Η εξήγηση του κύκλου των 5ων & 4ων με τη ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ

[STEFANOS604]

 

Εγώ μέχρι πριν το προηγούμενο thread είχα απομνημονεύσει τον κύκλο για επιλογή της τονικότητας διατονικής φυσαρμόνικας και για ακόρντα κιθάρας.

 

Βλέπε εικόνα:

 

http://www.box.net/shared/a0x1s0u7isy1ae9lomv4

 

ΓΕΝΙΚΑ:

 

Είναι ένα σύστημα οργάνωσης και μας χρησιμεύει πχ να καταλάβουμε τους 24 οπλισμούς σε μινόρε και ματζόρε κλίμακες , να μάθουμε εύκολα τα ακόρντα στην κιθάρα……..

 

Για να καταλάβουμε τον κύκλο θα πρέπει να εξετάσουμε την ιδέα της 5ης  και της 4ης  στον Κύκλο.

Η πέμπτη (Fifth) είναι ένα μουσικό διάστημα που περιλαμβάνει 5 θέσεις του πενταγράμμου .

Η δε καθαρή πέμπτη (Perfect Fifth) είναι πέμπτη που μετράει επτά ημιτόνια. Οι 5ες κινούνται κατά τη φορά των δεικτών ωρολογίου.

 

Η τετάρτη (Fourth) είναι να μουσικό διάστημα που περιλαμβάνει 4 θέσεις του πενταγράμμου .

Η δε καθαρή τετάρτη (Perfect Fourth ) είναι τετάρτη που μετράει πέντε ημιτόνια. Οι 4ες κινούνται αντίστροφα της φοράς των δεικτών ωρολογίου.

 

Στο άνω μέρος του εξωτερικού κύκλου είναι  το κλειδί C ματζόρε και στο άνω μέρος του εσωτερικού κύκλου είναι το σχετικό κλειδί Am χωρίς διέσεις ή υφέσεις.

Αρχίζοντας από το C {χωρίς διέσεις ή υφέσεις} και ΔΕΞΙΟΣΤΡΟΦΑ -ανεβαίνοντας  τις καθαρές πέμπτες– συναντάμε το G με 1 δίεση , μετά το D με 2 διέσεις κ.ο.κ

Ο απλός κανόνας  λέει ότι: Στη σειρά των διέσεων (ανά 5η καθαρή), η τελευταία δίεση στη σειρά κάθε φορά, είναι ο προσαγωγέας, άρα η κλίμακα πχ με 4 διέσεις έχει για τελευταία δίεση την D# και άρα η κλίμακα είναι η E ματζόρε.

 

Ομοίως πηγαίνοντας ΑΡΙΣΤΕΡΟΣΤΡΟΦΑ –κατεβαίνοντας τις καθαρές τετάρτες – συναντάμε το F που έχει 1 ύφεση , μετά το Bb πού έχει 2 υφέσεις κ.ο.κ

 

Στο κάτω μέρος του κύκλου τα κλειδιά γίνονται εναρμόνια Gb=F#.

 

Παράδειγμα:

Το διάστημα από το C  στο G ενώ είναι 5 θέσεις πενταγράμμου  είναι καθαρή πέμπτη και το G κείται  7 ημιτόνια πάνω από το C

Αντίστροφα το διάστημα από το G στο C ενώ είναι 4 θέσεις πενταγράμμου είναι καθαρή τετάρτη και το  C κείται 5 ημιτόνια κάτω από το G.

 

Συμπέρασμα:

Η κατιούσα Perfect Fourth είναι ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ της ανιούσας Perfect Fifth

 

 

Ένα πάρα πολύ καλό site για τον κύκλο και μάλιστα διαδραστικά είναι:

 

http://randscullard.com/CircleOfFifths/

 

Μερικοί (λίγοι)  χρησιμοποιούν τον παρακάτω κύκλο που είναι αντίστροφος απ’ αυτόν που είδαμε. Απλώς τον αναφέρω.

 

http://www.box.net/shared/bn70yllj5iuxk0j4d0sg

 

 

ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΤΗ ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ

 

1.Έστω  ότι γνωρίζεις το κλειδί που παίζει η ορχήστρα μια μελωδία Blues ,Country,jazz..(πχ το Α) και μετράς ΑΡΙΣΤΕΡΟΣΤΡΟΦΑ μια καθαρή τετάρτη (λα-σι-ντο-ΡΕ) κοιτώντας τον κύκλο για να  βρεις το κλειδί της φυσαρμόνικας που θα χρησιμοποιήσεις.

a)Βλέπουμε ότι D πρέπει να είναι η τονικότητα της διατονικής φυσαρμόνικας που θα πρέπει να συνοδεύει την ορχήστρα και

 

b) θα πρέπει με τη φυσαρμόνικα αυτή να παίζεις σε Cross Harp.

 

 

Ποιό λοιπόν είναι το Cross Harp αυτής της D φυσαρμόνικας?

 

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι αυτό που δίνω στο συνημμένο στο 35ο δευτερόλεπτο video.

 

ΜΑΘΗΜΑ 15ον Straight & Cross Harp part 3 in English and Greek Language

 

2.Έστω ότι ξέρεις το κλειδί της φυσαρμόνικας που έχεις μαζί σου (πχ το D) και λες στην ορχήστρα να παίξει μια μελωδία blues…. μετρώντας ΔΕΞΙΟΣΤΡΟΦΑ  του κύκλου μια καθαρή πέμπτη πάνω (ρε – μι – φα – σολ –ΛΑ)  ώστε να μπορεί να σε συνοδεύσει .

 

a)Βλέπουμε ότι η ορχήστρα πρέπει να παίξει σε Α

 

b)Η απάντηση λοιπόν στην παραπάνω ερώτηση μου είναι : Το  Α είναι το Cross Harp της D

 

Ερώτημα? Αν η ορχήστρα παίζει σε κλειδί Α μπορεί η φυσαρμόνικα να είναι  και αυτή σε κλειδί Α?

 

Βεβαίως .

 

Τότε λέμε ότι ο παίχτης παίζει σε Straight Harp και αυτό συμβαίνει στη πλειονότητα του Ελληνικού Ρεπερτορίου και στη μειονότητα του Ξένου Ρεπερτορίου .

Τότε όμως δεν έχουμε τον γνωστό ήχο των μπλούζ {Bluesy Sound}.

 

Για να ξεδιαλύνουμε ακόμα τα πράγματα όταν λέμε ότι η ορχήστρα παίζει σε κλειδί Α και ο φυσαρμονίστας παίζει με φυσαρμόνικα κλειδιού D σε Cross Harp εννοούμε ότι παίζει και αυτός σε κλειδί Α αλλά οι νότες στη φυσαρμόνικα είναι έτσι διατεταγμένες έτσι ώστε στο cross harp να λείπουν μερικές νότες (ο λόγος είναι για να μπορούν να φτιαχτούν τα ακόρντα) και αυτές οι νότες που λείπουν δημιουργούνται ΜΟΝΟ με μια τεχνική που λέγεται bending και είναι αυτές που δίνουν τον  χαρακτηριστικό Bluesy Sound . Βλέπε: http://www.noiz.gr/index.php?topic=189650.0

 

 

Περιμένω και από καλούς γνώστες του κύκλου , περισσότερες εφαρμογές αυτού.

 

Στο προηγούμενο thread {Γιατί  F# αντί Gb ??} έμαθα αρκετά για την εφαρμογή του κύκλου στην κατασκευή κλιμάκων.

 

STEFANOS

 

 

 

[S9F]

:o 

 

 

(Στέφανε πλάκα κάνω,μην το πάρεις "στραβά".Απλά να εμπιστεύεσαι αυτούς που προφανώς γνωρίζουν το θέμα καλύτερα...  ;))

[qesh]

 

Ερώτημα? Αν η ορχήστρα παίζει σε κλειδί Α μπορεί η φυσαρμόνικα να είναι  και αυτή σε κλειδί Α?

 

Βεβαίως .

 

Τότε λέμε ότι ο παίχτης παίζει σε Straight Harp και αυτό συμβαίνει στη πλειονότητα του Ελληνικού Ρεπερτορίου και στη μειονότητα του Ξένου Ρεπερτορίου .Τότε όμως δεν έχουμε τον γνωστό ήχο των μπλούζ {Bluesy Sound}.

 

Για να ξεδιαλύνουμε ακόμα τα πράγματα όταν λέμε ότι η ορχήστρα παίζει σε κλειδί Α και ο φυσαρμονίστας παίζει με φυσαρμόνικα κλειδιού D σε Cross Harp εννοούμε ότι παίζει και αυτός σε κλειδί Α αλλά οι νότες στη φυσαρμόνικα είναι έτσι διατεταγμένες έτσι ώστε στο cross harp να λείπουν μερικές νότες (ο λόγος είναι για να μπορούν να φτιαχτούν τα ακόρντα) και αυτές οι νότες που λείπουν δημιουργούνται ΜΟΝΟ με μια τεχνική που λέγεται bending και είναι αυτές που δίνουν τον  χαρακτηριστικό Bluesy Sound . Βλέπε: http://www.noiz.gr/index.php?topic=189650.0

 

 

Περιμένω και από καλούς γνώστες του κύκλου , περισσότερες εφαρμογές αυτού.

 

Στο προηγούμενο thread {Γιατί  F# αντί Gb ??} έμαθα αρκετά για την εφαρμογή του κύκλου στην κατασκευή κλιμάκων.

 

STEFANOS

 

 

Εξαρταται απο το ειδος

και με straight harp μπορεις να παιξεις blues εχεις ομως λιγοτερες νοτες να εκμεταλευτεις.

Οπως επισης και 3rd, 4th, 5th position και παει λεγοντας

Neil Young και Bob Dylan χρησιμοποιουν κατα κορον straight harp

Ο Stevie Wonder απο την αλλη παιζει με χρωματικες

[Nikolas]

ΓΕΝΙΚΑ:

 

Είναι ένα σύστημα οργάνωσης και μας χρησιμεύει πχ να καταλάβουμε τους 24 οπλισμούς σε μινόρε και ματζόρε κλίμακες , να μάθουμε εύκολα τα ακόρντα στην κιθάρα……..

Βασικά είναι το σύστημα πάνω στο οποίο κατασκευάστηκε όλη η κλασσική μουσική... Και οι οπλισμοί είναι 14 (+1 της Ντο, που δεν έχει οπλισμό). Οι ελλάσονες παράγονται απ'τις μείζονες και δεν θεωρείται ότι έχουν ξεχωριστό οπλισμό.

 

...Η δε καθαρή πέμπτη (Perfect Fifth) είναι πέμπτη που μετράει επτά ημιτόνια. Οι 5ες κινούνται κατά τη φορά των δεικτών ωρολογίου.

Εμμμ... εδώ υπάρχει μία μεγάλη ανακρίβεια που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα... Η 5η καθαρή είναι 3 Τόνοι και 1 Ημιτόνιο (πράγματι μαθηματικά 7 Ημιτόνιο)... Η διαφορά είναι ότι στην μια περίπτωση οι τόνοι και τα ημιτόνια είναι διατονικά (4 διαστήματα, 5 νότες απόσταση), ενώ στην άλλη γίνεται μπερδεμένο το θέμα... Το ίδιο και για την 4η (καθαρή).

 

Από'κει και πέρα αν και δεν εμπίπτει στα ενδιαφέροντά μου, ευχαριστώ για το θρεντ και τις πληροφορίες για την φυσαρμόνικα...

[marathon]

ευχαριστώ για το θρεντ και τις πληροφορίες για την φυσαρμόνικα...

...σκέφτεσαι να αλλάξεις όργανο? 8)

[STEFANOS604]

Εξαρταται απο το ειδος

και με straight harp μπορεις να παιξεις blues εχεις ομως λιγοτερες νοτες να εκμεταλευτεις.

Οπως επισης και 3rd, 4th, 5th position και παει λεγοντας

Neil Young και Bob Dylan χρησιμοποιουν κατα κορον straight harp

Ο Stevie Wonder απο την αλλη παιζει με χρωματικες

 

Συμφωνώ αλλά η εκμάθηση των είναι πολύ πιο δύσκολη.

Βλέπε για τα overbends ένα πολύ καλό σχεδιάγραμμα ΕΔΩ:

http://www.box.net/s/zv60izobdtd6vj1qsg3x

 

Βλέπε για Straight Harp Blues μια πιο αναλυτική εξήγηση, ΕΔΩ:

http://www.box.net/s/linm94v5a2geh7q3a297

 

[STEFANOS604]

 

Εμμμ... εδώ υπάρχει μία μεγάλη ανακρίβεια που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα... Η 5η καθαρή είναι 3 Τόνοι και 1 Ημιτόνιο (πράγματι μαθηματικά 7 Ημιτόνιο)... Η διαφορά είναι ότι στην μια περίπτωση οι τόνοι και τα ημιτόνια είναι διατονικά (4 διαστήματα, 5 νότες απόσταση), ενώ στην άλλη γίνεται μπερδεμένο το θέμα... Το ίδιο και για την 4η (καθαρή).

 

 

Nikolas το θυμάμαι και από το προηγούμενο thread που έγραψες ''...τα διαστήματα ανάμεσα είναι 3Τ και 1Η..'' αλλά δεν έδωσα σημασία.

Γίνεται, όταν έχεις χρόνο, να δώσεις μια πιο αναλυτική προσέγγιση?

[Nikolas]

Nikolas το θυμάμαι και από το προηγούμενο thread που έγραψες ''...τα διαστήματα ανάμεσα είναι 3Τ και 1Η..'' αλλά δεν έδωσα σημασία.

Γίνεται, όταν έχεις χρόνο, να δώσεις μια πιο αναλυτική προσέγγιση?

Το έγραψα και πριν, ναι...

 

Το θέμα έχει ως εξείς:

 

Το διάστημα 5ης λέγεται έτσι, όχι γιατί απέχει 5 θέσεις πενταγράμμου, αλλά γιατί απέχει 5 διατονικές νότες. Οι διατονικές νότες ή ημιτονια είναι ή τόνοι ή (άντε) τριμητόνια). Πολύ δύσκολα θα βρεις κάτι μικρότερο (πρακτικά ταυτοφωνία πχ Ρε# με Μιb), και απίθανο να βρεις κάτι πιο μεγάλο (πχ. Λαb με Σι#)...

 

Αν το διάστημα το διαβάζαμε με ημιτόνια, τότε θα ήταν 7ης (με 7 ημιτόνια), και 6ης (με 6 ημιτόνια). Αν το πας με ημιτόνια μπορεί κάλιστα να καταλήξεις σε άλλου 'είδους' διάστημα που έχει άλλη χρήση, ειδικά στα διαστήματα ελλατωμένα και αυξημένα. Πχ Ντο-Φα# είναι 4ης αυξημένο (και έχει λύσει στην κλασσική μουσική στο Σι-Σολ, ως αυξημένο διάστημα)... αν απλά πας 6 ημιτόνια απ΄το ντο, μπορεί να φτάσεις ΚΑΙ στο Σολb, που φυσικά ακούγεται το ίδιο, αλλα έχει άλλη χρήση (ως ελλατωμένο διάστημα θα πάει Ρεb-Φα)... Αυτό γιατι στην μία περίπτωση το διάστημα που διασχίζεται είναι 3 τόνοι ενώ στην άλλη είναι 2 τόνοι 2 ημιτόνια...

 

Είναι ΠΟΛΥ σημαντικό αυτά τα πράγματα να είναι ξεκάθαρα, γιατι είναι η ραχοκοκαλιά στην κλασσική μουσική... (νομίζω και γενικά στην 'δυτική μουσική' αλλά δεν ξεφεύγω).

[STEFANOS604]

Ευχαριστώ για την άμεση ανταπόκριση.

Πλήρως κατανοητό

 

Στέφανος

[STEFANOS604]

Έχω την εξής ερώτηση:

 

Στο σχεδιάγραμμα Pythagoras Intonation που έδωσα στο thread 'Temperaments' αναφέρεται ότι το Pythagoras Intonation ονομάζεται και ''Κύκλος των 5ων'' με τον περιορισμό ,με το γνωστό ‘Πυθαγόρειο Κόμμα’ ,της ατέλειωτης ακολουθίας .

 

Και άρα: Ένα σταθερών τόνων όργανο χρησιμοποιεί τον ‘Κύκλο των 5ων  ΄ θέτοντας  την ακολουθία προς τα δεξιά ως C G D A E B F#  και προς αριστερά ως  C F Bb Eb Ab Db.

 

Η ερώτηση είναι:

 

Υπάρχουν ΣΗΜΕΡΑ κλαβιέ πιάνων ή άλλα σταθερών τόνων  όργανα ,εκτός της φυσαρμόνικας που μπορεί να κουρδιστεί εύκολα κατά Pythagoras Intonation-έκανα τέτοιο κούρδισμα-, που αντί να χρησιμοποιούν Equal  χρησιμοποιούν Pythagoras Intonation?? ή απλώς το Pythagoras Intonation είναι πλέον ‘’στο αρχείο’’ μόνο για θεωρία??

 

Στέφανος