To Zyklus έχει αναφερθεί κάποιες φορές εδώ στο ΝΟΙΖ τα τελευταία χρόνια, αλλά ποτέ δεν ανέβηκε κάποιο αφιερωμένο θρεντ για αυτό.
Τι είναι το Zyklus MPS? Πολύ χοντρικά: «The Zyklus MPS is a MIDI equipment controller designed to provide an unprecedented level of musical control. It achieves this by allowing the musician to interact with previously recorded MIDI data such as sequences so that complex music can be build up in real time. In a typical setup, the MIDI PERFORMANCE SYSTEM would be used in conjunction with a MIDI master keyboard or keyboard synthesizer, plus up to 64 slave MIDI devices - synthesizers, expanders, drum machines, MIDI-equiped signal processors, etc.
The MPS can be thought of a collection of sequencers, MIDI control boxes and MIDI effects units integrated into a single system. This system is designed so that it can be "played" like a musical instrument in its own right. At its most basic level it is rather like 12 polyphonic sequencers, each of which can be run at any transposition or set of simultaneous transpositions independently of the others, simply by pressing a note or chord on the MIDI control keyboard. 99 different sequences can be stored in each memory bank, of which any 12 can be assigned to the front panel for immediate access together with related control information.
These sequences need not consist of repeating musical phrases. They could be single chords, short fast runs which end on held chords, segments of control data such as MIDI program changes, the synthesisers/drum part for an entire song, etc. In addition to keyboard triggering, sequences can be triggered from a footswitch, an external trigger source or directly from the front panel. The panel controls consist of 40 keys mostly with LED indicator, plus a encoder wheel used for tempo control, editing functions, menu selection, etc. User information is provided by a 40 x 2 backlit LCD with externally adjustable brightness and contrast.»
Πολύ προχωρημένο για την εποχή του (1986/87) και υπερσπάνιο, μια και κατασκευάστηκαν μόνο 60 units, εκ των οποίων μόνο οι 40 πουλήθηκαν. Η τιμή του ήταν αρκετά τσουχτερή και έπαιζε στα £1995, περίπου €8,700 σε σημερινές τιμές. Κάποιες από τις δυνατότητες του παραμένουν ενδιαφέρουσες και μοναδικές ακόμα και σήμερα.
Το Zyklus έγινε γνωστό κυρίως από την εκτενή χρήση που του έκανε ο Β. Παπαθανασίου, στην ουσία ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε ένα και μάλιστα σε ένα live του στην Αθήνα, κι ενώ το συγκεκριμένο Zyklus δεν ήταν ακόμα 100% λειτουργικό μια και ήταν το πρωτότυπο. Xαρακτηριστικότερο παράδειγμα το άλμπουμ του "Direct" και το πρώτο track "The Motion Of Stars".
Το είχαν χρησιμοποιήσει επίσης οι Manfred Mann, Alan Parsons και μια μπάντα ονόματι...Zyklus. Η μπάντα αυτή δημιουργήθηκε από τους John L. Walters, Neil Ardley, Warren Greveson και Ian Carr, τον γνωστό Jazz τρομπετίστα και ιδρυτή/leader της JazzRock/Fusion μπαντάρας Nucleus. Οι Zyklus χρησιμοποιούσαν ταυτόχρονα τρεις μονάδες Zyklus -από κει πήραν εξάλλου και το όνομα τους- και κυκλοφόρησαν μόνο ένα άλμπουμ, το εξαιρετικό "Virtual Realities" του 1991. Βασικά τα πιο κλασικά και γνωστά παραδείγματα χρήσης του Zyklus βρίσκονται στα άλμπουμ "Direct" του Βαγγέλη και "Virtual Realities" των Zyklus.
Στο παρακάτω λινκ ακούτε ολόκληρο το άλμπουμ "Virtual Realities".
To Zyklus ήταν μια δημιουργία των Pete Kellock, Bill Marshall και Graham Mair. Τους δύο πρώτους λίγο αργότερα τους προσέλαβε ο Παπαθανασίου για να του φτιάξουν διάφορες custom συσκευές, όπως το περιβόητο "Direct Box" που ήταν μια μετεξέλιξη του Zyklus και χρησιμοποιήθηκε σε πάρα πολλά άλμπουμς και lives του. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο.
Μερικές φωτoγραφίες από τα synth setups του Παπ. με το Zyklus:
Πέντε βίντεο παρακάτω ανεβασμένα από τον ίδιο τον Pete Kellock το 2017 στα οποία δείχνει κάποιες από τις δυνατότητες του MPS. Στο 5ο βίντεο λέει πολλές λεπτομέρειες για το Zyklus καθώς και για τη συνεργασία του με τον Παπ.
Ένα demo/video από το 1987:
Τέλος, τρία λινκ από reviews της εποχής για περαιτέρω κατανόηση του Zyklus, γιατί το μηχάνημα έχει βάθος.
Music Technology, September 1987
https://shorturl.at/sINPS
Music Technology, March 1988
https://shorturl.at/BP246
Sound On Sound., February 1988
https://shorturl.at/cnHL0