Σειρά λυχνιών και ρόλος τους

[tubescreamer]

Εχω ακούσει για τους ενισχυτές κιθάρας με λυχνία, οτι κάθε μια απο τις λυχνίες προενίσχυσης παίζει κάποιο ρόλο..

 

Παραθέτω ένα τυχαίο παράδειγμα,

η πρώτη λυχνία είναι υπεύθυνη για την παραμόρφωση

η δεύτερη είναι για το equalizer

Η τρίτη ...

κ.τ.λ

 

1)Γνωρίζετε κάτι σχετικά με αυτό?

2)Αν όντως συμβαίνει κάτι τέτοιο, ισχύει για όλες τις μάρκες ενισχυτών οτι  π.χ.η 1η λυχνία είναι υπεύθυνη για την παραμόρφωση, η 2η είναι για το equalizer, κτλ?

3)Πρώτη προενισχύτρια λυχνία είναι αυτή που βρίσκεται στην μεριά του panel που είναι το input της κιθάρας?

4)Ισχύει κάτι παρόμοιο και για τις λυχνίες του στάδιου της ενίσχυσης?

 

[spirosg]

Σου παραθέτω μια εικόνα από το manal του ενισχυτή μου που πιστεύω οτι το κάνει αρκετά κατανοητό. Φαντάζομαι ισχύει σε όλους τους ενισχυτές αλλά με διαφορετική λογικά σειρά μιας και δεν είναι όλοι ίδιοι....

Αν κάποια λάμπα βγεί σε mode που δεν παίζει, ο ενισχυτής παίζει κανονικά. Οι τελικές δεν παίζουν ανάλογα με τα modes αλλά είναι ζεύγη που έχει να κάνει με το bias...νομιίζω...

[Sottos]

Εχω ακούσει για τους ενισχυτές κιθάρας με λυχνία, οτι κάθε μια απο τις λυχνίες προενίσχυσης παίζει κάποιο ρόλο..

 

Παραθέτω ένα τυχαίο παράδειγμα,

η πρώτη λυχνία είναι υπεύθυνη για την παραμόρφωση

η δεύτερη είναι για το equalizer

Η τρίτη ...

κ.τ.λ

 

1)Γνωρίζετε κάτι σχετικά με αυτό?

2)Αν όντως συμβαίνει κάτι τέτοιο, ισχύει για όλες τις μάρκες ενισχυτών οτι  π.χ.η 1η λυχνία είναι υπεύθυνη για την παραμόρφωση, η 2η είναι για το equalizer, κτλ?

3)Πρώτη προενισχύτρια λυχνία είναι αυτή που βρίσκεται στην μεριά του panel που είναι το input της κιθάρας?

4)Ισχύει κάτι παρόμοιο και για τις λυχνίες του στάδιου της ενίσχυσης?

 

 

Κάθε 12ΑΧ7 ή 12ΑΤ7 κλπ λυχνία έχει καταρχάς 2 τριόδους μέσα της, δηλαδή 2 στάδια ενίσχυσης.

Για παράδειγμα, ένας ενισχυτής όπως ο μικρός valve jr που έχει μια 12ΑΧ7 στην προενίσχυση και μια ΕL84 τελική εχει τα εξής στάδια:

 

http://music-electronics-forum.com/attachments/11570d1289343827-vjstock.jpg

http://local.anchorstates.net/images/vj-MODschem.jpg

 

1)το V1 A, το 1ο μισό της 12ΑΧ7,  είναι το 1ο στάδιο ενίσχυσης που αναλαμβάνει να δώσει λίγο boost στο σήμα της κιθάρας και να οδηγήσει τα επόμενα στάδια, δεν παραμορφώνει το σήμα από μόνο του. Μετά μπαίνει ένα volume ποτενσιόμετρο και ένα φίλτρο για να ελέγχεται η ένταση και το eq του ενισχυτή.

2)Κατόπιν, το V1 B είναι το 2ο μισό της 12ΑΧ7 που δέχεται το ενισχυμένο σήμα από το 1ο στάδιο και αναλαμβάνει να το ενισχύσει ακόμη περισσότερο και να  οδηγήσει τον τελικό που αποτελείται από μία μόνο πέντοδο el84.

3) τέλος η el84, έχει ενα στάδιο μόνο μεγάλης ενίσχυσης που στέλνει στο μετασχηματιστή εξόδου και το μεγάφωνο το ενισχυμένο σήμα.

 

Η παραμόρφωση δημιουργείται στα τελευταία 2 στάδια(όχι στο 1ο) όταν είναι full το volume για τον εξής λόγο: το 2ο μισό της 12ΑΧ7 προσπαθεί να ενισχύσει το σήμα που δέχεται επί ένα παράγοντα κέρδους της τάξης του 100.

Άρα όταν δεχθεί 1Volt εισοδο, θα βγάλει στην έξοδο περίπου 100Volt.

Η τροφοδοσία της είναι περίπου 270Volt. Τι γίνεται όμως όταν δεχθεί σήμα 4 volt και προσπαθήσει να βγάλει 400V έξοδο?

Δεν έχει πάνω από 270V να δώσει (λόγω τροφοδοσίας) και "ζορίζεται" να δώσει 400V, οπότε έρχεται σε κορεσμό.  Άρα "ψαλιδίζει"/ παραμορφώνει/κάνει clipping το σήμα εξόδου της. Αντιδρά σαν ένα μικρό κινητήρα που ζορίζεται να ανέβει την ανηφόρα.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπόλοιπα στάδια(el84) και σε κάθε ενισχυτή full-tube.

 

Αρα όταν έχεις πολλά στάδια (π.χ. 3 tubes 12AX7 με 6 στάδια ενίσχυσης/gain stages ) η παραμόρφωση πολλαπλασιάζεται καθώς κάθε στάδιο μετά το 1ο προσπαθεί να παράγει τάση εξόδου που δεν διαθέτει από το τροφοδοτικό και άρα ψαλιδίζει το σήμα ξανά και ξανά.

Για να παραμορφώσει ο τελικός πρέπει να τον φτάσεις σε πολύ μεγάλη ένταση. Εναν 5W λαμπάτο μπορείς να τον πας τέρμα μέσα σε σπίτι αλλά εναν 100Watt combo, ούτε για αστείο...

  Για αυτό το λόγο, η παραμόρφωση στους μεγάλους all tube amps παράγεται κυρίως από τις μικρότερες λυχνίες προενίσχυσης και όχι από τις μεγάλες τελικές(μόνο σε τεράστιες εντάσεις παραμορφώνουν οι τελικές).

 

Το EQ του ενισχυτή είναι ουσιαστικά ένα ρυθμιζόμενο φίλτρο: ο ισοσταθμιστής/ tonestack που αποτελείται συνήθως από αντιστάσεις, πυκνωτές, ποτενσιόμετρα(μεταβλητές αντιστάσεις). Δεν ρυθμιζουν από τις λυχνίες οι μπάσσες, πριμες, μεσσαίες κλπ.

To τελικό βέβαια ηχητικό αποτέλεσμα(π.χ. μουντός ενισχυτής) εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες όπως τα υλικά του, το tonestack, το μεγάφωνο, τους μετασχηματιστές, τα φίλτρα μεταξύ των σταδίων ενίσχυσης,τις λυχνίες, κλπ κλπ κλπ

 

Αν θέλεις να το ψάξεις περισσότερο υπάρχουν πολλά καλά site και βιβλία για ενισχυτές λυχνίας που μπορούν να σου δώσουν τις απαντήσεις που θέλεις. Προσοχή, μην προσπαθήσεις να επισκευάσεις κάποιο ενισχυτή ή να βάλεις χέρι πριν μάθεις καλά τι κάνει καθετι μέσα στο σασί του ενισχυτή σου και πόσα volt κυκλοφορούν εκεί μεσα(έως και 500V that kill...).

[bloody_sunday]

Όπως αναφέρθηκε, εξαρτάται από το εκάστοτε κύκλωμα το τι κάνει η καθεμιά ακριβώς... στις περιπτώσεις όμως που έχουμε πολλές προενισχύτριες δεν εξυπακούεται το ότι η παραμόρφωση πολλαπλασιάζεται. Αυτό συμβαίνει μόνο όταν μερικές gain stages στέλνουν επίτηδες το σήμα στις ακριβώς επόμενες για να ενισχυθεί πέραν της παραμόρφωσης. Αυτό (cascading gain stages) αν θυμάμαι καλά πρωτοέγινε το '70 όταν βγήκε ο πρώτος Boogie. Απλό παράδειγμα ενισχυτή με πολλές προενισχύτριες που δεν παραμορφώνουν (μιας και βρίσκονται εκεί για διαφορετική δουλειά) είναι ο Twin Reverb, o oποίος έχει 6, ενώ ο Boogie εκείνος στα ίδια βατ είχε 5.

 

 

(Edit: o πρώτος Βοοgie - ο "Princeton Boogie" - αν θυμάμαι καλά δεν είχε σχεδον καμία σχέση με τον Mark I αλλά αυτή είναι άλλη συζήτηση...)

[odis13]

H καθε λυχνια επιτελει μια λειτουργια σε καθε ενισχυτη, οπως σου ειπαν - ειδικα οταν μιλαμε για τις προενισχυτριες, καλυτερα να τις βλεπουμε ως "μισα", καθως τα 2 μισα μιας 12ΑΧ7 μπορουν να λειτουργουν ανεξαρτητα μεταξυ τους.

 

Οποτε ναι, μπορεις να εχεις την ταδε λυχνια που λειτουργει μονο στο βρωμικο καναλι, την ταδε για phase split, την ταδε για το eq, τις ταδε για τα διαφορα σταδια ενισχυσης...Η σειρα τους ομως εξαρταται απο το κυκλωμα του ιδιου του ενισχυτη.

 

Οποτε βλεπωντας εναν τυχαιο ενισχυτη και κοιτωντας τις (πχ) 3 12AX7 πισω του, ΔΕΝ μπορεις να πεις ποια κανει τι, εκτος αν κοιταξεις το σχεδιαγραμμα του ενισχυτη.

 

Όπως αναφέρθηκε, εξαρτάται από το εκάστοτε κύκλωμα το τι κάνει η καθεμιά ακριβώς... στις περιπτώσεις όμως που έχουμε πολλές προενισχύτριες δεν εξυπακούεται το ότι η παραμόρφωση πολλαπλασιάζεται. Αυτό συμβαίνει μόνο όταν μερικές gain stages στέλνουν επίτηδες το σήμα στις ακριβώς επόμενες για να ενισχυθεί πέραν της παραμόρφωσης. Αυτό (cascading gain stages) αν θυμάμαι καλά πρωτοέγινε το '70 όταν βγήκε ο πρώτος Boogie. Απλό παράδειγμα ενισχυτή με πολλές προενισχύτριες που δεν παραμορφώνουν (μιας και βρίσκονται εκεί για διαφορετική δουλειά) είναι ο Twin Reverb, o oποίος έχει 6, ενώ ο Boogie εκείνος στα ίδια βατ είχε 5.

 

Μπα, υπηρχαν και παλαιοτερα cascading gain stages. Αν θυμασαι το thread που ειχα γραψει για τον Champ, εκει εχουμε 2 cascading stages. Παρομοια φιλοσοφια ακολουθουν και σχεδον ολοι οι αλλοι 5 watt μικρουληδες.

[studio54GR]

Πολύ φοβούμε ότι ο Tubescreamer μάλλον έχει την διάθεση να σας παρακολουθήσει αλλά αδυνατεί....

[bloody_sunday]

Στον Twin πχ. υπάρχουν δυο διαφορετικά κανάλια - δεν σημαίνει ότι ένα έχει και τις έξι, αλλά ήθελα να ρωτήσω αν υπάρχουν cascading gain stages σε δυο περιπτώσεις που έχω στο μυαλό μου, στon ΗiWatt DR103 και στον JTM100 (o πρώτος είχε τέσσερις και ο δεύτερος τρεις). Θα ψάξω για τα schematics και θα τα κάνω attach για να γίνει ευκολότερη η συζήτηση...

[bloody_sunday]

Xίαρ γκόουζ... (schematics αποκλειστικά των preamp sections):

DR103_preamplifier.pdf

[odis13]

Mε μια προχειρη ματια που εριξα στο σχεδιο του marshall, το σημα φαινεται να περναει απο 3 gain stages σε καθε input: Απο την 2η λυχνια (2 stages) περναει παντα και απο την πρωτη περναει, αναλογα με την επιλογη input, ειτε απο την 1α ειτε απο την 1β. Οποτε υπο αυτη την εννοια, θα ελεγα οτι εχεις cascaded gain stages..

[Sottos]

Πράγματι, δεν αναφέρθηκα στις λοιπές λειτουργίες των 12ΑΧ7 πέρα από την ενίσχυση και την παραμόρφωση όταν συνδέονται σε σειρά τα στάδιά τους(cascading).

  Σε ενισχυτη με 6 λυχνίες για παράδειγμα, θεωρητικά κάποια 12αχ7 θα είναι το clean κανάλι, 2 άλλες θα είναι το crunch , μια αλλη θα κάνει το phase split για να οδηγήσει τον push pull τελικό, αλλη θα οδηγεί το reverb και πάει λέγοντας...

Xρειάζεται καλή ανάγνωση, κατανόηση κι ανάλυση του schematic diagram του κυκλώματος του κάθε ενισχυτή για να πεις με σιγουριά ποια λυχνία επιτελεί μια λειτουργία σε αυτόν τον συγκεκριμενο ενισχυτή.  Διαφορετικά, θέλει πολλή προσοχή να μην πάει κανείς να βάλει χέρι για mod στον ενισχυτή και προκύψει ό,τι να'ναι...