Φυσαρμόνικα Διατονική (Περιληπτικά Μαθήματα)

[STEFANOS604]

Η Φυσαρμόνικα (Περιληπτικά Μαθήματα)

 

Ξεκίνησα τη φυσαρμόνικα το Σεπτέμβρη του 2010. Ο λόγος ακούγεται στο video ΕΔΩ. Αν το δείτε ίσως κόψετε και το τσιγάρο:

 

 

Εισαγωγή

 

Ξεκαθαρίζω ότι δεν είμαι ούτε συγγραφέας , ούτε δάσκαλος μουσικής. Είμαι συνταξιούχος ηλεκτρονικός , ερασιτέχνης κιθάρας , τρομπέτας και τελευταία φυσαρμόνικας.

Έμεινα έκπληκτος από το πόσο φανταστικός είναι ο κόσμος της φυσαρμόνικας, είδα ότι πολλοί συνεχίζουν, πολλοί τα παρατάνε όταν διαπιστώνουν ότι απαιτείται αρκετή πρακτική εξάσκηση και σ’ άλλους γίνεται πάθος για μια ζωή.

Εγώ λυπάμαι που δεν άρχισα πριν 40 χρόνια αλλά τουλάχιστον είμαι ευτυχής που άρχισα –ποτέ δεν είναι αργά. Γράφω για αυτά που αποκόμισα  από μεράκι και από αγάπη και θέλω να προσφέρω κάτι σ’ αυτούς  που θέλουν να ασχοληθούν  με τη φυσαρμόνικα.

 

Διατονικές Φυσαρμόνικες

 

Η ΔΙΑΤΟΝΙΚΗ που παράγεται από όλα τα εργοστάσια και σημαίνει (με την αυστηρά ετυμολογική έννοια) ότι παίζει σ’ ένα κλειδί (Το C για την φυσαρμόνικα C , το D για την φυσαρμόνικα D  κ.ο.κ.. ενώ με bending δεν ισχύει ο όρος –πάλι αυστηρώς ετυμολογικά).

 

Για παράδειγμα , αν συγκρίνεις τη φυσαρμόνικα C  με ένα Πιάνο , τότε η φυσαρμόνικα C  μπορεί να παίξει μόνο τα ΑΣΠΡΑ ΠΛΗΚΤΡΑ του πιάνου.

 

Θα διαπιστώσεις ότι η νότα G είναι σε 2 οπές την 2G Draw και την 3G Blow. Αυτό γίνεται για να μπορείς να παίξεις ακόρντα.

 

Η φυσαρμόνικα αρχικά φτιάχτηκε για να παίζει ακόρντα στην κάτω αριστερή της πλευρά και μελωδία στο μέσον και δεξιά.

 

Με μια και μόνο διατονική φυσαρμόνικα  θεωρητικά θα μπορούσες να παίξεις όλα τα κλειδιά αλλά θα χρειαζόταν τρομερή εξάσκηση και εξειδικευμένες τεχνικές (bending) . Παρακάτω θα εξηγήσουμε αυτή την τεχνική.

 

Το παίξιμο Tongue Blocking = Μπλοκάρισμα με τη γλώσσα

 

Για να γίνουν πιο κατανοητά δείτε τη φωτογραφία:

ΕΔΩ

http://www.box.net/shared/32ln7ie0pj

 

Θα διαπιστώσεις ότι η νότα G είναι σε 2 οπές την 2G Draw και την 3G Blow. Αυτό γίνεται για να μπορείς να παίξεις ακόρντα.

Τα ακόρντα παίζονται εύκολα ακόμα και από ένα μωρό.

Το μυστικό στη φυσαρμόνικα είναι να μάθεις να φυσάς η να ρουφάς μια νότα ΚΑΘΑΡΑ κάθε φορά. Αυτό θα σου πάρει αρκετό καιρό και θέλει καθημερινή εξάσκηση.

Ο πλέον χρησιμοποιούμενος τρόπος είναι ο λεγόμενος Tongue Blocking .

Δηλαδή κάθε φορά η γλώσσα καλύπτει 2 οπές.

Στο παράδειγμα της φωτογραφίας φαίνεται ότι τα χείλη καλύπτουν τις οπές 2 , 3 και 4.Κατόπιν με το κάτω μέρος της  γλώσσα μας , τη συγκεκριμένη στιγμή , μπλοκάρισε τις  οπές 2 και 3 αφήνοντας ανοικτή την οπή  4  . Τώρα ΦΥΣΑ ή ΡΟΥΦΗΞΕ στην οπή 4 για να πάρεις καθαρή νότα.

 

Το παίξιμο PUCKER  και U style

 

Υπάρχουν άλλοι 2 τρόποι  εκτός από το παίξιμο Blocking Tounge.

Ο ένας είναι ο λεγόμενος pucker embouchure δηλαδή φτιάχνεις τη στοματική κοιλότητα έτσι ώστε να έχει ένα άνοιγμα όσο περίπου το μέγεθος ενός μπιζελιού και κάθε φορά σκοπεύεις και φυσάς/ρουφάς σε μία ή περισσότερες οπές. Δείτε τη φωτογραφία:

ΕΔΩ

http://www.box.net/shared/8bl123ube7

 

Ο άλλος τρόπος λέγεται U style δηλαδή διπλώνεις τη γλώσσα σου σε σχήμα U και φυσάς/ρουφάς.(χρησιμοποιείται όταν μετάγεσαι από μια οπή σε μια απομακρυσμένη οπή)

Τους παραπάνω 2 τρόπους προτείνω να τους μάθετε αργότερα και να είναι σε συνδυασμό με το Tounge Blocking .

Σε σχέση με το παίξιμο Tounge Blocking το Pucker  επιτρέπει ευκολότερο bending.

Γι’ αυτό το παίξιμο μας θα πρέπει να είναι συνδυασμός και των τριών τεχνικών.

 

Το Bending=Λύγισμα

Χρησιμοποιείται για να παίζουμε τις νότες που λείπουν από τη φυσαρμόνικα: Εάν μια μελωδία απαιτεί μια νότα που δεν υπάρχει στη διατονική φυσαρμόνικα τότε Ο ΜΟΝΟΣ τρόπος για να παίξεις τη νότα αυτή είναι το bending.

Επίσης χρησιμοποιείται για να τονίσουμε (να χρωματίσουμε) μια μελωδία: Είναι το γνωστό χαρακτηριστικό του γλυκύτατου ήχου των μπλούζ και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιείται συχνότατα σε στυλ μουσικής Blues & rock style.Όταν πρωτομαθαίνεις να ρουφάς- χωρίς να το θέλεις ,κατά λάθος- πολλές φορές θα κάνεις bending.

Ο όρος bending πάρθηκε από τους κιθαρίστες που πράγματι λυγίζουν μια χορδή για να κάνουν απαλές αλλαγές στον τόνο.

Με άλλα λόγια με το bending παράγουμε και τις νότες που παράγουν τα μαύρα πλήκτρα του πιάνου άρα μαθαίνοντας το παράγουμε όλες τις νότες τις χρωματικής κλίμακας.

Το bending στην κιθάρα  και τα έγχορδα γενικά (ανεβαίνοντας την κλίμακα) αυξάνει τη νότα κατά 1 ημιτόνιο (αν προχωρήσουμε ένα τάστο πχ το C γίνεται C#) , ενώ το bending στη φυσαρμόνικα (ανεβαίνοντας την κλίμακα) μειώνει  τη νότα ή κατά 1 ημιτόνιο ή και κατά ένα τόνο (όπως είπαμε παραπάνω από τη νότα  G στην  οπή 2 draw ρουφώντας πάμε στο F# ή F).

Επειδή παίζω κιθάρα αυτό με μπερδεύει ακόμα και σήμερα.

 

Αρα το Bending  είναι ο τρόπος  να πετύχεις τις αλλοιώσεις δηλαδή τις διέσεις και υφέσεις  με τις παρακάτω προχωρημένες τεχνικές που επιτυγχάνονται  με:

• Αναπνοή απ’ το διάφραγμα

• αλλαγή του σχήματος του λάρυγγά

• αλλαγή εσωτερικού του στόματος (λοξό φύσημα-ρούφηγμα).

Καμιά σχέση με το πόσο δυνατά ή όχι ρουφάμε

 

Οι διατονικές έγιναν πασίγνωστες από αυτή την εκφραστικότητα που επιτελείται με το bending ειδικά στις μελωδίες των Blues. Γι’ αυτό και πήραν το όνομα Blues Harps .

 

ΑΚΟΜΠΑΝΙΑΜΕΝΤΑ

Οι οπές 2 , 3 ,4 ,5 Draw έχουν τις νότες G B D F που είναι η συγχορδία G7

Οι οπές 4 ,5 ,6 ή 8,9,10  Draw παράγουν τις νότες D F A  που είναι η συγχορδία Ρε Μινόρε (Dm).

Άρα οι διατονικές μπορούν να ακομπανιάρουν μόνο με αυτά τα λίγα ακόρντα. Δηλαδή τα ακόρντα C - G7 – Dm

 

Ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να κρατάμε μια φυσαρμόνικα;

Δείτε τη φωτογραφία:

ΕΔΩ

http://www.box.net/shared/9v3ryegpyr

 

Πάντα προσπάθησε να κινείς τη φυσαρμόνικα ,όταν παίζεις και όχι το κεφάλι σου. Αυτό θα σε βοηθήσει στο μέλλον να παίζεις ταχύτερα και πιο αποδοτικά. Μια φυσαρμόνικα θα ακούγεται καλύτερα αν την παίζεις με κανονική και ήρεμη αναπνοή.

 

Τι φυσαρμόνικα να αγοράσω;

 

Δείτε τη φωτογραφία:

ΕΔΩ 

http://www.box.net/shared/724kzd2451

                     

Η έκταση της φυσαρμόνικας (το πόσες οπές έχει) είναι υπέρ αρκετή για οποιαδήποτε μελωδία

 

Οι διατονικές έχουν 3 οκτάβες (μαζί με τα bendings) αλλιώς περίπου 2 οκτάβες ενώ οι χρωματικές των 10 οπών 2,5 οκτάβες (όσες και το ΣΑΞΟΦΩΝΟ) και των 12 οπών 3 οκτάβες.

 

Δείτε όλες τις διατονικές:

ΕΔΩ

http://www.box.net/shared/lhygfuoflc

 

Σημείωση:

 

 

Οι επισκέπτες μπορούν να δουν εκπαιδευτικά Video clips δικά μου από τα οποία βέβαια δεν θα αποκομίσετε τεχνική παιξίματος καθώς το παίξιμο μου προς το παρόν είναι μέτριο μέχρι καλό αλλά θα διδαχθείτε μεθόδους και χρήσιμες συμβουλές στο:

 

http://www.youtube.com/results?search_query=stefanos604&aq=0&oq=stefanos6

 

Θα γράψω το ρητό που διάβασα κάπου ,μου άρεσε και λέει:

 

Οι άνθρωποι, συνήθως προσφέρουν για να κερδίσουν για μένα η προσφορά είναι μεράκι

 

Στέφανος

 

ΤΕΛΟΣ ΑΡΘΡΟΥ ΔΙΑΤΟΝΙΚΩΝ

 

Στο άμεσο μέλλον θα σας ενημερώσω σε άρθρο με τίτλο ‘’ΧΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΕΣ’’

 

[panouhl]

απίστευτο άρθρο, σε ευχαριστούμε!

[jimskeet2002]

Μια παρατηρηση

To bending στην κιθαρα π αναφερετε οτι αυξανει τον τονο κατα 1 ημιτονιο ειναι λαθος. Αναλογα με το ποσο μεγαλο ειναι το bend μπορεις να την αυξησεις κ 3 η κ 4 ημητονια ακομα... και μπορει κ παραπανω δν εχω δοκιμασει περα απο κει...  ;D

[STEFANOS604]

 

Το bending στην κιθάρα  και τα έγχορδα γενικά (ανεβαίνοντας την κλίμακα) αυξάνει τη νότα κατά 1 ημιτόνιο (αν προχωρήσουμε ένα τάστο πχ το C γίνεται C#) , ενώ το bending στη φυσαρμόνικα (ανεβαίνοντας την κλίμακα) μειώνει  τη νότα ή κατά 1 ημιτόνιο ή και κατά ένα τόνο (όπως είπαμε παραπάνω από τη νότα  G στην  οπή 2 draw ρουφώντας πάμε στο F# ή F).

Επειδή παίζω κιθάρα αυτό με μπερδεύει ακόμα και σήμερα.

 

 

 

 

Αναφέρομαι από τάστο σε τάστο

Παρακαλώ εξήγησε λεπτομερώς αυτό που εννοείς.

[messalion]

Αναφέρομαι από τάστο σε τάστο

Παρακαλώ εξήγησε λεπτομερώς αυτό που εννοείς.

για να μην τα μπερδευουμε

οταν προχωρας απο ταστο σε ταστο κλιμακωτα οντως ανεβαινεις ΗΜΙΤΟΝΙΟ - το bending γινεται σε 1 ταστο την φορα και "θεωρητικα" ειναι για να ανεβασεις 1 ημιτονιο χωρις να μεταβει το δαχτυλο σου στο επομενο ταστο.......βεβαια οπως ειπε και ο jimskeet2002 δεν ειναι απαραιτητο να ανεβασεις ΜΟΝΟ ημιτονιο στο bending.......μπορεις αναλογα με την πιεση που ασκεις να ανεβασεις και παραπανω......

 

κυριε Στεφανε το αρθρο σας ειναι πολυ ωραιο και σας ευχαριστω που μοιραζεστε τοσο αναλυτικα τις γνωσεις σας με εμας (παρ'ολο που δεν ειμαι φαν της φυσαρμονικας και ουτε προκειτε να γινω ποτε μου αρεσε ιδιαιτερα)

Μπραβο

[STEFANOS604]

Ευχαριστώ

Δεν το ήξερα ότι στο ίδιο τάστο γίνεται έτσι. Θα προσπαθήσω να το μάθω

 

Στέφανος

[jimskeet2002]

Οριστε. εδω εξηγει για 1 κ 2 ημητονια... Που ειναι κ το πιο συνηθισμενο αλλα σε μερικα τραγουδια μπορει να παρατηρησεις κ μεγαλυτερα bends 3 η κ 4 ημητονιων τα οποια γινονται με μεγαλυτερη πιεση στη χορδη. Την σηκωνεις πιο πολυ δλδ.

[STEFANOS604]

Ευχαριστώ

 

Το ίδιο εύκολα γίνεται bending στην απλή ακουστική και κλασική?

Γιατί εγώ μεγαλύτερη μεταβολή από 15 cents (στο guitar tuner)δεν μπορώ να πετύχω (βέβαια συνήθιζα να κάνω bending ακούγεται αλλά μέχρι τόσο-δεν ήξερα ότι υπάρχει μέχρι τέτοια μεταβολή).

Μήπως στην ηλεκτρική όπως του video είναι πιο εύκολο?

 

Τελικά ότι δίνεται με πρακτικό παράδειγμα αξίζει.

 

 

Στέφανος

[messalion]

Ευχαριστώ

 

Το ίδιο εύκολα γίνεται bending στην απλή ακουστική και κλασική?

Γιατί εγώ μεγαλύτερη μεταβολή από 15 cents (στο guitar tuner)δεν μπορώ να πετύχω (βέβαια συνήθιζα να κάνω bending ακούγεται αλλά μέχρι τόσο-δεν ήξερα ότι υπάρχει μέχρι τέτοια μεταβολή).

Μήπως στην ηλεκτρική όπως του video είναι πιο εύκολο?

 

Τελικά ότι δίνεται με πρακτικό παράδειγμα αξίζει.

 

 

Στέφανος

Κυριε Στεφανε η απαντηση στην ερωτηση σας ειναι "οχι"

το ποση μεταβολη απο την αρχικη νοτα θα εχει η τελικη νοτα μετα απο bending εξαρταται απο τον κυριο παραγοντα της χορδης

στην κλασσικη οι χορδες ειναι απο nylon με αποτελεσμα η προσπαθεια του bending να αποτυγχανει αν δεν ειναι σε μεγαλο βαθμο, λογω του υλικου απο το οποιο ειναι φτιαγμενες οι χορδες και κατα 2ον απο το παχος το οποιο ειναι αρκετα μεγαλυτερο απο της ηλεκτρικης

**"το nylon ειναι πολυ "μπασο" σε σχεση με το μεταλικο υλικο κατσκευης των χορδων στις ακουστικες και στις ηλεκτρικες"**

στην ακουστικη το υλικο ειναι διαφορετικο (μεταλο) αλλα και παλι το bending δεν θα ξεπερασει το 1 ημιτονιο αντε το πολυ και με το ζορι 2....παλι λογω του παχους της χορδης (συνηθως ειναι 11αρες)

στην ηλεκτρικη εχοντας ομως την δυνατοτητα για μικροτερου παχους χορδη (σε μερικες περιπτωσεις και 7αρες χορδες) επιτυγχανεται πολυ ποιο ευκολα το bending και σε περισσοτερα ημιτονια απο τα 2 ευκολα

 

φυσικα παιζουν και ρολο αλλοι παραγοντες(οπως η γεφυρα) αλλα σας ανεφερα τους κυριοτερους

 

Χρηστος

[STEFANOS604]

Μπράβο

Τώρα νομίζω η απάντηση είναι ολοκληρωμένη. Γιατί ασχολήθηκα τώρα γύρω στα 5 λεπτά με την κλασική και το μέγιστο που κατάφερα ήταν 15 cents