Όρια σαφήνειας στην "εμπορική" τέχνη.

[samy paraga]

...αυτός ο ακροατής...ότι και να διαβάζει...το ίδιο θα καταλαβαίνει :)

 

Φίλως το παράδειγμα ετέθει ακραία , τον έναν τον άφησε η γκόμινα, τον άλλο του ζήτησε λεφτά η ΕΥΔΑΠ για τη πισίνα και φυσικά υπάρχει και ο Κουτσούμπας, ο γνωστός πρώην ιδιοκτήτης του ΑΝ  ;D ;D ;D που τα έχει με τη πλουτοκρατία γιατί του κούρεψαν τα ομόλογα  ;D ;D ;D

Όλοι δίκιο έχουνενε απ την οπτική τους, αλλά δεν ξεύρω τι αντιλαμβάνεται ο ποιητής  ;D ;D ;D

 

Τρώτε μούρα-πεσμένα-ανεβάζουν τα τσάκρα

[npap]

και δυστυχώς ο ποιητής είναι σίγουρο πως αγνοεί το πως εκλαμβάνουν οι ακροατές του το στίχο.

 

ακριβώς samy... ματαιότης ματαιοτήτων ή κάπως έτσι τες πα...  :)

κι εδώ (αν συνυπολογίσουμε και το ηλιοβασίλεμα και τον δημιουργό του που αν υπάρχει μάλλον χέστηκε για την αποδοχή και το πάσαρε απλά σαν ερέθισμα κίνησης νου) ανοίγει η κουρτίνα 2 και με αναγωγή επιστρέφουμε στον μοναχικό βίο του καλλιτέχνη στον οποίο τα πάντα είναι σκηνικά ατο μονόπρακτο της ατομικότητας του, πράγμα που αν φορέσω τραγιασκούλα και το πετάξω το βράδυ σε καμιά χαζογκόμενα που ψάχνει επιιβεβαίωση στο μπαρ κερδίζω το πήδημα που η σωματική μου παρακμή δεν θα μου επέτρεπε αλλιώς να διεκδικήσω (όχι εγώ φυσικά παντρεμένος άνθρωπος ;D)...

 

ΥΓ. πριν πολλά χρόνια ο Καρβέλας είχε ένα ρέγγε (αν θυμάμαι καλά) γκρουπ για το οποίο δήλωνε ότι οι Έλληνες είναι "πολύ λίγοι" ώστε να αντιληφθούν το μεγαλείο της εμπνευσμένης του έκφρασης... και θα έφευγε στο Λονδίνο όπου τον καταλαβαίνει το "προχώ" κοινό... πήγε και ευτυχώς (γι αυτόν) είχε βγάλει εισιτήριο μετ επιστροφής... τα υπόλοιπα στην καριέρα του γνωστά...

 

 

[atreu73]

και δυστυχώς ο ποιητής είναι σίγουρο πως αγνοεί το πως εκλαμβάνουν οι ακροατές του το στίχο.

 

Αυτό μου θυμίζει εκείνη την ταινία με τον Πίτερ Σέλλερς όπου ενώ αυτός σαν αγαθός κηπουρός έδινε οδηγίες για την σωστή συντήρηση ενός κήπου, το υψηλού επιπέδου ακροατήριο προσλάμβανε τις θέσεις του σαν υψηλή διδαχή και φιλοσοφική στάση ζωής.

 

[samy paraga]

Αυτό μου θυμίζει εκείνη την ταινία

 

Σπουδαία ταινία  ;)

[marathon]

Σπουδαία ταινία  ;)

σιγά μην καταλαβες τι έλεγε ο Κλουζό... ;D

[samy paraga]

σιγά μην καταλαβες τι έλεγε ο Κλουζό... ;D

 

Για τη κατανάλωση στο λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ, προκειμένου ο εργοδότης να γιομίσει τη πισίνα λαίμαι, ήταν σαφές  ;D ;D ;D

 

 

[LK]

To ότι δεν απάντησα σε όλες τις απόψεις, δε σημαίνει ότι ΔΕΝ τις διάβασα, προσεκτικά μάλιστα, απλά είχα μπλέξει και δεν είχα χρόνο.

 

Μπήκα Άνοιξα τη συζήτηση έχοντας μια άποψη, αλλά ήθελα να ακούσω διαβάσω και άλλες.

 

Και όντως διάβασα, και από τις δυο τις πλευρές.

 

Ως συμπέρασμα (καθαρά προσωπικό) κατέληξα  στο ότι πλέον και εγώ απαιτώ από το κοινό/αποδέκτες (ακόμα και όταν εγώ παίζω αυτό τον ρόλο) ναι είναι πιο πεπαιδευμένοι και ότι ναι, έχουν μερίδιο ευθύνης.

 

Για να χρησιμοποιήσω και ένα μουσικό παράδειγμα, προς υποστήριξη:

 

Ας πούμε μου φαίνεται ΤΕΡΑΣΤΊΑ η ευθύνη του αποδέκτη, να θεωρεί π.χ. το Born in the U.S.A. ένα πατριωτικό τραγούδι, και να το χρησιμοποιεί (λόγω του τίτλου και του ρεφρέν) σε μία προπαγανδιστική για τις Η.Π.Α δράση (όποια και αν είναι αυτή).

 

Βέβαια αν πάει η κουβέντα στο "το κατάλαβε-δεν το κατάλαβε" το Born in the U.S.A. "πούλησε", είμαστε σύμφωνοι, αλλά δεν είναι αυτό το προς συζήτηση θέμα.

[sfaku]

Αυτό θα μπορούσε να ισχύει και σε μια "κοινή εμπειρία" ενός π.χ. (αν εξαιρέσεις την πρόθεση) ηλιοβασιλέματος στη Σαντορίνη που κάποιους τους αφήνει παγερά αδιάφορους και κάποιους άλλους να χειροκροτούνε.

Αυτό δεν αλλάζει σε τίποτα την μία και μόνη πραγματικότητα του ηλιοβασιλέματος.

Επειδή τώρα το είδα, ελπίζω να το δεις για αυτό στο στέλνω και σε πμ.

 

Το θέμα που ανοίγεις είναι τεράστιο και βαριά κουλτούρα αλλά δεν είμα τελείως αρχάριος σε αυτά  ;D. Σου γνωστοποιώ δια της παρούσης ;D ότι έχω δει το 1992 την 4ωρη γαλλική ταινιά ;D Ωραία Καβγατζού με θέμα ακριβώς αυτό.

 

Επί 4 ώρες ένας κορυφαίος ζωγράφος αναζητά το μεγάλο αριστούργημα προσπαθώντας να απαθανατίσει μια γυμνή γκομενάρα (από τις πρώτες ταινίες της Εμανουέλ Μπεάρ και το ότι ποζάριζε συνέχεια γυμνή ήταν σημαντικό κίνητρο για να δεις ένα αργό 4ωρο). Στο τέλος φτιάχνει το αριστούργημά του αλλά, λες και πιστεύει ότι το έργο τέχνης δεν χρειάζεται κοινό (ίσως εννοεί αυτό, εγώ έτσι το είδα), το κρύβει χτίζοντάς το σε έναν τοίχο.

 

Σημειωτέον η ταινία είναι διασκευή μυθιστορήματος του Μπαλζάκ.

 

Τι πιστεύω επ' αυτού;

Το μήνυμα ενός έργου τέχνης μπορεί να νοηθεί σαν κάτι αυθύπαρκτο, σαν μια ανεπίδοτη πρόθεση, η οποία μπορεί κάλλιστα να κρυφτεί σε έναν τοίχο χωρίς κανείς να μπορεί να αρνηθεί στον δημιουργό ότι υπήρξε. Το έργο τέχνης μπορεί να νοηθεί σαν αυτοσκοπός, σαν σπιρτόσπιτο που καλύτερα να καεί παρά να το δουν οι άλλοι.

 

Αλλά: είναι πολύ πειστική η νεότερη θεωρητική προσέγγιση η οποία λέει ότι εφόσον το μήνυμα επιδοθεί τότε αναδημιουργείται σε τόσες εκδοχές όσες και οι ακροατές.

 

Η θεωρία έχει προβλέψει για τη διάκριση ανάμεσα στην πρόθεση του δημιουργού (στην οποία αποδίδει τον κάπως ξύλινο όρο προθετικότητα) και την πρόσληψη του μηνύματος. Η προθετικότητα μπορεί ίσως να θεωρηθεί αυθύπαρκτη αλλά σε κάθε ανοικτό σύστημα όπως ένα έργο τέχνης, εφόσον ζητηθούν ερμηνείες, αυτές θα είναι τουλάχιστον ν+1.

 

Και νομίζω ότι αν ξεφύγουμε από τις ασκήσεις επί χάρτου και μιλήσουμε πρακτικά, το να κρατάς μέσα σου τη δημιουργία είναι ίσως μια μορφή ικανοποίησης, αλλά λίγο μαζοχιστική και αυτιστική, αγγίζοντας την αυτο-ικανοποίηση, και αυτό δεν το λέω κριτικά και αλλά αυτοκριτικά διότι -καλώς ή κακώς- τα τελευταία (αρκετά) χρόνια είμαι σε φάση εσωστρέφειας.

 

[atreu73]

Και νομίζω ότι αν ξεφύγουμε από τις ασκήσεις επί χάρτου και μιλήσουμε πρακτικά, το να κρατάς μέσα σου τη δημιουργία είναι ίσως μια μορφή ικανοποίησης, αλλά λίγο μαζοχιστική και αυτιστική, αγγίζοντας την αυτο-ικανοποίηση, και αυτό δεν το λέω κριτικά και αλλά αυτοκριτικά διότι -καλώς ή κακώς- τα τελευταία (αρκετά) χρόνια είμαι σε φάση εσωστρέφειας.

 

Σ’ αυτό νομίζω και μεταξύ της αχαλίνωτης επιδειξιμανίας υπάρχει και μια μέση οδός. Συνθέτης ερωτώμενος γιατί αφήνει κάποιες ανεξήγητες ουρές στο κομμάτια του απήντησε: Μα αγαπητέ μου εκεί βρίσκεται το πραγματικό τραγούδι. Μάλλον θα εννοούσε εκείνη την αφηρημένη ποιητική διάθεση που μπορεί κάλλιστα να κατοικοεδρεύει σε όλους μας αλλά αλίμονο χωρίς να προσφέρει και σε όλους τα κατάλληλα εργαλεία για να την εκφράσουν ή όταν τα προσφέρει ποτέ να μην το κάνει σε ικανοποιητικό βαθμό. Αυτό δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται πάντα στα πλαίσια μιας τελειομανούς φύσης που αρνείται να παράγει όταν η κάθε λεπτομέρεια δεν επικοινωνείται με σαφήνεια, όχι. Αυτό μάλλον έχει να κάνει με την αδυναμία αποτύπωσης αυτής της φευγαλέας ποιητικής διάθεσης επαρκώς. Προτιμά λοιπόν (ο κατά τα άλλα έξυπνος δημιουργός) να παρουσιάζει το φάντασμα αυτής της αίσθησης στο κοινό του  παρά να τολμάει την αποτύπωση της αίσθησης καθαυτής.

Εδώ συναντούμε κοινώς τον ναι μεν αυτό-ικανοποιούμενο καλλιτέχνη τέτοιον όμως που σου επιτρέπει να κοιτάς από την κλειδαρότρυπα.

 

Αλλά: είναι πολύ πειστική η νεότερη θεωρητική προσέγγιση η οποία λέει ότι εφόσον το μήνυμα επιδοθεί τότε αναδημιουργείται σε τόσες εκδοχές όσες και οι ακροατές.

 

  Για το θέμα του κάθε θεατής κι ένα έργο φυσικά δεν μπορεί παρά να είναι έτσι, μα με μια σημαντική νομίζω διαφορά. Μια κοινή γραμμή στην ερμηνείες που αποδίδονται. Όλες οι ερμηνείες θα διαφέρουν σαφώς από το έργο. Δεν είναι αναγκαίο όμως σαν ένα «άτακτο» σμήνος να ακολουθούν χοντρικά την ίδια κατεύθυνση; Όταν θα σκορπίζουν δεν θα είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι ο δημιουργός δεν πέτυχε τον σκοπό του;

[sfaku]

Εδώ συναντούμε κοινώς τον ναι μεν αυτό-ικανοποιούμενο καλλιτέχνη τέτοιον όμως που σου επιτρέπει να κοιτάς από την κλειδαρότρυπα.

Ωραίος!  ;D

 

Για το θέμα του κάθε θεατής κι ένα έργο φυσικά δεν μπορεί παρά να είναι έτσι, μα με μια σημαντική νομίζω διαφορά. Μια κοινή γραμμή στην ερμηνείες που αποδίδονται. Όλες οι ερμηνείες θα διαφέρουν σαφώς από το έργο. Δεν είναι αναγκαίο όμως σαν ένα «άτακτο» σμήνος να ακολουθούν χοντρικά την ίδια κατεύθυνση; Όταν θα σκορπίζουν δεν θα είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι ο δημιουργός δεν πέτυχε τον σκοπό του;

Ναι, υποθέτω ότι υπάρχει ένα εύλογο εύρος λόγω του κοινού θεματικού άξονα. Εξαιρέσεις όπως ο σχιζοφρενής θεατής που φεύγει από το σινεμά νομίζοντας ότι ο Τζέιμς Μποντ είναι ομιλούν τραπεζικό ομόλογο, είναι μάλλον ακραίες.

 

Ο σχετικισμός δεν μπορεί να είναι απόλυτος γιατί αυτοαναιρείται

 

Η σχετικιστική ή καλύτερα αναστοχαστική τοποθέτηση δεν αποσκοπεί -έτσι το βλέπω εγώ- στην ακύρωση κάθε προσπάθειας προσπέλασης της πραγματικότητας. Εισάγει όμως την έννοια της πολυπλοκότητας και της πολυσυνθετότητας της πραγματικότητας, που είναι πολύ σημαντική. Ακυρώνει τις γενικεύσεις, τις γενικολογίες, τις απολυτοσύνες που βασίζονται στην προσπάθεια να κάνουμε τη γνώμη μας κανόνα.

 

Θες να αντιληφθείς τα φαινόμενα, σου λέει; Σήκωσε τα μανίκια, το πράγμα έχει δουλειά. Και προσπαθεί να φωτίσει το πράγμα από πολλές πλευρές.

 

Τώρα, για το αν έχει αποτύχει ο δημιουργός στο σκοπό του. Δεν θα πρέπει να ξέρουμε τον σκοπό του; Αν κάνεις κοινωνικό/πολιτικοποιημένο τραγούδι, η στόχευση μπορεί να είναι σχετικά εμφανής (παρά ταύτα οι στίχοι του Αγγελάκα π.χ. είναι συχνά αρκετά ανοιχτοί σε ερμηνείες).

 

Αν όμως ζωγραφίζεις κυβιστικά θέματα, ποια είναι η στόχευση (αφήνοντας κατά μέρος αφορισμούς ότι καθένας με ένα πινέλο που πιτσιλάει θα γινόταν Πόλοκ και θα έβγαζε 300.000 ανά πίνακα); Πώς να την ξέρουμε σε τέχνες που δεν χρησιμοποιούν λόγο;

 

Αλλά και ο δημιουργός να μας την αποκαλύψει. Άραγε ξέρει και ο ίδιος πάντοτε με απόλυτη σαφήνεια τις ίδιες τις προθέσεις του; Πολλές φορές δεν δρα ενστικτωδώς ή και ενορατικά;

 

Αυτό που παρατηρώ πάντως από συνεντεύξεις είναι ότι οι δημιουργοί συνήθως δεν θέλουν να μιλάνε για τις στοχεύσεις τους για να μην καπελώσουν το θεατή ή γιατί θεωρούν ότι πρέπει να ερωτηθεί το έργο  ;D και όχι οι ίδιοι κλπ.