οι ιδέες ενός φιλοσόφου για τις ιδέες

[theoctapus]

Δεν νομίζω ότι αυτά που λέει ο Dennett είναι mind games ιδιαίτερης δυσκολίας. Προσωπικά τον θεωρώ μάλλον αυτονόητο τον παραλληλισμό των ιδεών με τους ιούς, απλώνονται με σχεδόν πάντα αυξανόμενη ταχύτητα μετά την γέννησή τους, κυριεύουν τον ξενιστή και μόνο όταν περάσει επαρκές χρονικό διάστημα σβήνουν σιγά-σιγά (ανοσία). Μόνο κάποιες εξαιρετικά ισχυρές ιδέες παραμένουν, αντέχουν.

 

Το γεγονός από μόνο του δεν μου προκαλεί κάποια εντύπωση. Το πραγματικά ενδιαφέρον ΙΜΗΟ είναι το γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το πρώτο σκέλος, η εξάπλωση, είναι μάλλον λογική συνέπεια ενός από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κοινωνίας, της επικοινωνίας.

 

Το μεγάλο ερώτημα εδώ είναι γιατί είμαστε διατεθειμένοι να παραδοθούμε αμαχητή στις ιδέες, ακόμα και να εναντιωθούμε στην κοινή λογική και στα βιολογικά προστάγματα. Αμφιβάλλω αν υπάρχει ένας μόνο λόγος γι' αυτό, μια μόνο αιτία.

 

Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα που έχει την δυνατότητα παραγωγής συνειδητής απόφασης. Δεδομένου ότι η απόφαση αυτή παράγεται απ' το μυαλό του, περιορίζεται και απ' τους περιορισμούς του μυαλού του. Και δεν είναι μόνο η ευφυία ή τα πάθη που περιορίζουν την συνέιδησή μας, είναι και κάτι που θυμίζει Gödel, η τεράστια δυσκολία να κρίνουμε την σκέψη μας με μόνο εργαλείο την σκέψη μας.

 

Οι ιδέες δεν είναι κάτι κακό, προφανώς. Βλαπτικές γίνονται μόνο όταν αντί να χρησιμοποιήσουμε την λογική μας και την γνώση που διαθέτουμε για την τρέχουσα κατάσταση, τις χρησιμοποιούμε σαν λυσάρι, σαν μπούσουλα. Που ακόμη και τότε δεν είναι απαραίτητο ότι θα οδηγηθούμε σε μη επιθυμητες καταστάσεις, απλά δεν θα έχουμε μάθει στην ουσία τίποτε.

 

Τελικά ποιά είναι η πραγματική πρακτική αξία των ιδεών, εκτός από τις δυνατότητες κατηγοριοποίησης που προσφέρουν για ανάγκες τεκμηρίωσης και καταγραφής;

 

Βέβαια υπάρχει και η ψυχολογία που μας τα χαλάει λίγο.

 

Εξαιρετικό βιβλίο με θέμα τον Νου που έχει επιμεληθεί ο Dennett (μαζί με τον Douglas Hofstadter) είναι το Εγω της νόησης (The mind's I) με κείμενα από διαφορους επιφανείς επιστήμονες όπως Alan Turing, Richard Dawkins, John Searle και συγγραφείς όπως Jorge Borges, Stanislaw Lem κ.α. Εκεί, ναι, έχει πολλά mindjobs.

[atreu73]

Προσωπικά τον θεωρώ μάλλον αυτονόητο τον παραλληλισμό των ιδεών με τους ιούς

 

Δεν θα έπρεπε. Μια ιδέα μπορεί να παραλληλιστεί με έναν σπόρο ή μια σπίθα. Η επιλογή του ιού παραπέμπει σε μεταδοτική ασθένεια.

 

O, δεν ξέρω τι είναι μπερδεύτηκα, στον πίνακα που παραθέτει με τις ιδεολογίες που κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί για να ελαφρύνουν τον κόσμο από ανθρώπους επιδεικτικά παραλείπει την δημοκρατία.

[theoctapus]

Έχεις χάσει το νόημα. Το θέμα δεν είναι τι φέρουν οι ιδέες, καλό ή κακό περιεχόμενο, το θέμα είναι πως μεταδίδονται, πως διατηρούνται και πως σβήνουν. Παρομοίωσέ το με ότι θες.

[atreu73]

Ο τίτλος της ομιλίας είναι Dan Dennett on dangerous memes

Ξεκινά με την αυτοκαταστροφική επαναλαμβανόμενη πορεία ενός μυρμηγκιού που αποδίδεται σε παράσιτο, για να συνεχίσει με την πρώτη του παρομοίωση ( όχι δική μου ) με το Ισλάμ και να καταλήξει ότι είναι οι ιδέες που εξουσιάζουν την σκέψη όπως τα παράσιτα το μυρμήγκι.

Συνεχίζει κηρρύσοντας περί της προσεκτικής διάδοσης των ιδεών ώστε μόνο οι παραλλαγές εκείνες οι χρήσιμες και καλές  να αναπαράγονται. Συνεχίζει λέγοντας μα κι αυτό είναι πρόβλημα, αλλά δεν συνεχίζει.

Αργότερα μιλάει για τοξικές ιδέες, και κει αποκτά ενδιαφέρον για μένα τουλάχιστον, και πως αυτές διαδίδονται και έρχονται σε σύγκρουση με άλλες ενδεχομένως τοξικές ιδέες όπου αναφέρεται ξανά το ισλάμ μαζί με την ελευθερία που ξεχειλίζει στους δυτικούς κόσμους αλλά και πάλι αναγγέλεται ότι δεν είναι δουλειά του να ξεχωρίσει το καλό από το κακό μιμίδιο γιατί η μιμιδική είναι ηθικά ουδέτερη.

Όχι, δεν είδα αποστασιοποιημένη έρευνα επάνω στη δράση των ιδεών.

Πιθανότατα να έχασα το νόημα. Να συμπληρώσω ότι συμφωνώ γενικώς με αυτά που λέει και ακόμα και με αυτά που εννοεί.

 

[IxNiLaTiS]

Είναι πάρα πολύ συγκινητικό που βλέπω σήμερα, το 2012 την επιστήμη να ανακαλύπτει δειλά - δειλά αυτά που έχει ανακαλύψει ο αποκρυφισμός εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια.  Εδώ και 2-3 χιλιάδες χρόνια τώρα, τα ιερατεία που γνώριζαν την "τέχνη", δημιούργησαν και  συντήρησαν θεούς, ηθική, αξίες, θρησκείες, οικονομία, κοινωνικές δομές ….

 

Άντε με την ευχή μου η επιστήμη σε λίγο να καταφέρει να ανακαλύψει τις σκεπτομορφές και τα εγρηγορότα.  ;D

 

Οι "ανώτερες" ιδέες είναι αυτές που διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τα ασυνείδητα ζώα. Μόνον στα ασυνείδητα ζώα το μυαλό ασχολείται αποκλειστικά με τις βιολογικές ανάγκες. Αν και για αυτό δεν είμαι βέβαιος, όταν βλέπω τα σκυλιά μου να με αγαπούν περισσότερο και από την ζωή τους.

 

Οι τοξικές ιδέες (πώ πω … με έφτιαξε! ) καλό θα ήταν να αποτελέσουν ένα άλλο θέμα. (Ποιες και πότε οι ιδέες αποκαλούνται τοξικές)

 

[IxNiLaTiS]

Επίσης νομίζω ότι θα ήταν σκόπιμο στην προκειμένη περίπτωση αντί της λέξης "ιδέα" να χρησιμοποιούμε  την λέξη "σκεπτικό".

 

Η Ιδέα είναι ένα μικρό πρωτογενές και αυθύπαρκτο  κομμάτι Λόγου*.

Πολλά τέτοια κομμάτια δημιουργούν ένα σκεπτικό. Πχ μια θρησκεία είναι ολόκληρο σκεπτικό και όχι απλά μια ιδέα. Η "ιδέα" είναι ένας δομικός λίθος, ενώ το σκεπτικό είναι οικοδόμημα από ιδέες.

 

* (ο Λόγος είναι ενιαίος και δεν αποτελείται από κομμάτια, απλά εμείς τον αντιλαμβανόμαστε τμηματικά).

 

[Yannis Methenitis]

Είναι πάρα πολύ συγκινητικό που βλέπω σήμερα, το 2012 την επιστήμη να ανακαλύπτει δειλά - δειλά αυτά που έχει ανακαλύψει ο αποκρυφισμός εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια.   Εδώ και 2-3 χιλιάδες χρόνια τώρα, τα ιερατεία που γνώριζαν την "τέχνη", δημιούργησαν και  συντήρησαν θεούς, ηθική, αξίες, θρησκείες, οικονομία, κοινωνικές δομές ….

 

Άντε με την ευχή μου η επιστήμη σε λίγο να καταφέρει να ανακαλύψει τις σκεπτομορφές και τα εγρηγορότα.  ;D

Εδώ δεν ανακάλυψαν ακόμα τη λάγδα, το μόνικο και τα τριψίνια...

 

Οι "ανώτερες" ιδέες είναι αυτές που διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τα ασυνείδητα ζώα. Μόνον στα ασυνείδητα ζώα το μυαλό ασχολείται αποκλειστικά με τις βιολογικές ανάγκες. Αν και για αυτό δεν είμαι βέβαιος, όταν βλέπω τα σκυλιά μου να με αγαπούν περισσότερο και από την ζωή τους.

Ακόμα κι εσύ έχεις να μάθεις μερικά πράγματα τελικά...

[blue]

Είναι πάρα πολύ συγκινητικό που βλέπω σήμερα, το 2012 την επιστήμη να ανακαλύπτει δειλά - δειλά αυτά που έχει ανακαλύψει ο αποκρυφισμός εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια.

Η επιστημονική μέθοδος όταν λέει "ανακάλυψα" εννοεί οτι είχε παρατηρήσει κάτι κάποτε, κάποτε άλλοτε κάποιος είπε μια "θεωρία" για αυτό το κάτι, και πιο μετά βρέθηκαν τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία για να επιβεβαιωθεί η θεωρία που είχε διατυπωθεί.

 

Τότε και μόνο τότε η επιστήμη λέει "ανακάλυψα" και το εννοεί. Αν αναιρεθεί αυτό που "ανακαλύφθηκε" (δηλαδή βρεθεί μια καλύτερη θεωρία για να περιγραφεί ένα φαινόμενο) τότε θα έχουμε επιστημονική επανάσταση.

 

Αντίθετα, έξω από το Δυτικό κόσμο, αυτά τα "κάτι" έχουν ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΕΙ και εφαρμοσθεί, ενώ η μεταξύ τους σύνδεση συμβαίνει με μεταφυσικές ερμηνείες. Όπως σου έχω ξαναπεί Ιχνηλάτη (αλλά δεν υπάρχει λόγος να θυμάσαι) εγώ θα προτιμήσω κάποιον που έχει να πει κάτι για τη γνώση και μετά θα ακούσω και την άποψή του για τη μεταγνώση.

 

Γενικά οι σχέσεις που πας να μπλέξεις υπόκεινται σε διττές σημασίες. Επιγραμματικά, δες με αφορμή τη λέξη "ανακάλυψη" και καποιες άλλες κρίσιμες για την ερμηνεία ενός φαινομένου

 

1) ανακαλύπτω-παρατηρώ

2) αποδεικνύω-ισχυρίζομαι

3) γνωρίζω-πιστεύω

 

Επίσης νομίζω ότι θα ήταν σκόπιμο στην προκειμένη περίπτωση αντί της λέξης "ιδέα" να χρησιμοποιούμε  την λέξη "σκεπτικό".

 

Η Ιδέα είναι ένα μικρό πρωτογενές και αυθύπαρκτο  κομμάτι Λόγου*.

 

η μουσική ιδέα, η έννοια του απείρου κ.α. (πχ οτιδήποτε άρρητο) αναιρούν τη σκοπιμότητα που βλέπεις.

 

 

Θα παρατηρήσω συνολικά οτι ελάχιστοι σχολίασαν το περιεχόμενο της ομιλίας, αλλά τα αρνητικά σχόλια επικεντρώνονται σε γενικεύσεις γύρω από τη γενικότερη κοσμοθεωρία του ομιλητή. Έτσι ισχυροποιείται το "ο καθένας καταλαβαίνει ό,τι γουστάρει" και αυτή η συζήτηση είναι από μόνη της ένδειξη, αλλά ισχύει και το άλλο συχνό : η αντίθεση υποβάλλεται σε μια καρικατούρα της πραγματικής θέσης και όχι στην ίδια τη θέση, που οι αρνητές δεν έχουν μπει στον κόπο να γνωρίσουν.

 

Ακόμα και έτσι, κυρίως επειδή έχω βαρεθεί στη ζωή μου αυτή τη στείρα άρνηση, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω οτι και κατά τη δική μου γνώμη (και άλλων) οτι η σύγχρονη επιστήμη που μπλέκεται με τη φιλοσοφία "αποδεικνύει" ή παντελώς αυτονόητα πράματα (οτι πχ το expertise οφείλεται σε μια κλίση του ατόμου προς το αντικείμενο και άπειρες ώρες ενασχόλησης με αυτό) ή ζητήματα που έξω από το Δυτικό κόσμο είχαν συζητηθεί όντως προ πολλού. Σε αυτό, το προσωπικό μου σχόλιο είναι οτι αντί να χαίρεστε (οι αρνητές) που τα "πράγματα" συγκλίνουν και μάλιστα προκύπτουν και πιο "χειροπιαστες" αποδείξεις έναντι απόψεων, χαίρεστε που "τα ξέρατε" από πριν. Τα νέα έχουν ως εξής : ΟΛΟΙ τα ξέρανε από πριν, η διαφορά βρισκόταν πάντα στη μέθοδο ερμηνείας (στο ΓΙΑΤΙ είναι έτσι τα πράγματα, όχι στο ΠΩΣ είναι). Αν εσείς ικανοποιείστε με την απουσία της αιτιότητας είστε τυχεροί γιατί κάποιοι άλλοι ασχολούνται για να βγάλουν νόημα και όχι τυφλή πίστη.

 

πχ εμένα με ενδιαφέρει πολύ να μελετήσω κάποιον που ισχυρίζεται οτι αιωρείται. Θέλω κι εγώ να αιωρηθώ και θέλω να αιωρούμαστε όλοι και να κάνουμε χάι φάιβ πάνω από βιβλία Δαρβινισμού που θα καίγονται. Αλλά θέλω να ξέρω οτι έτσι θα είναι τα πράματα και δεν θα είμαι στην πραγματικότητα δεμένος σε παραλήρημα.

 

Με αυτά και με τα άλλα, απαντάω σεντόνια σε εκτός θέματος ερωτήσεις και έξω από το θέμα που όρισα (και όρισε ο ομιλητής) η συζήτηση είναι θρησκευτική, πολιτική και ό,τι άλλο θα θέλατε να είναι :)

 

Ο μόνος λόγος που απαντώ είναι για να μη νομίσετε οτι δεν υπάρχει απάντηση, αλλά θα μου επιτρέψετε να σταματήσω εδώ. Ελπίζω να καταλαβαίνετε οτι δεν με ενδιαφέρει μια αντιπαράθεση ανατολίτικης-δυτικής φιλοσοφίας και οτι δεν άνοιξα το θέμα για μια τέτοια συζήτηση, καθώς δεν έχω τίποτα να κερδίσω από αυτή.

 

Εδώ δεν ανακάλυψαν ακόμα τη λάγδα, το μόνικο και τα τριψίνια...

 

για το περπούτσι δεν έχουν πει λέξη, όπως και για το τουλούμι παράμοιρα.

 

 

 

[trolley]

Ελπίζω να καταλαβαίνετε οτι δεν με ενδιαφέρει μια αντιπαράθεση ανατολίτικης-δυτικής φιλοσοφίας και οτι δεν άνοιξα το θέμα για μια τέτοια συζήτηση, καθώς δεν έχω τίποτα να κερδίσω από αυτή.

 

Ως εξής:

 

α) Κάθε τέτοια συζήτηση εμπεριέχει την αντιπαράθεση που δεν επεδίωξες. Και μια και είμαστε κοινότητα μουσικών (όπως διακριτικά μας υπενθύμησε ο Terry) ας θυμόμαστε επίσης τον πολύ μεγάλο αριθμό μουσικών (από όλα τα ιδιώματα) που επιδίωξαν μία σχέση με τις ανατολικές φιλοσοφίες και καρπώθηκαν ωφέλη από αυτή την αναζήτηση. Είναι τυπικά "δυτικός" τρόπος σκέψης να εκτιμάς ότι δεν έχεις "τίποτε" να κερδίσεις από αυτή (και με τις δύο πιθανές ερμηνείες της διατύπωσης που επέλεξες). Ευτυχώς, οι ανατολικοί δεν σκέφτονται έτσι, ακόμη.

 

β) Προσωπικά, έχω πρόβλημα με τις ανατολικές φιλοσοφίες διότι απευθύνουν στον μαθητή ένα αίτημα : να εγερθεί πάνω από τις καθημερινές του συνήθειες και πεποιθήσεις, υιοθετώντας πρακτικές που μάλλον δεν θα του εξασφαλίσουν πολλές φιλίες. Εγώ - και μάλλον άλλοι επίσης - δεν έχουμε καμία όρεξη για τέτοιες περιπέτειες, π.χ. να ξυπνάς κάθε πρωί στις 5, να διαλογίζεσαι απαρέγκλιτα για μία ώρσ την ημέρα, να αναγνωρίσεις την απόσταση της σημερινής "τέχνης" από την πραγματική εμπειρία της ζωής και πολλά-πολλά άλλα ενοχλητικά.

 

Ο μούσιας (ε, σιγά μη δε του βγάζαμε το παρατσούκλι, παρ' όλο τον σεβασμό), δεν εγείρει τέτοιες απαιτήσεις.. μια χαρά στο κοινό του (τρέχα γύρευε τι είναι αυτοί οι τύποι και σε τι πιστεύουν) ρίχνει την πετονιά, και από εκεί και μετά.... όποιος κατάλαβε... ας το πει και στους άλλους. Είναι εύκολος ο φίλος μούσιας, ο καθένας καταλαβαίνει ότι γουστάρει, ο μούσιας παίρνει το μισθό του (οικονομικό και μη) και όλοι φίλοι και φιλόσοφοι.

 

γ) Το ζουμί των ανατολικών φιλοσοφιών απέχει μακράν της προσπάθειας για αιώρηση (επίσης τυπικά δυτικός τρόπος αντίληψης του τι γίνεται εκεί).

 

Φιλικά και φιλοσοφικά και με λίγο από Beatles.

 

:)

 

 

[sfaku]

Για κάποιο λόγο δεν ψήνομαι με τους φιλόσοφους φίρμες (ιδίως τους Αγγλοσάξονες). Δεν είναι η πρακτικότητα που με ενοχλεί αλλά το ότι προσπαθούν κατά τη γνώμη μου -συγκεκαλυμμένα- να διεκδικήσουν σκήπτρα αντικειμενικότητας για τις φιλοσοφικές τους ιδέες (λες και πρόκειται για Φυσική ή χημεία), απορρίπτοντας παράλληλα όλες τις άλλες ως "μη επαληθεύσιμες". Αλλά ο πολιτισμός δεν είναι φαινόμενο που ερμηνεύεται με αιτιοκρατικό τρόπο, όπως γίνεται στη μηχανική κ.λπ.

 

Ο Dennett θέλει να μας πει ότι δεν έχει καμία ιδέα από πίσω του; Δεν είναι κομπατιμπιλιστής; Δεν είναι ντετερμινιστής; Δεν είναι φυσικαλιστής; Μπορεί κανείς να βρει -στο πόδι- καμιά 15αριά φιλοσοφικές σχολές τις οποίες ασπάζεται. Αυτές οι σχολές δεν βασίζονται σε ιδέες (κάποιες από τις οποίες μπορούν να θεωρηθούν και αρκετά biased); Τι είναι; Φορείς αντικειμενικής αλήθειας;

 

Ο ντετερμινισμός είναι φιλοσοφική σχολή και όχι ιδεολογική, αλλά αν τον συμπεριλάβεις στην οντολογία σου, μόλις κληθείς να τον εφαρμόσεις σε επιμέρους πράγματα (π.χ. πολιτική, οικονομία, επιστήμη κ.λπ.) αμέσως αρχίζει να αποκτά απολύτως ιδεολογικές παραφυάδες.

 

Η άποψή του ότι κάποιες ιδέες είναι τοξικές δεν είναι μια ιδέα από μόνη της (η τοξικότητα της οποίας δεν έχει δοκιμαστεί);

 

Ακόμη, τα μιμίδια (memes) τα οποία επικαλείται δεν είναι και αυτά μια ιδέα (θεωρία ή ακόμη καλύτερα άποψη) του Dawkins; Γενικά σήμερα θεωρούνται περισσότερο φιλοσοφικό concept τα μιμίδια (μια πετυχημένη μεταφορά) και όχι επιστήμη. Ως εκ τούτου υπόκεινται σε αντίλογο και σε αμφισβήτηση.

 

Ο Ντόκινς, μια και αναφέρθηκε, είναι άλλη μια φίρμα (εξαιρετικός εκλαϊκευτής πάντως) που πρότεινε τη θεωρία του εγωιστικού γονιδίου. Σύμφωνα με αυτή, η εξέλιξη των ειδών γίνεται σε επίπεδο γονιδίων, τα οποία ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την επιβίωση, και ως εκ τούτου είναι πάντοτε αντιμαχόμενα και ποτέ δεν συνεργάζονται. Ο Ντόκινς απέρριψε κάθε πρότερη σκέψη των βιολόγων ότι εκτός του ανταγωνισμού υπάρχει και η αλληλεγγύη μεταξύ οργανισμών, ειδών ή κυττάρων (όπου υπάρχει την ερμηνεύει σαν λανθάνουσα μορφή εγωισμού). Αυτό πλασάρεται σαν μια αυστηρά επιστημονική ιδέα και μάλιστα ο Ντόκινς βασίζεται σε αυτή για να ερμηνεύσει την κοινωνία, τον πολιτισμό, την ανθρώπινη ιστορία κ.λπ. (το βιβλίο Εγωιστικό γονίδιο σηματοδοτεί την είσοδο της Βιολογίας στα χωράφια των ανθρωπιστικών επιστημών, όπου υπάρχει μια βιολογική ερμηνεία για όλα, για την ιστορία, τον πολιτισμό, την οικονομία κλπ, αλλά και λιγότερες χρηματοδοτήσεις για ανθρωπιστικούς επιστήμονες θα πρότεινα εγώ ο κακοπροαίρετος).

 

Λίγα χρόνια μετά η Λιν Μάργκουλις ανακάλυψε την πιο κατηγορηματική διάψευση της θεωρίας του εγωιστικού γονιδίου: βρήκε ότι η ίδια η πηγή της ζωής, το κύτταρο, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας βακτηρίων (ιδίως τα οργανίδια του κυττάρου). Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της Βιολογίας τις τελευταίες δεκαετίες.

 

Η Μάργκουλις πρότεινε λοιπόν από τη μεριά της μια νέα οπτική, την ενδοσυμβιωτική, στον αντίποδα των ιδεών του Ντόκινς, όπου η συνεργασία μεταξύ γονιδίων, οργάνων, οργανισμών, ειδών όχι μόνο δεν είναι ανέφικτη αλλά και απαραίτητη για τη διαδικασία της εξέλιξης. Όσο για το Ντόκινς και τη νεοδαρβινική σχολή όπου ανήκει, υπήρξε αρκετά αυστηρή λέγοντας ότι η ιδέα του ανταγωνιστικού/εγωιστικού γονιδίου είναι στην πραγματικότητα μια προβολή της ατομιστικής ιδεολογίας του αγγλοσαξονικού καπιταλιστικού μοντέλου στην επιστήμη. Μια προσπάθεια να τους αποδώσουμε ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά και κυρίως αυτά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε γύρω μας.

 

Δηλαδή και στην επιστήμη μπορούμε να έχουμε κάλλιστα ιδεολογική φόρτιση η οποία επηρεάζει την ερμηνεία μας (επειδή δεν είμαι βιολόγος δεν παίρνω απόλυτη θέση: πιστεύω ότι η Μάργκουλις έχει δίκιο στην επισήμανσή της, άρα είναι φορτισμένοι οι νεοδαρβινιστές. Αν πάλι όχι, είναι εκείνη φορτισμένη! Ή μπορεί να είναι και οι δύο εξίσου φορτισμένοι από πολιτικές, κοινωνικές και κάθε άλλου είδους ιδέες. Πάντως ξεφόρτιστος ουδείς).

 

Ιδέες πάντοτε υπήρχαν και πάντοτε θα υπάρχουν. Κανείς δεν είναι άμοιρός τους και κανείς δεν μπορεί να θεωρείται ανίδεος. Οι ιδέες επηρεάζουν τον τρόπο που προσλαμβάνουμε τον κόσμο. Αλλά και τον οργανώνουν, ώστε κάθε φορά να μην είμαστε υποχρεωμένοι να αναλύουμε τα πάντα γύρω μας, σαν να τα βλέπουμε για πρώτη φορά.

 

Ιδεολογικά στρατόπεδα πάντοτε θα υπάρχουν, όχι αυστηρά με την πολιτική έννοια αλλά με την έννοια ότι κάποιες κοσμοθεωρίες συγκρούονται με άλλες.

 

Ας κοιτάξουμε λοιπόν κατά πόσον μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο ώστε οι ιδέες να είναι πεδίο αναφοράς κατ' επιλογή μας, και όχι αποκλειστικό πεδίο ορισμού μας. Να τις έχουμε, γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί να μην έχει άποψη για τη ζωή (του), αλλά να μη μας έχουν αυτές. Να είναι το εργαλείο μας και όχι εμείς το δικό τους.

 

Μόνο αν εξαλειφθεί ο φανατισμός (ο οποίος δεν γεννιέται αποκλειστικά από τις ιδέες αυτές καθαυτές αλλά από μια πληθώρα παραγόντων) οι ιδέες θα επανέλθουν στις κανονικές τους διαστάσεις.

 

Όσο ο κόσμος είναι σε εμπόλεμη κατάσταση (κυριολεκτικά ή μεταφορικά), οι ιδέες θα αποτελούν την αφορμή και όχι την αιτία του διαχωρισμού μας σε στρατόπεδα.

 

Υ.Γ.: ΡΕ ΣΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ ΓΙΝΕΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ!

 

Υ.Γ. 2: Τείνω να συμφωνήσω με το γενικότερο πνεύμα του σχολίου του trolley για την απαξίωση των σύγχρονων νεοσκεπτικιστών προς κάθε μορφή παραδοσιακής κουλτούρας. Έχει κάτι το ολοκληρωτικό αυτό το attitude. Και επειδή παρεμπιπτόντως οι Dennett και Dawkins είναι από τους επιφανέστερους εκπροσώπους των σκεπτικιστών σήμερα, ήθελα να ρωτήσω: ο φανατικός σκεπτικισμός δεν είναι κι αυτός ένα τοξικό "μιμίδιο";