Βασικές κλίμακες της δυτικής μουσικής και τρόπο

[Jazzjoker]

Επειδή σε άλλο thread έγινε αρκετός λόγος για κλίμακες και τρόπους και επειδή πιστεύω ότι αρκετός κόσμος ενδιαφέρεται να μάθει αλλά τον μπερδεύουν οι επιμέρους συζητήσεις, αποφάσισα να ανοίξω το παρόν θρεντ και να κάνω μια παρουσίαση των βασικών κλιμάκων της δυτικής μουσικής και των τρόπων τους.

 

Να επισημάνω ότι δε θα ασχοληθώ με τοπικές και παραδοσιακές κλίμακες διαφόρων περιοχών γιατί δε θα τελειώσουμε ποτέ. Ούτως ή άλλως, οι περισσότερες από αυτές είναι τρόποι των ήδη υπαρχόντων κλιμάκων αυτούσιοι ή παραλλαγές τους. Επίσης δε θα ασχοληθώ στο παρόν με τις διάφορες πεντατονικές αλλά ούτε και με τις συμμετρικές (whole tone, Τόνος - Ημιτόνιο κλπ.) κλίμακες.

 

Α. Βασικές κλίμακες της δυτικής μουσικής θεωρίας:

 

- Ματζόρε κλίμακα: C - D - E - F - G - A - B - C

 

- Αρμονική Μινόρε κλίμακα: C - D - Eb - F - G - Ab - B

 

- (Jazz) Μελωδική Μινόρε κλίμακα: C - D - Eb - F - G - A - B

 

Κάθε τρόπος παράγεται ξεκινώντας την κλίμακα από την οποία προέρχεται, από την αντίστοιχη βαθμίδα της. Πχ: Ο Δωρικός τρόπος είναι ο 2ος της ματζόρε κλίμακας, οπότε θα τον βρούμε αν πάρουμε μια C ματζόρε και την ξεκινήσουμε από το D κ.ο.κ.

 

 

Β. Τρόποι (ή δρόμοι ή modes) της Ματζόρε κλίμακας:

1ος) Ιωνικός: C - D - E - F - G - A - B - C (Η ίδια η ματζόρε κλίμακα δηλαδή)

 

2ος) Δωρικός: C - D - Eb - F - G - A - Bb

 

3ος) Φρύγιος: C - Db - Eb - F - G - Ab - Bb

 

4ος) Λύδιος: C - D - E - F# - G - A - B

 

5ος) Μιξολύδιος: C - D - E - F - G - A - Bb

 

6ος) Αιολικός: C - D - Eb - F - G - Ab - Bb (Φυσική μινόρε κλίμακα)

 

7ος) Λόκριος: C - Db - Eb - F - Gb - Ab - Bb

 

 

Γ. Τρόποι της Αρμονικής Μινόρε κλίμακας:

1ος) Αρμονικός μινόρε: C - D - Eb - F - G - Ab - B (η ίδια η αρμονική μινόρε δηλαδή)

 

2ος) Λόκριος ♮6: C - Db - Eb - F - Gb - A - Bb

 

3ος) Ιωνικός #5: C - D - E - F - G# - A - B

 

4ος) Δωρικός #4: C - D - Eb - F# - G - A - Bb

 

5ος) Μιξολύδιος b9 b13 (χιτζάζ): C - Db - E - F - G - Ab - Bb

 

6ος) Λύδιος #9: C - D# - E - F# - G - A - B

 

7ος) Ελαττωμένος (diminished): C - Db - Eb - Fb (ταυτίζεται με τον φθόγγο Ε) - Gb - Ab - Bbb (διπλή ύφεση, ταυτίζεται με τον φθόγγο Α)

 

 

Δ. Τρόποι της Μελωδικής Μινόρε κλίμακας:

1ος) Μελωδικός Μινόρε: C - D - Eb - F - G - A - B  

 

2ος) Δωρικός b2: C - Db - Eb - F - G - A - Bb

 

3oς) Λύδιος #5: C - D - E - F# - G# - A - B

 

4ος) Λύδιος b7: C - D - E - F# - G - A - Bb

 

5ος) Μιξολύδιος b6: C - D - E - F - G - Ab - Bb

 

6ος) Αιολικός b5: C - D - Eb - F - Gb - Ab - Bb

 

7ος) Altered: C - Db - Eb - Fb - Gb - Ab -Bb

 

Δύο σημειώσεις:

 

- Στην κλασσική θεωρία, η Μελωδική Μινόρε κλίμακα ανεβαίνει ως Μελωδική και κατεβαίνει ως Φυσική Μινόρε. Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως σωστοί λοιπόν, η κλίμακα που παρουσιάζεται παραπάνω ως Μελωδική Μινόρε είναι πιο σωστά η Jazz Melodic Minor η οποία ανεβαίνει ακριβώς όπως κατεβαίνει.

 

- Οι τρόποι των κλιμάκων έχουν και εναλλακτικές ονομασίες, πολλές φορές και ανάλογα με την περιοχή/χώρα που χρησιμοποιούνται. Κάποιες από αυτές δεν είναι σωστές θεωρητικά πλην όμως χρησιμοποιούνται χάριν ευκολίας. Μην τρομάξετε λοιπόν αν συναντήσετε έναν τρόπο που ήδη ξέρετε με άλλο όνομα.

 

Ελπίζω να βοήθησα.

[warwickplayer]

Πολυ καλη δουλεια jazz...

Φυσικα να αναφερουμε οτι η γνωση και η χρηση αυτων προυποθετει και γνωση αρμονιας για να ξερουμε που και γιατι παιζουμε την καθε μια....

 

edit (ndnikola): παρακαλώ μην κάνετε παράθεση μεγάλα posts, ιδίως όταν βρίσκονται ακριβώς πάνω από το δικό σας. Ευχαριστώ!

[dvat]

Η αλήθεια είναι πως , από ότι έχω δει, το πρόβλημα που έχουν οι περισσότεροι είναι το που/πότε θα χρησιμοποιήσουν το κάθε mode, πως θα 'αναδείξουν΄την modal χροιά του κάθε mode και το πως αυτά συνεργάζονται μεταξύ τους.

 

Δεν μειώνω την προσπάθεια του Σπύρου, απλά θεωρώ ότι είναι το starting point που έτσι και αλλιώς υπάρχει παντού. H Lydian Dominant και η Altered scale χρησιμουποιούνται πάρα πολύ ακόμη και από rock παίχτες που θέλουν λίγο πιο out ήχο (ανάλογα πάντα με το music context...)

 

Θα παραθέσω μερικά πολύ βασικά και απλά cases για την χρησιμοποίηση των βασικών modes, με παραδοχή ότι η πρώτη συγχορδία θα είναι πάντα η συγχορδία της 1ης βαθμίδας

 

 

Am (A C E)  D (D F# A)  -------> A dorian

 

Am (A C E)  E (E G# B)  -------> A harmonic minor

 

C (C E G)    D(D F# A)  --------> C Lydian

 

Em (E G B)  F(F A C)              --------> E Phrygian

 

C7 (C E G Bb)  F (F A C)-------> C Mixolydian     

 

στην πραγματικότητα κάθε φορά που βλέπουμε dominant chord (major chord με μικρή έβδομη) φωνάζει από μόνο του για Mixolydian !!!! Ακόμα και σε ΜΗ διατονικά progressions όπου έχουμε τις λεγόμενες secondary dominant συγχορδίες πχ....

 

 

A7 D G  E7  στις πρώτες 3 συγχορδίες παίζω Α Mixolydian (D Major) ενώ πάνω από το E7 παίζουμε Ε Mixolydian (A Major).

 

 

hint Η Mixolydian και η minor pentatonic είναι ολόιδιες ΕΚΤΟΣ από την 3η βαθμίδα....

 

ε παίξτε λίγο με την ρημάδα για να φτιάξετε αυτόν τον bluesy minor/major ήχο που τόσο ψάχνετε !!!!!! Τι περιμένετε ?????

 

[Jazzjoker]

Παιδιά σωστά τα λέτε. Απλώς να διευκρινίσω ότι ο παρών οδηγός είναι ένα είδος ευρετηρίου των modes και από πού προέρχονται. Δεν ήταν στις προθέσεις μου να ξεκινήσω μάθημα αρμονίας όπου θα εξηγείται πού χρησιμοποιείται ποιο mode και πώς, διότι εκεί τα πράγματα μπερδεύονται πλέον αρκετά και τίθεται θέμα και υποκειμενικής αντιμετώπισης της κάθε αρμονίας.

 

Αν κάποιος ενδιαφέρεται να μελετήσει μοντέρνα αρμονία, μπορεί να πάει σε ένα μουσικό κατάστημα και να αγοράσει βιβλία. Εγώ μπορώ να προτείνω ένα, το οποίο θεωρώ εξαιρετικό από όλες τις απόψεις και είναι το παρακάτω:

 

http://www.amazon.com/Jazz-Theory-Book-Mark-Levine/dp/1883217040

 

 

 

 

[dvat]

Σπύρο, σίγουρα δεν είναι εφικτό να κάνουμε μαθήματα αρμονίας μέσα από ένα post... Ούτε ξαναλέω μειώνω την προσπάθεια σου.

 

Θεωρώ απλά ότι με την όποια εμπειρία μας, εμείς οι ας πούμε λίγο μεγαλύτεροι, θα 'ξεκλειδώσουμε' κάποια βασικά αλλά θεμελιώδη 'μυστικά', ώστε οι νεότεροι φίλοι μας να αρχίσουν να ρολάρουν...

 

Με το ίδιο σκεπτικό θα ήταν ευχής έργο να μάθω πράγματα πιιο advanced που θα με πάνε ένα βήμα παρακάτω από πιο έμπειρους από μένα μουσικούς. Ένα σκέτο reference απλά δεν βοηθάει γιατί απευθύνεται σε ανθρώπους που ήδη ξέρουν τι και πως να το ψάξουν.. ;) Άρα πιθανότατα το έχουν ήδη...

 

Με ένα Java Reference βιβλίο ας πούμε, δεν πρόκειται να γράψεις ούτε μια γραμμή κώδικά ποτέ... Απλά θα μαθαίνεις κλάσεις που δεν θα χρησιμοποιείς ποτέ... ;) ;)

[warwickplayer]

 

 

hint Η Mixolydian και η minor pentatonic είναι ολόιδιες ΕΚΤΟΣ από την 3η βαθμίδα....

 

 

Μπραβο ρε παιδια...αυτα ειναι τα ωραια...και κατι απο μενα λοιπον

Ο Μιξολυδιος ειναι ολοιδιος με τον Λυδιο b7 εκτος απο το 4...βαλτε ενα λυδιο b7 αντι Μιξολυδιο...δινει μια πολυ ωραια γευση και πολλοι μουσικη το χρησημοποιουν ευρεως....

 

Σαν συνταγη της Βεφας ακουστηκε αυτο  ;D

[dvat]

warwick σωστός φίλε , αν και ήδη είπα για την Lydian Dominant.... ;) ;)

[greekdrums]

μπραβο jj αν και νταμερ και γουσταρω να μαθαινω κατι τις απο αρμονια

 

[warwickplayer]

warwick σωστός φίλε , αν και ήδη είπα για την Lydian Dominant.... ;) ;)

Δεν το προσεξα!!!sry!!!Αν εχεις κ αλλα μικρα μυστικα ριχτα...εγω μπορω να σκεφτω τωρα για τις blues σκαλες σαν dominant και το playing outside αλλα δεν θελω να παω εκει γιατι ειναι μεγαλο θεμα...

[warwickplayer]

Α!Να αναφερουμε επισης οτι υπαρχουν οι λεγομενες bebop σκαλες οι οποιες μας δινουν τις εξης επιλογες

 

α.Σε μινορε σκαλα(συνηθως Δορικη αλλα εμενα μ αρεσουν και οι αλλες) βαζουμε μια χρωματικη προσεγγιση αναμεσα στην μικρη τριτη και καθαρη τεταρτη(αν μετατρεψεις την μινορε σε φρυγιο θα παρεις ενα πολυ γνωστο ρεμπετικο ηχο:) )

 

β.Σε μια ιονικη μαντζορε βαζουμε μια χρωματικη προσεγγιση αναμεσα στην 5 και στην 6

 

γ.Σε μια Dominant σκαλα βαζουμε μια χρωματικη προσεγγιση αναμεσα στην μικρη εβδομη και την root...

 

Αυτοσχεδιαστε ελευθερα!!!