DIY Μικρός Φορητός Ενισχυτης Μπάσου

[biker]

Γεια χαρα

Χαζεύω το φόρουμ πολυ καιρό χωρις ποτέ να γράψω αλλά μιας και -λόγω των καιρών- έχω λίγο χρόνο, είπα να μοιραστώ το παρακάτω project που υλοποιησα το Δεκέμβρη που μας περασε. Συγχωρεστε με για το μεγάλο σεντόνι που απλώνω αλλά ελπίζω να το βρειτε χρήσιμο.

 

Εισαγωγή:

Είμαστε μια ερασιτεχνικη πολυμελής μπαντα με ακουστικά όργανα, γιουκαλιλι τα περισσότερα αλλά και άλλα. Εγώ αποφάσισα να πιάσω το μπάσο για να γεμίσουμε λίγο τις χαμηλές συχνότητες. Να μη μακρυγορώ κι όπως αντιλαμβάνεστε, το μπάσο για ν' ακουστεί ανάμεσα σε 10 και πλέον όργανα+φωνη+κρουστα, θέλει ενίσχυση. Όλοι λοιπον κουβαλάνε ένα όργανο και έρχονται στις πρόβες, εγώ πρέπει να κουβαλάω και ένα ενισχυτή. Κι αφού δεν έχω αυτοκίνητο, ο συνδυασμός είναι μετρό+περπάτημα. Έτσι προκύπτει η ανάγκη ενός, όσο γίνεται φορητού κι ελαφριού ενισχυτή που να δουλευει ικανοποιητικα σ ενα κλειστό χωρο. Ιδανικά θα θελα κάτι μικρό που να μπορουσα να το παιρνα και καλοκαίρι σε κανα κάμπινγκ και να δούλευε με μπαταρίες.

 

Τι επιλογές είχα για φορητό ενισχυτή?

Κατ' αρχήν το μπατζετ δεν είναι τρελό αλλά ήθελα και κάτι που να ακουγεται με αξιοπρέπεια και να παίζει ΚΑΙ με μπαταρία ΚΑΙ με ρευμα. Εδώ να πω πως έχω ενα hartke 15w που είναι -όσο μπορεί κανεις να το πει- μικρός και "φορητός", όσο "φορητό" μπορεί να είναι ένα κουτί 6 κιλά που πρέπει να κουβαλάς μαζί μ ενα όργανο και να περπατας κανα δυό χιλιόμετρα. Παρόλα αυτά έχει καλή απόδοση και ειναι σημείο αναφοράς γι αυτό που ήθελα. Ψάχνοντας λοιπον έβλεπα ενισχυτες με μπαταριες με 3" μεγάφωνα που κοστιζαν 60-70 ευρώ. Να μη παρεξηγηθώ, έχω ένα μικρό τετοιο blackstar για κιθαρα, μια χαρά κανει τη δουλειά του αλλά το να βγουν χαμηλές συχνότητες απο το αντίστοιχο μπασοενισχυτακι με αυτό το μεγαφωνάκι μου φαίνεται αδιανόητο, αν κάποιος έχει εμπειρία ας την πει.

 

Τι ήθελα λοιπον?

Σκέφτηκα πως θα ήθελα έναν ενισχυτή που να μη ξεπερνα τα 3-4 κιλά για να κουβαλιέται εύκολα, να παίζει με αξιοπρέπεια, δεν θελω να "σκοτώνει" αλλά ν' ακούγεται το μπάσο και να μπορεί να κρατήσει με μπαταρία ενα διωράκι αλλά να μπαίνει και ρεύμα. Θα 'θελα να τον έχω για practice, να τον παίρνω μαζί όταν βρισκόμαστε με τα παιδιά σε σπίτι αλλά και σε κανα πάρκο ή ταράτσα ν' απλωθούμε και βέβαια δεν θελω να μου κοστίσει πάνω απο 60-70 ευρώ που θα δινα για να πάρω έναν αντίστοιχο φορητό μπαταρίας! Επιπλέον δεν ήθελα ν' αγοράσω κάτι απ' έξω αλλά όλα να τα πάρω απο δω και να 'ναι και λίγο όμορφος να 'χει λιγο στυλ, να μην ειναι μια πλαστικουρα! (για τα δικά μου δεδομένα που ειμαι ολντ-σκουλ).

 

Σκέψεις:

Έστυψα το κεφάλι μου και το κουβέντιασα με τον φιλο και συνονόματο Γιώργο που φτιάχνει καχόν για την ομάδα μας και εκείνος προσφέρθηκε να φτιάξει το κουτί αν εγώ μπορούσα να βάλω τα υπόλοιπα υλικα. Κι έτσι μου μπήκε η ιδέα του DIY για ένα μικρό φορητό ενισχυτή μπάσου. Μελέτησα αρκετά, μάλιστα ζήτησα και βοηθεια απο το AV forum αλλά εκεί με απογοήτευσαν λέγοντας πως δεν υπήρχε πιθανότητα με αυτό το μπάτζετ να φτιάξω κάτι απλό και φορητό που να παίζει με αξιοπρέπεια. Δεν το έβαλα κάτω και ξεκίνησα.

 

Μεγάφωνο:

Το πόσο "φορητός" μπορεί να είναι ένας ενισχυτής μπάσου ξεκινάει από το μεγάφωνο. 3-4 ίντσες είναι για κλάμματα σε απόδοση. 8 ίντσες θέλουν μεγάλο κουτί που σημαίνει όγκο και βαρος κι η φορητότητα πάει περίπατο. Αποφάσισα να βρω κάτι στις 6,5 ίντσες. Αυτό θα με οδηγούσε σ' ένα κουτί με όγκο 10-12 λιτρα κάτι λογικό και υποφερτό σε διαστάσεις.  Ψάχνοντας στην ελληνική αγορά βρηκα ένα woofer kevlar fenton με 25 ευρώ. Η ευαισθησια του ειναι 35Hz – 8KHz κι αυτο με ένοιαζε. Είναι λίγο βαρύ αλλά μην τα θελουμε κι όλα δικά μας! Αυτοκινητάδικο woofer που μπαίνει και λίγο στις μεσαίες, με αντοχή στη μεταφορά και λογικη τιμη.

 

 

Κύκλωμα ενισχυτή:

Η βασική ιδέα ήταν να βρω ένα κύκλωμα ενισχυτή που να παίζει ΚΑΛΑ, να είναι δοκιμασμένο κι εύκολο. Από τις επιλογές που είχα διάλεξα το TPA3116DA το μονοφωνικό. Αυτό, ανάλογα τη τάση που του δίνεις, βγάζει αντιστοιχα watt. Αποφάσισα να το τροφοδοτήσω με 12V γιατί είχα ήδη καναδυό τροφοδοτικά να βρίσκονται εδώ γύρω αλλά κι επειδή βρήκα με 10 ευρώ μια μπαταρία ιόντων-λιθίου 12V 8Ah κατι που θα μου εδινε μεγαλη αυτονομία. Ο ενισχυτης αυτος στα 12V δίνει περίπου 6-7 watt με αντισταση 8Ω. Αν ήθελα παραπάνω με 16 ή 18V και 8Ω μπορουσα να παρω 12-15W αλλά δεν ήθελα να μπλέξω με μεγαλη ταση, ούτε με νοιάζει αυτή τη στιγμη. Κι αφού ηλεκτρονικός δεν είμαι, ούτε γνώσεις έχω να παίξω με κυκλώματα γι αυτό παρέμεινα σε ότι πιο απλό μπορούσα ξεχνώντας limiter/compressor ή οτιδήποτε άλλο καλούδι έχει ένας ενισχυτης εμπορίου. Ούτε καν πρίμα/μεσαία/μπάσα, μόνο ένα ποτενσιομετρο για volume και τέλος.

 

Κουτί:

Και αφού αποφασισα τα υλικά ξαναγυρνάμε στο κουτί. Πρώτο σχέδιο κι αποφασίζουμε να φτιάξουμε 2 κουτιά τα οποια μπαινει το ενα μεσα στο άλλο αλλά όταν ανοιγουν θα διπλασιάζεται ο όγκος οπότε να λειτουργεί το ηχείο με μεγάλη χωρητικότητα. Αυτό και κάναμε αλλά στην πράξη κατήργησα το εξωτερικό κι έμεινα με το μικρό, είναι αρκετό για τα δικά μου δεδομένα και παίζει καλά κι ετσι γλυτωνουμε και βαρος. Υπάρχει όμως και το δευτερο για δοκιμές αν και το βλέπω να χρησιμεύει σαν... σκαμπώ! Εδώ να δωσω τα εύσημα στο φίλο Γιώργο για το σουπερ κουτί και τις ιδέες του. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ροκάδικο βεβαια όπως οι καταβολές μας

 

Υλοποίηση:

Απο άλλα υλικά, βρήκα ενα κουμπι volume απο ενα ηχειακι υπολογιστη και το βαψα με μαρκαδόρο, έφαγα το κοσμο να βρω ενα λογαριθμικο ποτενσιομετρο, πηρα φτηνα εισοδο jack και ρευματος. Μαζεψα καλώδια απο δω κι απο κει και πηγα το board στον αδερφό μου για να κανει τις κολλήσεις. Είχα υπολογισει τρύπες κι αποστάσεις στο κουτί και τον τρόπο να βιδωσω το board επάνω. Αφού έδεσα μεγαφωνο και board στο κουτι, έβαλα έκοψα ενα σκληρο χαρτονενιο κυλινδρο απο χαρτι κουζινας στη μεση και τα εβαλα στις δυο τρύπες μπας και λειτουργησει το bass reflex. Εβαλα και ότι βρήκα για να γεμισω λίγο το κουτι γυρω γυρω και το κλεισα. Εφαγα ενα μηνα να βρω μια σητα της προκοπης και τελικα βρηκα απο ενα παροπλισμενο τροφοδοτικο ενος γιγαντιου storage σε μια αποθηκη! Ακόμα κι αυτό ήθελε στραβωμα στα ποδαρακια να μου κατσει αλλά όλα καλά.

 

Κόστος:

Τα ξυλα (και για τα δυο κουτια) δεν ξεπερασαν τα 10 ευρω απο ληροη μερλιν. O ενισχυτης πηγε περιπου 15 ευρώ. Τροφοδοτικο είχα. Το μεγαφωνο πηγε περιπου 25 ευρώ. Χωρίς τη μπαταρία ξοδεψα περίπου 50 ευρώ (βαλε λιγα ευρω για jack οργανου/ρευματος). Η μπαταρία δεν πιανεται μιας και λειτουργεί χωρίς αυτή αλλά την είχα βρει σε προσφορά απο banggood περιπου 10-12 ευρώ.

 

Βάρος/Απόδοση:

Το βαρος είναι γυρω στα 3-3,5 κιλά. Δεν εχω ζυγαρια αλλα καπου τοσο παει, περιπου το μισο απο το hartke. Η αποδοση ειναι μια χαρα. Δεν κλανει, τα παιζει όλα, κόβει κάτι στα πολυ ψηλά αλλά χαμηλά είναι ΟΚ και αυτο μ ενοιαζε. Ενταση μεγάλη δεν έχει, αλλά είπαμε 6-7 watt δεν θα τριξουν διπλά τζαμια. Σε ανοιχτό χώρο δεν το χω δοκιμάσει αλλά δεν περιμένω πολλά, και μονο που θ ακουγεται γυρω μου, μια χαρά.

 

Τι μένει?

Να βρω μια τσάντα να τον χωράει. Εχω ήδη βρει κανα δυο επιλογές του δεκάρικου απο τσάντες γυμναστηρίου αλλά σκέφτομαι ίσως να φτιαξω μια τώρα που 'χουμε χρόνο. Θα δείξει...

 

Μερικές εικόνες για να απολαύσετε

 

 

 

 

 

 

 

 

ΥΓ: Σε καποια συγκεκριμένη νοτα συντονιζει λίγο η σητα αλλά ειναι η χαρά του DIY!

Επεξεργασμένο 21 Μαρτίου 2020 από biker

[xtrm_basses]

Η καμπίνες είναι πάντα αεροστεγής κατασκευές,οπότε με το δεύτερο κουτί θα το έχανες αυτό και δεν θα δούλευε σωστά

[biker]

Δίκιο έχεις κι ένα απο τα προβλήματα ήταν να βρω τρόπο με καποιο φαρδυ λάστιχο ίσως να επιανα τα δυο κουτια στο σημειο που θα εφαπτονταν όταν άνοιγε. Αλλά μιας και θα γινοταν πολυπλοκο με αμφιβολα αποτελεσματα προτιμησα τη λυση με το ένα κουτι κερδίζοντας σε βαρος. Από πλευράς απόδοσης σίγουρα κατι θα χασα αλλα μιλάμε για ενα φτηνο κουτι practice κι ελαφρυ που κανει τη δουλεια του.

[Yannis Methenitis]

To bass reflex δεν είναι πάντα η καλύτερη λύση μιας και η ατάκα θολώνει σε σύγκριση με ένα κλειστό κουτί και ιδιαίτερα όταν δεν είναι σωστά σχεδιασμένη κατα Thiele/Small.

 

Επειδή δεν ανέφερες κάτι για υπολογισμό κουτιού και μήκος σωλήνας ελπίζω να μην τα έκοψες τυχαία.

Εδω υπάρχει calculator για να υπολογίσεις σωστά http://www.micka.de/en/

Πολύ ωραία σκέψη πάντως.

[biker]

Δεν κάθισα να γράψω λεπτομέρειες γιατί πιθανα να γινόμουν κουραστικός. Φυσικά πήρα τα στοιχεια του μεγαφώνου, υπολόγισα τα μινιμουμ λιτρα κουτιού που ήθελα για κλειστό κουτί και bass reflex. Όμως εμπειρία δεν έχω για σωλήνες και bass reflex οπότε έκοψα κατά προσέγγιση (ήθελε πιο μακρια συμφωνα με τους υπολογισμους). Κάποιος με περισσότερη εμπειρία στη κατασκευή είμαι σίγουρος πως θα έβγαζε πολυ καλύτερο ακουστικό αποτέλεσμα. Δοκιμαζοντας με κλειστές τρύπες το αποτελεσμα δεν είναι καλύτερο. Αν μπορουσα να έπαιζα με διαφορετικά μήκη σωλήνων αλλάζοντας τα με ευκολο τρόπο θα έφτανα σε καλύτερο σταδιο αλλά το ν' ανοιγεις συνεχεια το κουτι είναι ψιλοβαρετό κι αφού παίζει ικανοποιητικά το χω αφήσει (προς το παρόν).

Επεξεργασμένο 22 Μαρτίου 2020 από biker