Σπάνια, vintage, περίεργα/custom πληκτροφόρα όργανα

[dimsonic]

Νομιζω ολα τα elektric. Θα δω. 

[Waterfall-K]

Yamaha CS80

 

 

Θα μου πείτε, τι δουλειά έχει ένα τόσο διάσημο synth σε ένα θρεντ με τίτλο "Σπάνια, vintage, περίεργα/custom πληκτροφόρα όργανα"? Έχει και παραέχει, μια και κατασκευάστηκαν λιγότερα από 800 CS80s για όλο τον κόσμο, οπότε μιλάμε για ένα πάρα πολύ σπάνιο synth. Η Yamaha δεν μπόρεσε να κατασκευάσει περισσότερα μια και το κόστος παραγωγής του και η τελική τιμή του ήταν απαγορευτικά. 

Σαν synth τώρα, το CS80 ήταν ένα πολύ, μα πολύ όμως, basic synth, και κακά τα ψέματα, δεν θα μιλάγαμε ως και σήμερα για αυτό αν ο μέγας Βαγγέλης Παπαθανασίου δεν το έκανε παγκοσμίως διάσημο μέσω του soundtrack της ταινίας Blade Runner, το οποίο όταν ηχογραφήθηκε το CS80 δεν υπήρχε καν στην αγορά, αφού η παραγωγή του είχε σταματήσει τουλάχιστον δύο χρόνια πριν. Η επίδραση όμως της μουσικής του Blade Runner στην synth κοινότητα ήταν τεράστια, όπως εξάλλου και στην κινηματογραφική μουσική παγκοσμίως, με τα γνωστά αποτελέσματα που όλοι ξέρουμε.

Σπάνια θα βρείτε synth που να μην έχει κάποια CS80 presets, με ονόματα μάλιστα που σχεδόν πάντα παραπέμπουν στο όνομα του Vangelis ή στο Blade Runner. Για να καταλάβουμε για τι μεγέθους επίδραση μιλάμε, η ίδια η Yamaha πριν περίπου δύο μήνες κυκλοφόρησε μία sound library για το νέο Montage Μ, και τη διαφήμιζε έτσι:

 

 

Το CS80, για να πάμε και λίγο στα τεχνικά, ήταν βασικά ένα 2-oscillator bitimbral synth, με LPF & HPF φίλτρο, ένα LFO (sub oscillator το ονόμαζε η Yamaha), 5-stage EG για το φίλτρο και 4-stage EG για το amp, tremolo/chorus και portamento/glissando effects. That's all. Στον ιδιαίτερο ηχητικό χαρακτήρα του οργάνου μεγάλο ρόλο έπαιζε το ενσωματωμένο κ' προγραμματιζόμενο ring modulator, το μεγάλο ribbon controller -το οποίο επιδρούσε μόνο στο pitch του ήχου- και φυσικά το διάσημο κ' βαρυκεντρισμένο keybed 61 πλήκτρων με velocity και poly-aftertouch.

Βασικά την εποχή που κυκλοφόρησε το CS80 τα synths όχι poly-aftertouch δεν διέθεταν, αλλά ούτε καν velocity sensitivity, κι αυτό συνεχίστηκε μέχρι περίπου τα μέσα των '80s. Το velocity/aftertouch πληκτρολόγιο του DX7 πίσω στο 1983 φάνταζε σαν κάτι το εξωγήινο, όσο κι αν αυτό μάς φαίνεται απίθανο στην εποχή μας. Εντάξει, και στην εποχή μας υπάρχουν synths χωρίς aftertouch, αλλά είναι αδιανόητο να κυκλοφορήσει synth χωρίς velocity.

Η synth κοινότητα άργησε πολύ να ξαναδεί poly-aftertouch μετά το CS80, η Yamaha κυκλοφόρησε το DX1 το 1983 (73 βαρυκεντρισμένα πλήκτρα με velocity/poly-aftertouch) και η Ensoniq 2-3 synths μεταξύ mid '80s - early '90s και τέλος. Μόνο πολύ πρόσφατα κάποιες εταιρείες άρχισαν να κυκλοφορούν ξανά synths με poly-aftertouch, κι αυτά είναι ακόμα μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού (ASM Hydrasynth, Waldorf Iridium, Yamaha Montage M8x, Behringer UB-Xa, Arturia MicroFreak), ενώ κάποια άλλα ανταποκρίνονται σε poly-aftertouch μέσω MIDI.

 

Το CS80 ήταν "χτισμένο" μέσα σε hard case, και στον standard εξοπλισμό συμπεριλαμβάνονταν καπάκι που κάλυπτε ολόκληρο το πάνω μέρος του οργάνου, σπαστή/βιδωτή βάση και expession & sustain pedals. To όλο σύνολο ζύγιζε 100 κιλά και οι μετακινήσεις έπρεπε όσο μπορούσαν να αποφεύγονται, μια και η μετακίνηση του σε "μη-επιτρεπτές" κλίσεις και η αλλαγή θερμοκρασίας έβγαζε το όργανο out of tune. Ένα "pain-in-the-ass" και μη-αξιόπιστο synth σε γενικές γραμμές, που γίνεται ανεκτό αν έχεις τα χρήματα του Jarre ή του Παπ. και τους δικούς σου αποκλειστικούς μηχανικούς να στο κουράρουν όλη την ώρα. Η τιμή των μεταχειρισμένων CS80s τα τελευταία χρόνια ξεπέρασε τα όρια του ανέκδοτου, με πιο πρόσφατο παράδειγμα ένα στη Γαλλία που έπαιζε στα...€110,000. Λίγο αργότερα η τιμή έπεσε στα €65,000, αλλά άγνωστο αν κάποιος μουρλός τελικά τα έδωσε. Οι τιμές που παίζουν την τελευταία δεκαετία πάντως είναι αρκετά πιο κάτω και γύρω στα €20-25Κ. Υπέρογκα ποσά και αυτά αν σκεφτούμε ότι το 1995 με +/- $1,000 αγοράζαμε ένα.

Μερικές κοντινές φωτός παρακάτω από το πάνελ του οργάνου καθώς και από το εσωτερικό του, το οποίο είναι κόλαση.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δύο από τα οκτώ! CS80s που είχε αγοράσει ο Παπαθανασίου σε πρόσφατες φωτογραφίες από το σπίτι/στούντιο του στο Παρίσι.

 

 

Δυο-δυο τα CS80s στα lives του...

 

 

 

Λονδίνο, 1979

 

 

Nemo Studio του Παπαθανασίου στο Λονδίνο, mid '80s 

 

Το απόλυτο δίδυμο...

 

Στο youtube υπάρχουν αρκετά σύγχρονα βίντεο με το CS80, αλλά το παρακάτω είναι masterclass και δείχνει τι μπορούσε να κάνει live ο Παπαθανασίου με αυτό το τέρας. 

 

 

Επεξεργασμένο 30 Δεκεμβρίου 2023 από Waterfall-K

[Waterfall-K]

Syntaur Juno-107, μια τροποποιημένη έκδοση του Roland Juno-106 από την γνωστή εταιρεία Syntaur, την μεγαλύτερη εταιρεία service για vintage (αλλά και σύγχρονα) synths και πώλησης ανταλλακτικών για αυτά.

 

 

Στην refurbished αυτή έκδοση έχουν αλλαχθεί όλα τα voice chips (το κλασικό πρόβλημα των Juno-106) με καινούργια, έχουν αλλαχθεί όλα τα κουμπιά/pots/sliders με νέα χρωμιωμένα, έχει αλλαχθεί το bender με νέο φωτιζόμενο, έχει προστεθεί η λειτουργία "Patch Sweep" (με επιπρόσθετα On/Off κουμπί και Rate slider) η οποία επιτρέπει να παιχτούν στη σειρά και με ρυθμιζόμενη ταχύτητα οι 8 ήχοι/patches της κάθε sound bank, έχει προστεθεί audio input που επιτρέπει σε εξωτερικές πηγές ήχου να διαμορφώνονται από το chorus εφέ του οργάνου, και τέλος έχει αλλαχθεί εντελώς το design του.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Το original Juno-106

[ex-Πάνος Χελιδόνης]

Στις 30/12/2023 στις 9:40 ΜΜ, Waterfall-K είπε

άργησε πολύ να ξαναδεί poly-aftertouch μετά το CS80

Με εξαίρεση το Τ8..

 

https://greatsynthesizers.com/en/review/sequential-prophet-t8-pure-analog-luxury/

[Waterfall-K]

34 λεπτά πριν, Πάνος Χελιδόνης είπε

Με εξαίρεση το Τ8..

Και μόνο που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά με το DX1 (και το DX7) το οποίο είχε κι αυτό weighted keybed με poly-aftertouch και τεχνολογική υπεροχή, ήταν θέμα χρόνου να πάει άπατο. Λάθος εποχή το κατασκεύασαν, αλλά που να το ξέρουν...

Εξαιρετικό πάντως, αλλά...άτυχο.

[Μανώλης Χναράκης]

17 λεπτά πριν, Waterfall-K είπε

Εξαιρετικό πάντως, αλλά...άτυχο.

Θυμάμαι κάπου το 1988 ? που είχα Roland A-80 / A-50. Εξαιρετικά τα poly aftertouch για την εποχή τους αλλά δυστυχώς την εποχή εκείνη ήταν ένα κερασάκι στην τούρτα, άλλα ήταν τα ζητούμενα.

[Waterfall-K]

17 λεπτά πριν, Μανώλης Χναράκης είπε

Θυμάμαι κάπου το 1988 ? που είχα Roland A-80 / A-50. Εξαιρετικά τα poly aftertouch για την εποχή τους αλλά δυστυχώς την εποχή εκείνη ήταν ένα κερασάκι στην τούρτα, άλλα ήταν τα ζητούμενα.

Mother keyboards δεν ήταν αυτά?

[Μανώλης Χναράκης]

48 λεπτά πριν, Waterfall-K είπε

Mother keyboards δεν ήταν αυτά?

Ναι.

[Waterfall-K]

Ναι, τώρα θυμάμαι. Πρέπει να είχες σε κάποια φάση και τα A-70/90, τα είχες αναφέρει νομίζω σε μια παλιά συζήτηση εδώ στο ΝΟΙΖ, αρκετά χρόνια πίσω. Τώρα ποια synths της εποχής μπορούσαν να αντιδράσουν σε poly-aftertouch είναι μια άλλη ιστορία, λογικά μετρημένα στα δάχτυλα πρέπει να ήταν.

Τα άλλα τα Cheetah πάλι τα θυμάσαι? Κορυφαία master controllers κι αυτά, θραύση έκαναν τότε με την άνθιση των rack synths/samplers. Δεν θυμάμαι αν κάποια μοντέλα είχαν poly-aftertouch, αλλά γενικά τα έσπαγαν. Την Master Series πχ την θυμάμαι ως και σήμερα, με 3x wheels, 4x MIDI Out και άλλα καλούδια. Κάπου στα μέσα των '90s νομίζω έκλεισε αυτή η εταιρεία.

 

 

 

[Μανώλης Χναράκης]

A-70/90 είχα πολύ μετά. 

 

47 λεπτά πριν, Waterfall-K είπε

Τώρα ποια synths της εποχής μπορούσαν να αντιδράσουν σε poly-aftertouch είναι μια άλλη ιστορία

Από την εποχή του D-50 σίγουρα, ίσως και πριν.

 

48 λεπτά πριν, Waterfall-K είπε

Τα άλλα τα Cheetah πάλι τα θυμάσαι?

Άλλη ιστορία και αυτά.