Απορίες ηλεκτρικής φύσεως για ενισχυτές

[teousis]

Καλησπέρα σε όλους και όλες. :)

Επιθυμώ τις πολύτιμες γνώσεις όποιου προθυμοποιείται να απαντήσει.

 

Θέλω να κατανοήσω μερικές έννοιες στο μυαλό μου, που παραμένουν μετέωρες.

Είναι ως επι το πλείστον ερωτήματα (φυσικής-ακουστικής και ηλεκτρικής φύσης), σχετικά

με το ηλ. μπάσο και τα ηλεκτρικά όργανα γενικότερα και κυρίως τους ενισχυτές.

Είμαι σχεδόν βέβαιος, πως οι απορίες αυτές ταλανίζουν αρκετό επίσης κόσμο "μη ειδήμων" και χρήσιμο θα ήταν όποιος γνωρίζει απαντήσεις και γενικώς το κατέχει, να παραθέσει τις γνώσεις του προς τέρψη όλων των υπολοίπων.

 

Ευχαριστώ προκαταβολικά...

Για διευκόλυνση προς τις πιθανές απαντήσεις, θα μιλήσω με υποθετικά παραδείγματα.

Διευκρινίζω πως δεν είμαι φυσικός, ούτε ηλεκτρονικός, ούτε έχω ψαχτεί διαβάζοντας

τυπολόγια και νόμους. Για κάποιον που έχει ψαχτεί, πιθανόν να είναι αστεία και χαζά τα ερωτήματά μου...

 

1.) Έχουμε ένα τρανζίστορ κεφάλι μπάσου 1Watt στα 4Ohm και μια καμπίνα μπάσου (με ένα δεκάϊντσο μεγάφωνο) επίσης 1Watt στα 4Ohm. Απο την άλλη έχουμε την ίδια τρανζίστορ κεφαλή μπάσου πάλι 1Watt αλλά αυτή τη φορά ρυθμισμένη στα 8Ohm και την ίδια καμπίνα μπάσου (πάλι με ένα δεκάϊντσο μεγάφωνο) επίσης 1Watt αλλά και αυτή ρυθμισμένη στα 8Ohm. Και στις 2 λοιπόν περιπτώσεις έχουμε μια υποτυπώδη συμβατότητα των μηχανημάτων στην αντιστοιχία Watt και Ohm. Επίσης είναι ξεκάθαρο πως έχουμε και στις 2 περιπτώσεις το ίδιο κεφάλι, την ίδια καμπίνα, απο τα ίδια υλικά φτιαγμένα, το ίδιο μεγάφωνο σε ίντσες, αλλά το μόνο που αλλάζει είναι η αντίσταση και για να προβλέψω και την πιο περιέργη απάντηση παίζουν και τα 2 μηχανήματα στον ίδιο χώρο την ίδια ώρα με τις ίδιες συνθήκες. Ποιό λοιπόν απο τα 2 μηχανήματα θα ακουστεί πιο δυνατά απο άποψη έντασης; Η ερώτηση είναι καθαρά ηλεκτρικής φύσεως και δεν χρειάζεται να ειπεσέλθουμε σε λεπτομέρειες του τύπου...αν ο ένας κοπανάει το μπάσο ή αν ο άλλος το χαιδεύει παίζοντας ή αν ο ένας τσιτώνει τα gain και γρετζάρει αν αυτό είναι το ζητούμενό του.

 

2.) Αν έχουμε ένα κεφάλι μπάσου στα 100Watt αυτή τη φορά και στα 4Ohm η αντίστασή του, ποιός είναι ο αλγόριθμος που ακολουθούμε, αν θέλουμε να συνδέσουμε περισσότερες της μίας καμπίνες; Δηλ. όταν έχουμε υποθετικά διαθέσιμες 2 ή και 3 καμπίνες με διαφορετικά μεγάφωνα η κάθε μια και σε αριθμό και σε ίντσες. Ας πουμε δηλ. οτι θέλουμε να πετύχουμε το τάδε ηχητικό αποτέλεσμα και τις συνδέουμε και τις 2 ή και τις 3 πάνω στο ίδιο κεφάλι. Τι προδιαγραφές λοιπόν πρέπει να έχουν και οι 3 καμπίνες ώστε να κουμπώσουν συμβατά και χωρίς προβλήματα πάνω στο κεφάλι; Χωρις να το κάψουν; Πρέπει το άρθροισμά τους σε Watt να βγάζει από 100 και πάνω; πρέπει και οι 3 αυστηρά να είναι στα 4Ohm; ή κάτι άλλο; Η ίδια ερώτηση απευθύνεται και για τα 8Ohm αντιστοίχως...

 

3.) Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις κατά τις οποίες θα μπορούσαν να συνδεθούν καμπίνα-ες 8Ohm σε 4Ohm κεφάλι ή το αντίθετο; Είναι αρθροιστικό το θέμα ή γενικά αυτό απαγορεύεται;

 

4.) Εκτός απο τα Watt, τα Ohm, την εταιρία κατασκευής και την ποιότητα των υλικών μιας καμπίνας, και ας υποθέσουμε πως όλα αυτά είναι και συμβατά και ποιοτικά...ποιοί άλλοι παράγοντες καθορίζουν την καθαρότητα και την ένταση που αυτή αποδίδει; Τι παίζει με την ευαισθησία των μεγαφώνων; Για να είναι καθαρή και δυνατή η απόδοση πρέπει να είναι ευαίσθητα ή "αναίσθητα"; Ποιά είναι τα φυσιολογικά όρια δηλ. μετρημένα σε db; Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες;

 

5.) Τι στα κομμάτια είναι το "Headroom" και πως το αντιλαμβάνεται κάποιος;

 

6.) Ποιές είναι οι διαφορές της Balanced και UnBalanced εξόδου σε ένα κεφάλι;

 

7.) Αν υποθέσουμε πως κάποιος θέλει να συνδέσει σε ένα live το μπασάκι του κατευθείαν στα PA μέσω του DI Output της κεφαλής του, χωρίς την παρεμβολή καμίας καμπίνας (ούτε καν για monitor)...μπορεί να το κάνει άφοβα σε οποιοδήποτε PA σύστημα, σε οποιαδήποτε κονσόλα, με τον οποιοδήποτε ενισχυτή και με τα οποιαδήποτε άλλα κανάλια να τρέχουν στα ίδια PA ταυτόχρονα; ή υπάρχουν προϋποθέσεις και παράμετροι για να το πράξει κανείς;

 

Βασικά θα ρώταγα τόσα και άλλα τόσα, αλλά δεν θέλω να κάνω το άρθρο τεράστιο, ούτε να κουράσω. Πιστεύω πως αν μου απαντηθούν τα άνωθεν μου υπέραρκούν για την ώρα.

Εκτιμώ την οποιαδήποτε απάντηση.

[myster_maze]

1) Και στις δύο περιπτώσεις θα έχουμε την ίδια ένταση.

 

2) & 3) Ετοίμαζα ένα αρθράκι πριν ένα δύο μήνες σχετικά με την προσαρμογή εμπεδήσεων ενισχυτή και φορτίου, θα ψάξω να το βρω και θα το ποστάρω αν είναι γιατί δεν είναι μικρή η απάντηση. Απλά είχε βγει ένα κατεβατό και πίστευα ότι θα είναι κουραστικό.

 

4) Όπως πολύ σωστά λες, η ευαισθησία. Όσο πιο μεγάλη είναι τόσο πιο δυνατά παίζει ένα μεγάφωνο.

 

5) Headroom είναι το πόσο περιθώριο έχουμε σε έναν ενισχυτή (ή σε ένα στάδιο του ενισχυτή πχ input) πριν αρχίσει να παραμορφώνει.

 

6) http://en.wikipedia.org/wiki/Balanced_audio

 

7) Μπορεί να το κάνει άφοβα.

 

Σιγά σιγά οι ερωτήσεις!  ;D

Καλύτερα να ανοίγεις ένα θέμα με μια δυο σχετικές ερωτήσεις και μόλις σου λύνονται οι συγκεκριμένες απορίες να ανοίγεις ένα άλλο θέμα, έτσι θα σε βοηθήσουν και περισσότεροι.

[Babtua]

1. (απανταει εν μερει και την 4) Αν τα μεγαφωνα εχουν την ιδια ευαισθησια σε db και την ιδια συχνοτικη αποκριση (αρα μιλαμε για ολοιδια μεγαφωνα απλα με διαφορετικη αντισταση), τοτε θα ακουγονται με την ιδια ακριβως ενταση.

 

2. Στο μονο που πρεπει να συμμορφωθεις ειναι η συνολικη αντισταση των καμπινων που θα συνδεσεις στην κεφαλη να ειναι σε αντιστοιχια με την αντισταση εξοδου της κεφαλης. Το πως θα υπολογισεις τη συνολικη αντισταση των καμπινων ειναι ζητημα του αν τις συνδεσεις σε σειρα ή παράλληλα (ή και συνδυασμό αυτών) και οι μαθηματικοι τυποι διαθεσιμοι παντου στο ιντερνετ. Για να μην τους γραφω τωρα εδω αναλυτικα, χονδρικα μπορεις να εχεις υποψιν οτι αν συνδεεις σε σειρα αθροιζεις τις αντιστασεις, ενω αν συνδεεις παραλληλα η συνολικη αντισταση ειναι αρκετα μικροτερη και απο της μικροτερης καμπινας.

 

3. Σε τρανζιστορατους ενισχυτες δεν εχεις καποιο ιδιαιτερο προβλημα αν συνδεσεις καμπινες μεγαλυτερης αντιστασης, απλα θα εχεις απωλεια εντασης και γενικοτερα αποκρισης του ενισχυτη. Δε θα του κανεις ζημια παντως. Αν βαλεις μικροτερης αντιστασης, υπαρχει πολυ μεγαλη πιθανοτητα να καψεις τα τρανζιστορ εξοδου (δε λεω σιγουρη πιθανοτητα γιατι υπαρχουν και ανοχες και ισως την αντεξει, παντως τον καταπονεις πολυ και μειωνεις τη διαρκεια ζωης του). Σε λαμπατους ενισχυτες, πρεπει να εχεις καμπινα ακριβως της αντιστασης που ζηταει. Αν ειναι μεγαλυτερη ζοριζεις πολυ (ή/και καις) το μετασχηματιστη εξόδου, αν ειναι μικροτερη ζοριζεις πολυ (ή/και καις) τις λαμπες εξοδου. Η επιλογη ειναι δικη σου (αν παντως πρεπει οπωσδηποτε να το κανεις, προτιμησε να βαλεις μικροτερης αντιστασης καμπινα ωστε να ζορισεις τις λαμπες - οι λαμπες ειναι αναλωσιμες, αλλαζουν ευκολα, γρηγορα και φτηνα. Ο μετασχηματιστης εξοδου οχι).

 

4. (απαντημενη εν μερει στην 1) Η ευαισθησια ενος μεγαφωνου ειναι το Α και το Ω απο αποψη εντασης ηχου. Κρατα στο μυαλο σου αυτο: για καθε 3db λιγοτερο sensitivity ενος μεγαφωνου, χρειαζεσαι ενισχυτη διπλασιας "ποσοτητας" Watts για να ακουστει στην ιδια ενταση. Για παραδειγμα αν ο ενισχυτης σου εχει μεγαφωνο στα 100db ευαισθησια και το αλλαξεις και βαλεις μεγαφωνο με 103db ευαισθησια, ο ενισχυτης σου θα αποκτησει "διπλασια" ενταση ηχου, ετσι απλα...

 

5. Headroom ειναι το ευρος εντασης που εχεις πριν αρχισει ο ενισχυτης να παραμορφωνει. Καποιοι ενισχυτες εχουν τεραστιο headroom αρα ακουγονται καθαροι (=χωρις παραμορφωση) ακομα και τους δινεις δυνατο σημα. Αλλοι, ακομα και με σχετικα μετριας εντασης παιξιμο, αρχιζουν και "σπανε". Θεμα γουστου και εφαρμογης το ποιον θα επιλεξει ο καθενας...

 

6. Αν μιλας για εξοδο μεγαφωνων, τοτε εχει να κανει απλα με το γεγονος οτι η unbalanced εχει αναφορα στη γειωση (δηλαδη ο ενας ακροδεκτης του μεγαφωνου συνδεεται στη γειωση). Η balanced προφανως το αντιθετο, δηλαδη δε συνδεεται το μεγαφωνο με τη γειωση. Αν μιλας για εξοδο DI του ενισχυτη, παλι κατι παρομοιο ειναι με σκοπο την ελαχιστοποιηση του θορυβου που μπορει να αρπαξει το καλωδιο μεταφορας (η balanced σε σχεση με την unbalanced).

 

7. Αφοβα...

 

EDIT: με προλαβε ο myster αλλα το αφηνω και το δικο μου για τις 2-3 εξτρα πληροφοριες που μπορει να βοηθησουν...

 

[teousis]

Καταρχάς...ευχαριστώ πάρα πολύ για τις απαντήσεις ! ! !

 

...Και συνεχίζω ακάθεκτος με ερωτήσεις πάνω στις απαντήσεις...

 

1.) Τότε για ποιό λόγο ο ίδιος τρανζιστοράτος ενισχυτής μπάσου συγχρονίζει-αποδίδει σε μεγαλύτερο αριθμό Watt στα 4Ohm και ταυτόχρονα σε μικρότερο αριθμό Watt στα 8Ohm;

Με αυτή τη λογική ένας "αδαης" καταλαβαίνει πως το μηχάνημά του αποδίδει μεγαλύτερο αριθμό Watt στα 4Ohm απ' ότι στα 8Ohm, άρα στα 4 θα θέλει να συγχρονίζει και καμπίνα στα 4Ohm θα θέλει να αγοράσει...ώστε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις δυνατότητες του ενισχυτή του.Σωστά δεν σκέφτομαι ή λέω βλακείες;

 

2.) το maximum SPL τι ακριβώς είναι; Αυτό είναι η ευαισθησία των μεγαφώνων ή είναι το sensitivity; Οι μετρήσεις και οι τιμές κάθε εταιρίας είναι αντικειμενικές;

 

3.) όταν λέμε μεγαλύτερη αντίσταση εννοούμε τα 4Ohm ή τα 8Ohm; το ρωτάω επειδή η αντίσταση είναι αντιστρόφως ανάλογο ποσό σε συνάρτηση με την ισχύ, συνεπώς η μικρότερη αντίσταση σημαίνει μεγαλύτερη ισχυ.

 

4.) Τι σημαίνει συνδέω καμπίνες σε σειρά και τι παράλληλα; ποιό είναι το όφελος της μίας και ποιό της άλλης εκδοχής; Πως επιτυγχάνεται ο ένας και πως ο άλλος τρόπος;

 

5.) Πρίν την επιλογή μιας κεφαλής, υπάρχει τρόπος να γνωρίζει κανείς το εύρος του headroom; πως μετριέται αυτο; οι εταιρίες το αναφέρουν;

[Babtua]

1. Σωστα. Το οτι μπορει ο ενισχυτης να παιξει στα 2,4,8,16Ω δε σημαινει οτι θα αποδωσει κιολας τα ιδια watt. Εχε ομως υποψιν οτι η ισχυς του ενισχυτη σε σχεση με την ενταση που ακους τελικα, δεν εχει γραμμικη σχεση. Αν ενας ενισχυτης ειναι 10W δε σημαινει οτι με 20W θα εχεις διπλασια ενταση. Για να εχεις διπλασια ενταση, το νουμερο θα ειναι πιο κοντα στα 100W... (αρα οταν λεει 100W@4Ω, 70W@8Ω η διαφορα στη μεγιστη ενταση δε θα ειναι ιδιαιτερα μεγαλη).

 

2. SPL= sound pressure level, Sensitivity=ευαισθησια. Το ιδιο πραγμα ειναι, μετραται σε db/W/m (ντεσιμπελ ανα 1 Watt στο 1 μετρο) αλλα αναφερεται απλως ως ντεσιμπελ (πχ sensitivity 97db). Οι τιμες ειναι αντικειμενικες.

 

3. Μεγαλυτερη αντισταση ειναι τα 8Ω απο τα 4Ω.

 

4. Για να μη σε μπλεξω με πολλα πολλα, δες αυτο... http://www.speakerimpedance.co.uk/

Τα οφελη θα τα καταλαβεις απο τα νουμερα...

 

5. Οχι, δε μετριεται αντικειμενικα. Μαθαινεις, πληροφορεισαι, δοκιμαζεις και αποφασιζεις.

[gdevelek]

Συμφωνείς λοιπον στην ερώτηση 1 πως θα παίξει ΠΙΟ ΧΑΜΗΛΑ στα 8Ω, γιατί στα 8Ω ο ενισχυτής θα αποδίδει λιγότερο από 1 βατ. Το ότι η διαφορά θα είναι μικρή είναι ποσοτικό θέμα. Η ερώτηση ήταν "ποιο θα ακουστεί πιο δυνατά;"  ;)

[Babtua]

Η ερωτηση ηταν "σκεφτομαι σωστα ή λεω βλακειες;". Σε αυτο απαντησα.

[gdevelek]

Η αρχική ερώτηση 1 ήταν:

 

...

Ποιό λοιπόν απο τα 2 μηχανήματα θα ακουστεί πιο δυνατά απο άποψη έντασης;

[Babtua]

Στην αρχικη ερωτηση 1, απαντησα με δικια μου αρχικη απαντηση 1. Δες σε παρακαλω καλυτερα το thread. Αυτο που παραθετεις ως απαντηση μου, ειναι απαντηση στη δευτερη σειρα ερωτηματων.

[gdevelek]

Έχω διαβάσει το thread καλά, και σε ρώτησα παραπάνω αν όντως συμφωνείς πως η αρχική σου απάντηση (ότι θα ακούγονται εξίσου δυνατά αν τα δύο ηχεία έχουν την ίδια ευαισθησία) ήταν λανθασμένη. Μιας και την ανέτρεψες με τη δεύτερη απάντηση. Καλό είναι να ξεκαθαρίζονται τα πράγματα, να μη μένουν λάθος στοιχεία σε ένα thread που θα διαβαστεί από πολλά άτομα σε βάθος χρόνου.