Ο μπασίστας και η λαϊκή μουσική

[myrsias]

 

Θα διαφωνήσω όμως με τα ελαφρολαϊκά (ή αρχοντορεμπέτικα) του '30.

Μιλάμε για μια μουσική με επιρροές περισσότερο στην ευρωπαϊκή μουσική (αρμονία, ενορχήστρωση) και άλλες μουσικές επιρροές (ρυθμικά, ερμηνεία).

 

Αν ήθελα να δω σε βάθος τις ρίζες του λαϊκού μπάσου, θα έψαχνα περισσότερο στην παραδοσιακή μουσική απ' μια (λαούτο, κρουστά) και σε gypsy-latin-jazz επιρροές (χιώτης-django,swing, μπολέρο κλπ) από την άλλη.

 

Όλα αυτά όμως προσαρμοσμένα στην κουλτούρα και στην κοινωνικο-οικονομική συγκυρία της εποχής.

 

Θα ήθελα να ακούσουμε κι άλλες απόψεις πάνω στο θέμα (ευχής έργον θα ήταν να είχαμε κάποιον μουσικολόγο στην συζήτηση).

 

Καταρχήν, δεν μίλησα για ελαφρολαϊκά ή αρχοντορεμπέτικα, αλλά για ελαφρά μουσική. Αλλά ούτως ή άλλως, πιστεύω πως η ελληνική λαϊκή μουσική του 20ου αιώνα έχει στοιχεία και από την ευρωπαϊκή και Αμερικάνικη μουσική της εποχής ή και της παλαιότερης, γιαυτό και ανέφερα τον Αττίκ και το Γιαννίδη.

 

Αυτό που λες για την παραδοσιακή μουσική και τις gypsy-latin-jazz επιρροές, με βρίσκει κατά βάση σύμφωνο.

 

Τώρα, σχετικά με την κουλτούρα και την κοινωνικο-οικονομική συγκυρία της εποχής, θεωρώ πως είναι μεν ενδιαφέρον, αλλά όχι και τόσο χρήσιμο, αν αυτό που θέλει κάποιος είναι απλώς να παίξει υφολογικά επαρκώς ένα είδος μουσικής.

 

(εν τω μεταξύ, μια και το αναφέρεις, έχουμε ήδη έναν-εμένα, μπορεί και περισσότερους- μουσικολόγους στη συζήτηση...)

[pkole]

Καταρχήν, δεν μίλησα για ελαφρολαϊκά ή αρχοντορεμπέτικα, αλλά για ελαφρά μουσική. Αλλά ούτως ή άλλως, πιστεύω πως η ελληνική λαϊκή μουσική του 20ου αιώνα έχει στοιχεία και από την ευρωπαϊκή και Αμερικάνικη μουσική της εποχής ή και της παλαιότερης, γιαυτό και ανέφερα τον Αττίκ και το Γιαννίδη.

 

Αυτό που λες για την παραδοσιακή μουσική και τις gypsy-latin-jazz επιρροές, με βρίσκει κατά βάση σύμφωνο.

 

Τώρα, σχετικά με την κουλτούρα και την κοινωνικο-οικονομική συγκυρία της εποχής, θεωρώ πως είναι μεν ενδιαφέρον, αλλά όχι και τόσο χρήσιμο, αν αυτό που θέλει κάποιος είναι απλώς να παίξει υφολογικά επαρκώς ένα είδος μουσικής.

 

(εν τω μεταξύ, μια και το αναφέρεις, έχουμε ήδη έναν-εμένα, μπορεί και περισσότερους- μουσικολόγους στη συζήτηση...)

 

Νομίζω λοιπόν πως "πρέπει" λόγω και της ιδιότητάς σου να εξηγήσεις λίγο περισσότερο τα λεγόμενά σου.

 

Ποια είναι λοιπόν τα κοινά της λαϊκής μουσικής του 20ου αιώνα με την ευρωπαϊκή και Αμερικανική μουσική;

 

Όσο για την κουλτούρα και τη συγκυρία, δεν αναφέρθηκα σε αυτό γιατί είναι απαραίτητο στον παίχτη αλλά για να εξηγήσω ότι οι jazz-gypsy-latin επιρροές πέρασαν από το φίλτρο της ελληνικής κουλτούρας και δεν παρουσιάστηκαν αυτούσιες.

Για παράδειγμα στα μεταγενέστερα swing του Χιώτη, δεν θα ακούσεις ένα τυπικό jazz μπάσο.

Πιο πολύ θα ακούσεις ένα χασαποσέρβικο με ελάχιστη swing διάθεση, αν μου επιτρέπεις τον όρο.

[Superfunk]

Η λυση ειναι μια: AKOYΣΕ πολλα λαϊκα για να δεις τι παιζουν οι μπασιστες.

 

Στα παλια λαϊκα (50s & 60s)  τα πραγματα ειναι σχετικα απλα,στα 70s λαϊκα υπαρχει μια disco προεγγιση... ;D,στα μοντερνα λαϊκα η φιουζονιλα και η υπερβολη  παει συννεφο αλλα για καποιον ...περιεργο λογο ακουγεται μια χαρα... ;D (παρε οπωσδηποτε 5χορδο ή 6χορδο αν πρεπει να παιξεις ΑΚΡΙΒΩΣ αυτα που παιζουν στους δισκους)

[solega]

Λοιπον μια που συζηταμε για μπασιστες στη λαϊκη μουσικη μου θυμησατε το δισκο του Μακη....Μια νυχτα στις αμπαρες....τι μπασιστας ρε παιδιμου...

[warwickplayer]

Λοιπον μια που συζηταμε για μπασιστες στη λαϊκη μουσικη μου θυμησατε το δισκο του Μακη....Μια νυχτα στις αμπαρες....τι μπασιστας ρε παιδιμου...

Τη ειπες τωρα....δεν ασχολουμε με λαικο-σκυλαδικο αλλα τον ειχα δει μια φορα τον τυπα που παιζει μπασο στον Χριστοδουλοπουλο στο στην υγεια μας...πριν 5-6 χρονια...επαθα πλακα...απιστευτος....

[myrsias]

Νομίζω λοιπόν πως "πρέπει" λόγω και της ιδιότητάς σου να εξηγήσεις λίγο περισσότερο τα λεγόμενά σου.

 

Ποια είναι λοιπόν τα κοινά της λαϊκής μουσικής του 20ου αιώνα με την ευρωπαϊκή και Αμερικανική μουσική;

 

 

Ευχαρίστως! Απλώς θα χρειαστώ λίγο χρόνο και λίγο χώρο (όχι μέσα στο συγκεκριμένο θρέντ) για να το γράψω. Θα το ανεβάσω στα "άρθρα" μόλις το έχω έτοιμο!

[pkole]

Ευχαρίστως! Απλώς θα χρειαστώ λίγο χρόνο και λίγο χώρο (όχι μέσα στο συγκεκριμένο θρέντ) για να το γράψω. Θα το ανεβάσω στα "άρθρα" μόλις το έχω έτοιμο!

 

Θα το περιμένω.

Επίσης δώσε και έναν ορισμό του λαϊκού τραγουδιού από μουσικολογικής άποψης.

 

[myrsias]

δώσε και έναν ορισμό του λαϊκού τραγουδιού

Πολύ φοβάμαι πως θα ξεφύγει εκτός θέματος του θρεντ, αλλά οκ. Θα προσπαθήσω να το περιορίσω όσο γίνεται. Ας μετακινηθεί, αν ενοχλεί.

 

(να ξεκαθαρίσω πριν αρχίσω να γράφω πως αυτό που ακολουθεί είναι καθαρά δική μου άποψη και σε καμία περίπτωση δεν επικαλούμαι "αυθεντία" οποιουδήποτε είδους)

 

Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα αρκετά μπερδεμένο ζήτημα, που μπερδεύεται ακόμα περισσότερο λόγω της διπλής ερμηνείας της λέξης "λαϊκός" στα ελληνικά, που σημαίνει ταυτόχρονα "ΓΙΑ το λαό, δημοφιλής" (αυτό που θα μπορούσαμε να ορίσουμε πχ ως popular/pop) και "ΑΠΟ το λαό, δημώδης" (αυτό που ίσως θα ονομάζαμε folk)

 

Στην πρώτη περίπτωση, το πράγμα είναι απλό: pop ή popular music (λαϊκή μουσική) είναι η δημοφιλής μουσική, που έχει ευρεία απήχηση. Αυτό δεν την κατατάσσει κάπου υφολογικά, αφού δημοφιλή μπορεί κατά περιόδους και περιοχές να είναι εντελώς διαφορετικά είδη μουσικής.

Άρα υπό αυτή την έννοια, όπως pop μουσική ήταν η jazz ή η rock ή η disco/funk μουσική (σε κάποιες εκφάνσεις τους) στο παρελθόν στην Αμερική, αλλά και σε χώρες που επηρεάζονταν πολιτισμικά από αυτή και σήμερα pop θεωρείται η RnB, η Rap, hip-hop κλπ, το ίδιο δεν μπορεί παρά να ισχύει και με την ελληνική λαϊκή (με την έννοια της popular) μουσική. Άρα, λαϊκή μουσική είναι και ο Ζαμπέτας, ο Χιώτης και ο Τσιτσάνης, λαϊκή και ο Ρέμος, ο Φοίβος και ο Πλούταρχος.

 

Στη δεύτερη περίπτωση, τα πράγματα μπερδεύονται λίγο. Ο διαχωρισμός εδώ έχει να κάνει με το δημιουργό. Δηλαδή είναι το τραγούδι αποτέλεσμα της δουλειάς ενός επώνυμου συνθέτη, που βασίζεται σε μια "λόγια" τεχνική σύνθεσης, ή είναι έργο κάποιου ή κάποιων ανώνυμων δημιουργών, που βασίζουν την σύνθεση των μουσικών και στιχουργικών τους έργων σε μια προφορική, λαϊκή παράδοση? Το αποτέλεσμα αυτής της ερώτησης είναι η δημιουργία του διπόλου "λόγιος-λαϊκός", που είναι και το βασικό διαχωριστικό στοιχείο στον χαρακτηρισμό ενός τραγουδιού ως λαϊκού ή όχι.

 

Σε αυτό το ήδη μπερδεμένο θέμα, έρχεται να προστεθεί και η έννοια της παραδοσιακής μουσικής. Η παραδοσιακή μουσική δεν ήταν πάντα παραδοσιακή, κάποτε υπήρξε λαϊκή (και την έννοια της popular και με την έννοια της folk). Αυτό που προσλαμβάνουμε σήμερα ως παραδοσιακή μουσική, είναι στην ουσία ένα μέρος της διαδεδομένης μουσικής του παρελθόντος που μέσω διαδικασιών συλλογικής μνήμης αλλά και κυρίαρχης ιδεολογίας (και σε αυτό έπαιξε τουλάχιστον στην Ελλάδα -και στη Γερμανία, από όσο γνωρίζω- πολύ μεγάλο ρόλο η λαογραφία, κατά την προσπάθειά της να δημιουργήσει ένα "κοινό πολιτισμικό παρελθόν" σε μια χώρα που κατά τα άλλα παρουσίαζε πολύ μεγάλες ιδιομορφίες) επιβίωσε και για αυτό το λόγο και συντηρείται ως κάτι ιερό από αρκετούς, που φοβούνται την αλλοίωση ή ακόμη και την εξαφάνισή της. Εξαφάνιση, όμως στην τέχνη, δε νοείται. Τίποτα δεν "χάνεται", απλά μετασχηματίζεται. Από αυτή την άποψη και μέσω ενός συνεχούς μετασχηματισμούς, ίσως η "λαϊκοπόπ" μουσική του σήμερα, να είναι πολύ πιο κοντά στην πραγματικά λαϊκή μουσική από ότι ένα συντηρημένο επίτηδες είδος.

 

Τέλος, ο διαχωρισμός της αστικής και της δημοτικής (της επαρχίας δηλαδή) μουσικής, έρχεται να μας δώσει το τελευταίο στοιχείο διαχωρισμού. Γιατί σύμφωνα με αυτά που περιέγραψα παραπάνω, λαϊκή μουσική είναι και τα κλαρίνα και τα νησιώτικα αλλά και ο Χιώτης ή τα ρεμπέτικα (αν και τα ρεμπέτικα τείνουν τελευταία να περάσουν σε αυτό που περιέγραψα ως παραδοσιακή μουσική, παρατηρήστε τα αφιερώματα στην τηλεόραση. Δεν είναι μουσική παράσταση, αλλά μουσική ανα-παράσταση. Φοράνε ρούχα εποχής και ψεύτικα μουστάκια, για να διατηρηθεί η "αυθεντικότητα" του ύφους...). Γιαυτό ακούγεται συχνά ο όρος "λαϊκοδημοτικό" ή "σκυλονησιώτικο". Είναι ταυτόχρονα η προσπάθεια να περιγραφεί πως κάποιος παίζει με μη παραδοσιακό τρόπο τη μη αστική μουσική.

 

Όλη αυτή η μπερδεμένη κατάσταση, αν και όχι πάντα συνειδητά, περνάει σε εμάς σαν σύγχυση. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, όταν λέει κάποιος "ακούω", ή "παίζω λαϊκά", οφείλει στη συνέχεια να προσδιορίσει τί ακριβώς εννοεί. Εννοεί δηλαδή Πλούταρχο, Βασίλη Καρρά και Τερλέγκα? ή εννοεί Καζαντζίδη?

 

Τελειώνοντας, θα ήθελα να πω πως δε θα μου φανεί καθόλου περίεργο (αν ζήσω αρκετά για να το δω) αν σε μερικά χρόνια οι απόγονοί μας θα θεωρούν παραδοσιακή μουσική αυτό που εμείς σήμερα θεωρούμε ως σκυλάδικο με την κακή έννοια. Δεν είναι απαραίτητο πως αυτό που διασώζεται είναι αυτό που οι "ειδικοί" πιστεύουν πως έχει καλλιτεχνική αξία...

[schreivox]

  Ενδιαφέρον το εξής:

 

http://spoudasterion.pblogs.gr/tags/smyrnaiiko-tragoydi-gr.html

 

Γράφει  για τη μουσική της σμύρνης και έχει και ένα ενδιαφέρον κείμενο για τη λαϊκή μουσική, από κοινωνιολογική σκοπιά

[myrsias]

Η λυση ειναι μια: AKOYΣΕ πολλα λαϊκα για να δεις τι παιζουν οι μπασιστες.

 

Στα παλια λαϊκα (50s & 60s)  τα πραγματα ειναι σχετικα απλα,στα 70s λαϊκα υπαρχει μια disco προεγγιση... ;D,στα μοντερνα λαϊκα η φιουζονιλα και η υπερβολη  παει συννεφο αλλα για καποιον ...περιεργο λογο ακουγεται μια χαρα... ;D (παρε οπωσδηποτε 5χορδο ή 6χορδο αν πρεπει να παιξεις ΑΚΡΙΒΩΣ αυτα που παιζουν στους δισκους)

 

Να υπογραμμίσω εν τω μεταξύ, πως αυτό που λέει ο Superfunk είναι ταυτόχρονα ΚΑΙ το ζουμί του θέματος, αλλά ΚΑΙ η απόδειξη αυτού που έγραφα παραπάνω σχετικά με κυρίαρχη (πολιτισμικά εδώ) ιδεολογία και προφορική (ή ακουστική) παράδοση.

 

Δηλαδή τί γραμμές θα παίξει ένας μπασίστας σε ένα καινούριο κομμάτι? Μα αυτές που είναι δημοφιλείς (τόσο ανάμεσα στους μουσικούς όσο και στο κοινό) φυσικά! Το '70, disco, το '80-90 fusion, το 2010 glam metal!