Walter Jacobs. Είχαν περάσει μόλις λίγοι μήνες από την επιστροφή του από τη 2η περιοδεία του στην Ευρώπη όταν μπλέχτηκε σ’ έναν αιματηρό καβγά στο Chicago South Side, μία εξαιρετικά επικίνδυνη περιοχή ακόμα και στις μέρες μας. Αν και οι ζημιές δεν ήταν μεγάλες, σύμφωνα με τους ειδικούς, προκάλεσαν το ξύπνημα παλαιοτέρων τραυμάτων που και αυτά είχαν προκληθεί σε παρόμοια περιστατικά και επέφεραν το θάνατό του ενώ κοιμόταν στο σπίτι μίας από τις πολλές φιλενάδες του στο 209 E. 54th St. στο Chicago. Η ιατροδικαστική έρευνα έδειξε θρόμβωση της στεφανιαίας αρτηρίας (coronary thrombosis). Ήταν 22 Φεβρουαρίου του 1967. Ως επίλογος αυτής της μικρής σημείωσης επιλέχτηκε ο πατέρας του Texas Blues, ο Blind Lemon Jefferson. Γεννήθηκε τυφλός στις 11 του Ιούλη του 1897 στο Wortham του Texas αν και πολλοί τοποθετούν τη γέννησή του το Σεπτέμβρη του 1893. Έπαιξε μαζί με τον Leadbelly πριν αυτός πάει στη φυλακή για πρώτη φορά και έδωσε τα πρώτα μαθήματα κιθάρας στον T-Bone Walker. Φήμες λένε πως ήταν εξαιρετικός σκοπευτής αν και τυφλός και ότι επάνω κουβαλούσε ένα ζευγάρι από ασημένια revolvers. Ελάχιστα μας είναι γνωστά για τη ζωή του και κυρίως για την οικογένειά του. Μύθος καλύπτει τα πάντα και οι πληροφορίες που έχουμε γι’ αυτόν είναι αμφισβητούμενες. Αυτό που σίγουρα δεν αμφισβητείται είναι το ενδιαφέρον του για την υστεροφημία του. Ήθελε όχι μόνο ο κόσμος να τον θυμάται για τη μουσική του αλλά και ο τάφος του να είναι καθαρός όχι τόσο λόγο θρησκευτικού συναισθήματος που ούτως ή άλλως το είχε σε έντονο βαθμό και αυτό αλλά κυρίως για να τυγχάνει τόπος επίσκεψης θαυμαστών του και σημείο αναφοράς της προσφοράς του. Έτσι λοιπόν, το “Oh Lord, see that my grave is kept clean” έγινε το τραγούδι σταθμός της καριέρας του. Επίλογος Με το τρίτο αυτό μέρος ολοκληρώνεται η μικρή συνεισφορά του γράφοντος στον κόσμο του μπλουζ, στον κόσμο που γέννησε αυτή τη μουσική που με τη σειρά της συνέβαλλε στη δημιουργία της σύγχρονης Δυτικής μουσικής. Ο κόσμος του μπλουζ, ήταν ένας κόσμος αληθινός, αυθεντικός και ενδεχομένως σκληρός για πολλούς. Καβγάδες, φυλακή, μαχαιρώματα, περιθώριο, ρατσισμός, πόνος, θλίψη, χαρά και θάνατος. Κόσμος ανθρώπινος. Κόσμος πραγματικών ανθρώπων. Ημ/νία: 16:15 - 15/10/10

Εισαγωγή: Αφιερωμένο σε όλα τα νέα παιδιά που ψάχνονται με τη μουσική και αναζητούν νέα ερεθίσματα για να δημιουργήσουν. http://www.youtube.com/watch?v=_3mGTTvWCIw Ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδοποιούς της εποχής του «ψυχρού πολέμου», μία πραγματικά ευαίσθητη ψυχή γεμάτη ανθρωπιά αλλά συνάμα και λυρισμό. Ένας μαχητής που πολέμησε για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Άραγε, πόσοι τον γνωρίζουν μιας και δεν είχε την τύχη του Bob Dylan και της Joan Baez; Είναι σίγουρο πως τα μονοπάτια και των τριών, κάποια στιγμή διασταυρώθηκαν. Όμως ο Phil Ochs χάραξε το δικό του δρόμο, το δρόμο του μοναχικού λύκου που ξεφεύγει από την αγέλη και βαδίζει μόνος του έχοντας κάνει τη μοναξιά, φιλαράκι του. Γεννήθηκε στις 19 Δεκέμβρη του 1940 και πέθανε στις 9 του Απρίλη 1976. Ένας μουσικός, συνθέτης, ποιητής και ακτιβιστής που αγωνίστηκε για τον άνθρωπο. Έζησε σε μια ταραγμένη εποχή, την εποχή του πολέμου του Vietnam και της καταπάτησης των ανθρωπίνων ελευθεριών και δικαιωμάτων. Έγραψε εκατοντάδες τραγούδια κατά του πολέμου, της καταπίεσης, της εξαθλίωσης και της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από τον συνάνθρωπό του. Όταν ολοκλήρωσε την κοινωνική του προσφορά, αποφάσισε να εκσωματωθεί, δίνοντας τέλος στη ζωή του. Πολλοί απέδωσαν το θάνατό του σε ψυχολογικά αίτια και σε ψυχικά νοσήματα από τα οποία λέγεται ότι υπέφερε. Ίσως να είναι και έτσι. Θα μπορούσε όμως να είναι και αλλιώς. Ίσως να είδε τον θάνατο σαν τη συνέχεια ενός ταξιδιού της ψυχής του. Ένα ταξίδι που όλοι θα κάνουμε ως όντα φθαρτά, φτιαγμένα από υλικά που ο χρόνος φθείρει. Ίσως να είδε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου σαν ένα παιχνίδι, σαν μια απλή γραμμή, από κάποιο παιδί ζωγραφισμένη στο τσιμέντο με κιμωλία που λίγες ψιχάλες βροχής τη σβήνουν πανεύκολα. Ίσως να είδε όλο αυτή την εναλλαγή του φωτός με το σκότος σαν μια παιδική περιπέτεια σαν και αυτές που γλαφυρά ο Mark Twain μας περιγράφει στον Tom Sawyer. …………..και απ’ ότι φαίνεται, ο μπαγάσας, μάλλον έτσι την είδε τη φάση, απ’ ότι φαίνεται στο παρακάτω τραγούδι του που παραθέτω με μια χαλαρή μετάφραση. Ένα ταξίδι μεταλογικής και υπερ- συνείδησης, ένα βολταράκι έξω από τη ζελατίνη του γραμμικού χρόνου................ http://www.noiz.gr/articles/8215_03_12_10_10_55_18.jpeg WHEN I’M GONE-ΟΤΑΝ ΘΑ ΦΥΓΩ There's no place in this world where I'll belong when I'm gone And I won't know the right from the wrong when I'm gone And you won't find me singin' on this song when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here Δεν θα υπάρχει μέρος στον κόσμο που να ανήκω, όταν θα φύγω Και δεν θα γνωρίζω το σωστό από το λάθος, όταν θα φύγω Και δεν θα με βρεις να τραγουδώ αυτό το τραγούδι, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ And I won't feel the flowing of the time when I'm gone All the pleasures of love will not be mine when I'm gone My pen won't pour out a lyric line when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here Και δεν θα αισθάνομαι τη ροή του χρόνου όταν θα φύγω Όλες οι ευχάριστες στιγμές του έρωτα δεν θα είναι δικές μου, όταν θα φύγω Από την πένα μου δεν θα ξεχυθεί κάποια γραμμή με λυρισμό, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ And I won't breathe the bracing air when I'm gone And I can't even worry 'bout my cares when I'm gone Won't be asked to do my share when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here Και δεν θα αναπνέω τον αναζωογονητικό αέρα, όταν θα φύγω Και δεν θα μπορώ να ανησυχώ για ότι με ενδιαφέρει, όταν θα φύγω Και δεν θα μου ζητηθεί να συνεισφέρω και εγώ κάνοντας το καθήκον μου, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ And I won't be running from the rain when I'm gone And I can't even suffer from the pain when I'm gone Can't say who's to praise and who's to blame when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here. Και δεν θα τρέχω μακριά από τη βροχή, όταν θα φύγω Ούτε και θα υποφέρω από πόνο, όταν θα φύγω Και δεν θα μπορώ να πω ποιος πρέπει να επαινεθεί και ποιος να κατηγορηθεί, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ Won't see the golden of the sun when I'm gone And the evenings and the mornings will be one when I'm gone Can't be singing louder than the guns when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here Και δεν θα βλέπω το χρύσωμα του ήλιου, όταν θα φύγω Και οι νύχτες για μένα, θα είναι ίδιες με τα πρωϊνά, όταν θα φύγω Και δεν θα μπορώ να τραγουδάω όπως τώρα, πιο δυνατά από τα κανόνια, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ All my days won't be dances of delight when I'm gone And the sands will be shifting from my sight when I'm gone Can't add my name into the fight while I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here Όλες μου οι μέρες, δεν θα είναι χορός με τις ακτίδες του ήλιου, όταν θα φύγω Και δεν θα μπορώ να διακρίνω την άμμο που αλλάζει, όταν θα φύγω Δεν θα μπορώ να βάλω και εγώ το όνομά μου σ’ έναν αγώνα, όταν θα φύγω Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ And I won't be laughing at the lies when I'm gone And I can't question how or when or why when I'm gone Can't live proud enough to die when I'm gone So I guess I'll have to do it while I'm here. Και δεν θα μπορώ να γελάω με τα ψέματα που ακούω, όταν θα φύγω Και δεν θα μπορώ να αναρωτηθώ για το «πώς», το «πότε» και το «γιατί», όταν θα φύγω και δεν θα μπορώ να είμαι πια αρκετά υπερήφανος προσδοκώντας να πεθάνω, όταν θα φύγω, Έτσι λοιπόν πρέπει να το κάνω όσο είμαι εδώ. ********** ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ All The News That's Fit To Sing I Ain't Marching Anymore Phil Ochs in Concert Pleasures of the Harbor Tape From California Rehearsals For Retirement Phil Ochs' Greatest Hits Gunfight At Carnegie Hall Ημ/νία: 11:55 - 03/12/10

Εισαγωγή: Το παρακάτω κείμενο ήταν ένα απλό, εντελώς προσωπικό e-mail που έστειλα στους εγχώριους μπλουζίστες μουσικούς και λατρεμένους φίλους μου. Το έστειλα και στο Γιάννη τον Μεθενίτη που με παρότρυνε να το ανεβάσω σαν άρθρο στο ΝΟΙΖ πιστεύοντας ότι σε πολλά μέλη θα ξαναθυμίσει τα χαμένα χρόνια της αθωότητας. Έτσι λοιπόν το ρίχνω αυτούσιο, χωρίς αλλαγές και σε όλους εσάς. Αφιερωμένο σε όλους όσους πλησιάζουν τα 50 αλλά και στους νεότερους που επιθυμούν να μάθουν τα πεπραγμένα της προηγούμενης γενιάς. *********** «Τώρα, μέσα που στο λιγοστό χρόνο που βρίσκω και σκαλίζω την ιστορία του μπλουζ μιας και αποφάσισα να γράψω ένα βιβλιαράκι επιχειρώντας να προσεγγίσω αυτή τη μουσική μέσα από τα μάτια του δικού μου ψυχισμού, γυρνάω πίσω, πολύ πίσω στο χρόνο. Παρακολουθώ το φιλμ της μέχρι τώρα ζωής μου και νοσταλγώ τις εικόνες, τα αρώματα της πρώτης φοράς, της φοράς που συνάντησα τα μπλουζ και τα άφησα να τρυπώσουν μέσα μου, να φωλιάσουν και να κατοικήσουν για πάντα μέσα στο καβούκι της ταπεινής μου ύπαρξης. Γυμνάσιο, ετών 14άρων. Το Ροκ πλημμύριζε τα πάντα, πάρτυ εφήβων σε κάθε γειτονιά, Pink Floyd, Deep Purple, The Who, The Doors και πολύ Rory Gallagher. Χορός με φανταστικές κιθάρες που σόλαραν αόρατες στα χέρια μας. Πιτσιρικάδες εκστασιασμένοι. Ορεξάτοι για επαναστάσεις που συνήθως κατέληγαν άδοξα, περιορισμένες σε μια σχολική αποχή γιατί κοβόταν το χαρτζιλίκι. Τσάρκες στην Αθήνα με το λεωφορείο που κατέληγε στη Μενάνδρου, τσάρκα στα δισκάδικα, ενίοτε και καμιά μπουρδελότσαρκα και όνειρα πολλά. Όνειρα και σχέδια για να κατακτήσουμε τον κόσμο, να τον κάνουμε δικό μας. Τα Σαββατοκύριακα μάζωξη πότε στο σπίτι του ενός και πότε του άλλου. Scorpions, Amon Dull, Ian Dury, Genesis, Procol Harum, Jethro Tull. Εποχή της κασέτας και του βινυλίου αλλά για τους προνομιούχους που είχαν στερεοφωνικά της προκοπής. Ρεφενές να αγοραστεί κάποιος δίσκος και μετά να γίνει κασέτες, πολλές κασέτες για να μοιραστεί στη παλιοπαρέα.............. Λύκειο. Εποχή αποφάσεων για τη σχολή και το μελλοντικό επάγγελμα. Έτσι νωρίς γίνονται όλα σ' αυτή τη χώρα . Πολύ νωρίς αποφασίζει το πολιτειακό σύστημα να μας "ωριμάσει" και να μας εντάξει στο ζελέ του, στα όριά του, στη διατροφή του. Βαγγέλης Λ, συμμαθητής μου. Γνωριστήκαμε στην Α' Λυκείου. Ψηλός, αδύνατος μαυριδερός. Προνομιούχος. Είχε καλό στερεοφωνικό και αγόραζε πολλούς δίσκους. Δύο πράγματα ήξερε καλά. Τα δισκάδικα και τα μπουρδέλα. Αντρίζαμε και οι μπαμπάδες μας, είχαν έγνοια το πρώτο μας "βάπτισμα" στον έρωτα που αναπόφευκτα λόγω της παρακμιακής μας παράδοσης όφειλε να είναι αγοραίος εκείνα τα χρόνια. Αυτό το σιχαινόμουν. Βόλτες και τσάρκες στα μέρη τα πονηρά πήγα αρκετές. Ποτέ δεν έκατσα, όμως. Φοβόμουν, ντρεπόμουν, με έπιανε κρύος ιδρώτας, κόμπλαρα, έχανα το κόσμο κάτω από τα πόδια μου. Κανένα πρόβλημα όμως. Το χαρτζιλίκι του μπαμπά που δινόταν γι' αυτό το σκοπό, δεν πήγαινε χαμένο. Αγόραζα δίσκους. Με το Βαγγέλη αρχηγό, πηγαίναμε λοιπόν όλοι μαζί παρέα στα μπουρδέλα, τους περίμενα υπομονετικά να ξεκα@@σουν και μετά ερχόταν η σειρά μου για επίσκεψη στα δισκάδικα. Tζίνα, Music Corner, Jazz Rock στο Μοναστηράκι, Philodisc αλλά και στους χύμα μεταχειρισμένους δίσκους που άπλωναν οι πονηροί τυπάδες στη Πλάκα και το Μοναστηράκι. Όταν το χαρτζιλίκι δεν έφτανε, έκρυβα τους δίσκους σε ράφια άλλης μουσικής και περίμενα να πάω να τους τσιμπήσω όταν ξαναμάζευα φράγκα. Το "στερεοφωνικό" μου ήταν της πλάκας. Με τη βοήθεια του φίλου μου του Τάκη, γιου του καφετζή της γειτονιάς μας, γνωρίστηκα με έναν τύπο που είχε αρκετά πάρε-δώσε με εμπόρους Αθίγγανους από την Αγία Βαρβάρα, το λημέρι τους, το γκέτο τους δηλαδή. Πήγα λοιπόν μια κυριακή μαζί με το φίλο μου και τον πελάτη του καφενείου που τους ήξερε, να αγοράσω το στερεοφωνικό μου. Είχα δει το "στερεοφωνικό" του Τάκη και το λιγουρεύτηκα γιατί είχε πολλά φωτάκια. Η μάρκα ήταν "TECSONIC" αλλά δεν έλεγε που κατασκευάστηκε. Το έφερα στο σπίτι με καμάρι έχοντας πληρώσει κάποιες χιλιάδες δραχμές. Σπουδαίο δώρα του πατέρα μου! Το πικάπι (ιδίας μάρκας) είχε βελόνα για όργωμα. Φοβούμενος ο μακαρίτης ο γέρος μου μη του καταστρέψω τη συλλογή του με τα Φλαμένκο, τα Ουγγρικά βιολιά και τους LOS INCAS, μου πήρε ένα πικάπ SILVER με κεφαλή PANASONIC. H αγορά των δίσκων ήταν ιεροτελεστία. Το εξώφυλλο, η μυρωδιά του χαρτιού, τα αυλάκια του δίσκου, τα καθαριστικά για το βινύλιο αλλά και τα χρατς χρουτς που πολλές φορές δεν έφευγαν ούτε με καθαρό οινόπνευμα, είναι κομμάτι από τις αναμνήσεις μου. Αγόραζα ανελλιπώς το ΠΟΠ & ΡΟΚ και διάβαζα τις κριτικές των δίσκων. Είχα σταμπάρει ένα τύπο που έγραφε δισκοκριτικές και τον εμπιστευόμουν. Πητ Κωνσταντέας. Όταν έδινε "Α", ξαμολιόμουν να τσιμπήσω το δίσκο. Τις περισσότερες φορές πραγματικά άξιζε τον κόπο γιατί τα γούστα του Πητ φαίνεται πως ήταν παρόμοια με τα δικά μου. Β' Λυκείου. "Θα φύγεις μόλις τελειώσεις το λύκειο. Δεν θέλω να περάσεις εδώ. Θα πας Αμερική." Οι κουβέντες του πατέρα μου. Εκτελωνιστής τότε, η δουλειά πήγαινε αρκετά καλά, πολλά παιδιά συναδέλφων του σπούδαζαν στις ΗΠΑ. Ήθελε λοιπόν να πάω και εγώ να σπουδάσω εκεί. Εγώ δεν ήθελα. Είχα τα φιλαράκια μου που αγοράζαμε δίσκους και μιλάγαμε για χαμένους πολιτισμούς τα βράδια, είχα τη Σοφούλα, τη συνομήλική μου γειτόνισσα που με ξεχαρμάνιαζε άνευ πλήρους διεισδύσεως, είχα και τη κάψα μου να σπουδάσω φιλοσοφία. Τη δουλειά είχα εγώ με τις πολιτικές επιστήμες και τα οικονομικά που μου τσαμπούναγε ο γέρος μου. Οι πιέσεις όμως ήταν πολλές. Αντιρρήσεις ο γέρος δε σήκωνε. Παραλίγο να σκάσει ένα τεράστιο τασάκι από αλάβαστρο στα πόδια μου όταν τόλμησα να τον απειλήσω πως αν δεν μου έπαιρνε κιθάρα και δεν με έγραφε σε ωδείο, θα έφευγα (και καλά) από το σπίτι! Έτσι λοιπόν, από τη Β' Λυκείου ξεκίνησα τα εντατικά Αγγλικά και προετοιμασία για TOEFL και SAT. Καθηγήτριά μου η Μαριαλένα Γκιαμίλη, όμορφη και γλυκιά. Ελληνοαμερικάνα γεννημένη στο Σικάγο. Σ' αυτή τα χρωστάω τη γνωριμία μου με τα μπλουζ που τόσο πολύ αγαπούσε.. Στις διάφορες κουβέντες που κάναμε, περιλαμβανόταν και η μουσική. Με αυτή κατάλαβα οτι το μπλουζ δεν είναι η αργή μουσική που ακούνε τα αγοράκια σε πάρτυ με τα φώτα χαμηλωμένα και με τα χέρια έτοιμα να χουφτώσουν τα κοριτσάκια με τα μίνι και τα σοσονάκια υπό τη θέα του VAT 69 και του Cinzano. Kαι ο πρώτος δίσκος; Μου είχε φτιάξει μια λίστα με δίσκους να αγοράσω η καλή μου δασκάλα. Ο πρώτος ήταν αυτός που με έστειλε απευθείας στην αγκαλιά του μπλουζ. Michael Bloomfield, Nick Gravenites and Friends, Live at Bill Graham's Filmore West. Αρρώστησα! Δεν θυμάμαι πόσες φορές έπαιξα αυτό το δίσκο. Στο τέλος πλέον δεν ακουγόταν από τη πολύ χρήση. Ακολούθησαν και άλλοι Bloomfield και Paul Butterfield δίσκοι . White Blues at its best........ O Mike Bloomfield ήταν, είναι και θα είναι ο ήρωάς μου. Τον λάτρεψα και τον λατρεύω και ας έφυγε άδοξα, μέσα μου ζει. Αμερική Πρωτοετής φοιτητής στο Southern Illinois University (SIU). Υποχρεωτικό μάθημα μια περατζάδα από τη λογοτεχνία. Καθηγήτρια, η Susan Springel Martel. Kοντούλα, με δύο τεράστια μπλε μάτια, γαλλική μύτη και πολύ χαμόγελο. Αυτή με πήγε στα βαθιά. Στο νέγρικο μπλουζ. Με ταξίδεψε στους ήχους του Δέλτα και του Σικάγο. Αυτό ήταν. Είχα ήδη βαπτιστεί στα λασπονέρια (muddy waters). Μετά ήρθε μια άλλη κυρία που γνώριζε και αγαπούσε τα μπλουζ. Με γύρισε παντού, σε κόσμους αληθινούς που δεν θα κατάφερνα να γνωρίσω ποτέ μόνος μου. Μαζί βρεθήκαμε στο New Jersey αρκετά χρόνια μετά για μεταπτυχιακά και ζήσαμε συντροφεμένα για χρόνια. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία. Δική μου ιστορία με τέλος κακό που ενίοτε μεταμορφώνεται σε εφιάλτη και με ξεμοναχιάζει για να με γεμίσει χολή. Δεν πειράζει, προχωράμε..... Μελετάω με λεπτομέρεια την ιστορία των μπλουζ του Σικάγο. Συναρπαστική από κάθε άποψη. Συναρπαστική και η ιστορία του Michael Bloomfield που εγκατέλειψε τα καλούδια της τεράστιας εταιρίας του πατέρα του (αργότερα μετεξελίχθηκε στο γνωστό σε όλους μας κολοσσό BEATRICE FOODS) για να ακούσει και να παίξει τα μπλουζ του ζητώντας από τη νέγρα υπηρέτρια που είχαν στο σπίτι του να τον μπάσει στα καπηλειά του south side για να δει τα ιερά τέρατα του μπλουζ , τα δικά του τα ινδάλματα που τον είδαν, αναγνώρισαν το ταλέντο του και τον ανέβασαν στο πάλκο να παίξει μαζί τους. Έφυγε στα 30 κάτι του χρόνια! Τον παλιό μου φίλο και συμμαθητή, το Βαγγέλη Λ, τον πέτυχα τις προάλλες στο ΤΕΒΕ. Όταν έκανα Αγγλικά για να φύγω, αυτός δήλωνε πως έχει γνωστή κάποια ανιψιά ενός πρώην πρωθυπουργού (που είχε πρόβλημα στο να αρθρώνει το "ρ") και πως θα έφευγε για ΗΠΑ νωρίτερα από μένα. Τελικά, δεν έφυγε ποτέ. Έπιασε δουλειά σε ένα μαγαζί με μπαχαρικά στην Ευριπίδου, παντρεύτηκε την πολύ νεώτερή του κόρη του αφεντικού, έκανε μαζί της 2 παιδιά, πούλησε τους ΡΟΚ δίσκους του και το έριξε στα λαϊκά. Άτυχος! Η πολύ νεότερη γυναίκα του, γνώρισε κάποιον από το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων του σχολείου των παιδιών της και τον έτζασε. Τώρα κατοικεί μόνιμα στη Σαλαμίνα και κάνει μεροκάματα οικοδομής. Όλα αυτά λοιπόν μου ξαναγύρισαν και είπα να τα ξεράσω στο χαρτί όχι για να τα αφορίσω αλλά για να νοσταλγήσω ξανά τα χρόνια της χαμένης αθωότητας. Α! Στέλνω και μια πολύ καλή βιογραφία του ήρωά μου, του Mike Bloomfield.» Kαλό βράδυ και καλή ανάγνωση! ΥΓ: Με τα λόγια του Mike: Hit Parader, February 1967 (feeling the music) "Guys like B.B. King and Muddy Waters who are speaking to the people-there are so many things in their music that just completely pass by the kids. Most kids listen to their music because it has a beat or because they know it's Muddy Waters and it means something cloudy and obscure to them. There's so much going on lyrically - an afficione will appreciate things that another cat will miss. I'm using that Spanish word because it's the only one. You have to live it, it's got to be part of you. To get emotional is the most important thing in all music. If you can't get emotions out of your audience, it doesn't mean a thing." Rolling Stone, April 1968 (sweet sound) "When I'm playing blues guitar real well, it's a lot like B.B. King. But I don't know, it's my own thing when there are major notes and sweet runs. You know I like sweet blues. The English cats play very hard funky blues. Like Aretha sings is how they play guitar. I play sweet blues. I can't explain it. I want to be singing. I want to be sweet." Down Beat, June 1969 (advice for young guitarists) "I would tell them to try to play as simply as possible, to reassess their musical knowledge to see how much of their music is just mechanized licks, just something they can play with their eyes closed, just involuntary hand usage, and to assess their music on that point-and then clear all that garbage away. Think, if you've got a lick, where can you use it, and break it down into just notes, leading one note into another, see the logic of music, and learn the value of a note. You should be hearing the music in your head, what you want to play, a definite musical pattern.Then play it the way you're hearing it." Guitar Player, August 1971 (more advice for young guitarists) "All you young guitar players, keep those hands moving and play as much as you can; but my God, if you don't play you must listen because listening to music is sometimes as important as playing. And just don't try to cop hot licks. Try to understand the whole field of music, the whole genre. And once you understand that, then you will see how everything relates to everything. One of my greatest fetishes is American music and how everything relates to it." -- BURIED ALIVE IN THE BLUES Ημ/νία: 08:43 - 26/10/13