Οδηγός Μαγνητών

[WilliamSats]

Καταρχήν να σας ευχαριστήσω για τα καλά σας λόγια.

 

Σήμερα ήρθε η σειρά των Πιεζοκρύσταλλων. Προσπάθησα να τα γράψω όσο πιο αναλυτικά μπορώ για να καλύψω κάθε απορία. Αν έχω παραλείψει κάτι, παρακαλώ να μου το πείτε. (αν έφυγε και κανένα ορθογραφικό, mods ορμάτε γιατί δεν έχω Ελληνικό ορθογράφο στα Office, είναι δώρο απο εξωτερικό)

 

------------------

 

Πιεζοκρύσταλλοι (Piezo Crystal) ή Πιεζοηλεκτρικοί Μετατροπείς (Piezo-electric Transducer)

 

Αυτοί οι μετατροπείς ονομάστηκαν έτσι (piezo απ'το Ελληνικό Πίεση, πιέζω) λόγο τις ιδιότητας να μετατρέπουν τον συνδιασμό μηχανικής κίνησης και άσκηση πίεσης σε ήχο.

Ανάλογα με την πίεση που ασκείτε, παράγεται και ανάλογη τάση. Ο συχνοτικός συντονισμός σε συνδιασμό με την τάση είναι αυτό που κάνει τις νότες να ξεχωρίζουν, αλλά και να αυξομειώνουν την ένταση, ανάλογα με τον τρόπο που παίζουμε (δάχτυλα, δυνατά με πένα, χαλαρά με πένα κλπ)

 

Αν και τα πρώτα δείγματα πιεζοηλεκτρικού μετατροπέα, μας πάνε πίσω στον Graham Bell και μετά στον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, εν τούτοις η χρήση τους στη μουσική ήρθε περίπου στα μέσα της δεκατίας του ’50.

 

Οι πρώτες μορφές πιεζοκρύσταλλου για όργανα ήταν κατασκευασμένοι απ’τον πολύ διαδεδομένο χαλαζία (που μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν στην ωρολογοποιία, για να δίνει ρεύμα-κίνηση στα ρολόγια).

Η χρήση προενισχυτού για την ενίσχυση του σήματος κρίνεται απαραίτητη, αφου η μικρή τάση εξόδου δεν είναι αρκετή ώστε να οδηγήσει ένα ολοκληρωμένο ή τελικού σταδίου ενισχυτή.

 

Σήμερα στην αγορά θα βρούμε πιεζοκρύσταλλους απο διάφορα υλικά, οπως:

 

Quartz=Είναι ο Χαλαζίας και ανήκει στους κεραμεικούς πιεζοκρύσταλλους. (η shadow κάνει εκτενή χρήση)

 

Gallium Orthophosphate (GaPO4)= Ορθοφωσφορικό Άλας Γαλλίου (αν κάνω λάθος, διορθώστε με παρακαλώ) επίσης κεραμεικός πιεζοκρύσταλλος.

 

Οι κεραμικοί μετατροπείς (transducers), χαρακτηρίζονται απ’τις πολύ υψηλές εντάσεις (πολλές φορές, σε σημείο παραμόρφωσης, αν η ένταση του προενισχυτή είναι στο 10!), αλλά και τα πεντακάθαρα “κρυστάλλινα” πρίμα΄.

 

Berlinite (AIPO4)=  Δεν ξέρω πως ακριβώς μεταφράζεται, αλλά είναι μετάλλευμα Αλουμινίου φωσφορικού άλατος (ή κάτι τέτοιο).

 

Lead Zirconate Titanate (Pb Zr0.48 Ti0.52 O3)=Γνωστό και ως Κεραμικό PZT, συνήθος το βρίσκουμε σε κάψες (αλλά και σε under saddle pickups), όπου το ΡΖΤ είναι κλεισμένο ανάμεσα σε δύο πλάκες χαλκού. Είναι απο τα πιο γνωστά υλικά κατασκευής πιεζοκρυστάλλων και βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις εταιρίες. Μέτρια ένταση με πολύ ισσοροπημένο ήχο.

 

Polyvinylidene Fluoride Πλαστικά= Γνωστό και ως Plastic PVDF, έχει μαλακό ήχο, μέτριας έντασης, με έμφαση στα μπάσσα.

 

Polyvinylidene Fluoride Ομοαξονικά Καλώδια = Γνωστό ώς Coaxial PVDF (κάτι σαν τους αισθητήρες που χρησημοποιούν κάτω απ’την άσφαλτο στην F1 για την καταγρφή ταχύτητας κλπ). Θα το βρούμε περισσότερο σε μαγνήτες ηλεκτρο-κλασσικής κιθάρας, λόγο της υψηλής ευαισθησίας του. Σε ακουστικές κιθάρες προσφέρει υψηλές εντάσεις και πεντακάθαρα μεσσαία που δεν παραμορφώνουν.

 

Οι δύο τύποι PVDF είναι οι πιο διαδεδομένοι για τοποθέτηση κάτω απ’τη γέφυρα (undersaddle pickups) με το Coaxial να υπερέχει, λόγο απλότητας στην κατασκευή, ενώ το Plastic PVDF να είναι πιο εύκολο στην τοποθέτηση, αφού είναι τόσο λεπτό (βλ. Fishman Nanoflex πχ), που το κοκαλάκι στη γέφυρα δεν χρειάζεται τίποτε άλλα παρά ένα μικρό τρίψιμο σε γυαλόχαρτο (1/2 χιλ περίπου ή και λιγότερο).

 

Τοποθέτηση Πιεζοκρύσταλλου.

 

Σε περίπτωση που χρειαστεί να τοποθετήσουμε μόνοι μας ένα πιεζοκρύσταλλο, θα πρέπει να προσέξουμε και να κάνουμε τα εξής:

 

1, Ο πιεζοκρύσταλλος θα πρέπει να έχει τέλεια εφαρμογή με τη γέφυρα, ώστε να ασκείτε πίεση ομοιόμορφα σε όλο τον κρύσταλλο, αλλιώς θα έχουμε διαφορές στις εντάσεις μεταξύ των χορδών.

 

2, Επειδή ενδέχεται να αλλάξει το ύψος της γέφυρας λόγο του πιεζοκρύσταλλου τρίβουμε το κοκαλάκι (όσο χρειαστεί ή θέλουμε) με γυαλόχαρτο 220-260 grid τοποθετημένο σε απόλυτα επίπεδη επιφάνεια, έπειτα τρίβουμε σε 400άρι για να λειάνουμε τη βάση.

 

3, Προσέχουμε την τρύπα που θα περνάει το καλώδιο κάτω απ’τη γέφυρα, να είναι σε σωστό σημείο ώστε να μήν σπρώχνει τον πιεζοκρύσταλλο προς τα πάνω, αλλά και να μην κάνει λακούβα σε εκείνο το σημείο.

 

4, Εάν λόγο λεπτότητας, ο πιεζοκρύσταλλος έχει περιθώριο στα πλαινά σφηνώνουμε με φλούδα ξύλου (χωρίς κόλλα), μπρος και πίσω με ίσα μέρη και πιο χαμηλά απ’το σημείο επαφής με τον πιεζοκρύσταλλο, ώστε να τον έχουμε στο κέντρο.

 

5, Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε μεταλλικά εργαλία πάνω στον πιεζοκρύσταλλο ειδικά αν είναι πλαστικό PVDF (ταινία) ή ομοαξονικά PVDF (coaxial).

 

6, Σε περίπτωση που θέλουμε να κολλήσουμε τον πιεζοκρύσταλλο απευθείας στο βύσμα εξόδου, το μπλεντάζ (πολύκλωνο εξωτερικό) είναι στη γείωση ενώ το tip (κέντρο) πάει στον πόλο. Σε άλλες περιπτώσεις μαύρου-κόκκινου καλωδίου, το μαύρο πάει στη γείωση(-) και το κόκκινο στον πόλο (+). Τέλος, επειδή η θερμοκρασία περνάει μέσα απ’το καλώδιο, καλό θα ήταν να μην παραζεστένουμε το καλώδιο κατά την κόλληση, ειδικά σε πλαστικούς PVDF.

 

 

Οι Προενισχύσεις.

 

On Board Προενισχυτές: Είναι αυτοί που βρίσκονται τοποθετημένοι πάνω στο σώμα (ή τους τοποθετούμε εμείς) και λειτουργούν με μπαταρία.

Στο εμπόρειο υπάρχουν δεκάδες διαφορετικές on board προενισχύσεις για πιεζοκρύσταλλους. Από πολύ απλούς, που έχουν ένα Volume και ένα Tone, μέχρι και λαμπάτους (βλ. Takamine Cool Tube) ή και με ενσωματομένα εφφέ και κουρδηστήρια. Κάποιες εταιρίες δίνουν επιπλέον και συμμετρικό (balanced) σήμα στην έξοδο μέσω ενός XLR Jack και ενσωματομένου DI στην προενίσχυση (κάτι που βρίσκουμε συνήθος στις out board).

 

Out Board ή Πετάλια-πεταλιέρες: Είναι (εμφανισιακά τουλάχιστον) σαν τις πεταλιέρες της ηλ.κιθάρας (ή μπάσσου) ή σε μορφή πεταλιού και τεχνικά δεν διαφέρουν απ’τις on board, αλλά η χρήση τους είναι συχνή σε όργανα που έχει τοποθετηθεί πιεζοκρύσταλλος που δεν προυπήρχε στο όργανο και δεν θέλουμε να το τρυπήσουμε για on board προενίσχυση.

 

Cable Preamps – Καλώδια Με Προενισχυση: Υπάρχουν λίγα και μετρημένα στο εμπόριο και είναι ένα καλώδιο που κάπου στη μέση (συνήθως) έχει ένα μικρό προενισχυτή, παρόμοιο με τους on board. Και σε αυτή την περίπτωση λειτουργούν με μπαταρία.

 

 

 

Σύντομα και το άρθρο για τους Polyphonic ή Hexaphonic Μαγνήτες.

 

Φιλικά,

William Sats.

[myster_maze]

Και πάλι μπράβο! Συνεχίζεται να είναι καταπληκτικό! Καταχωρήθηκε στα Bookmarks μου! Θενκς  :)

[WilliamSats]

Ιδού και οι φωτογραφίες,

 

Στην πρώτη είναι ένας ομοαξονικός (coaxial) PVDF απ'την Takamine

 

Στη δεύτερη ένας PZT απ'τη Fishman

 

Στην τρίτη είναι μία κάψα απ'την DiMarzio.

 

Στην τέταρτη ένα δείγμα Plastic PVDF απ'την B-Band

 

Και στην τελευταία ένας κεραμεικός απ'την Shadow.

[gdevelek]

εξαιρετική πρωτοβουλία που θα χρησιμεύσει σε πάρα πολλούς  :)

 

 

το παρακάτω καλό θα ήταν να διευκρινιστεί λίγο:

 

Ο ήχος του μαγνήτης καθορίζεται απο τους εξής παράγοντες:

Α. Το είδος του καλωδίου (περιεκτικότητα σε οξυγόνο στο κράμα του χαλκού και διατομή (ειδική αντίσταση) του καλωδίου)

Β. Το είδος του μαγνήτη (Alnico I, Alnico II, Alnico V, Ceramic, Samarium Cobalt κλπ)

Γ. Τον αριθμό περιελίξεων του πηνίου

Δ. Η συσκευασία του μαγνήτη (πλαστικό, επιχρωμιομένος ή επιχρυσομένος χαλκός, αλουμίνιο, ξύλο κλπ)

Ε.Το υλικό και το πάχος των Polepieces.

 

 

 

ειδικά ως προς είδος μαγνήτη:

 

ιδανικά θα ήθελα να δω τυχόν διαφορες :

• σε ένταση
  
• σε τονισμό συγκεκριμένων συχνοτήτων
  
• σε θόρυβο
  
• ταίριασμα με ξύλα
  
• τελική καταλληλότητα για συγκεκριμένο είδος μουσικής
  

[gkbigblue]

Κατ' αρχην καταπληκτικο αρθρο..καταλαβα παρα πολλα πραγματα..

 

 

εγω εχω μια απορια..για τους active μαγνητες τι μπαταριες χρειαζονται?και περιπου ποσο διαρκουν..καθαρα εγκυκλποπεδικη ερωτηση.. ;)

[gdevelek]

εγω εχω μια απορια..για τους active μαγνητες τι μπαταριες χρειαζονται?και περιπου ποσο διαρκουν..καθαρα εγκυκλποπεδικη ερωτηση.. ;)

 

9βολτ, και διαρκούν πολλές δεκάδες ώρες

 

και όταν δεν παίζεις, βγάζεις το βύσμα, γιατί κάνει κύκλωμα και τρώει ρεύμα άσκοπα

[gkbigblue]

χμμ οταν λες δεκαδες μπορεις να το προσδιορισεις στο περιπου?εννοω για καποιον που παιζει 5 με 6 ωρες την ημερα ποσο μπορει να του κρατησει?  ???

[WilliamSats]

@gdevelek

 

Alnico IΙ =  Σε σχέση με SCN και Alnico I (θα δούμε παρακάτω) τραβάει λιγότερο τις χορδές, αλλά έχει γρήγορη ροή, γλυκό ήχο και αρκετό sustain.

 

Alnico V = Τους προτείδαμε στους πρώτους P-90, D’Armond και Gretsch. Χαρακτηριστικό τους η μέτρια ροή και ο στρογγυλός ήχος.

 

Ceramic = Υψηλότερη ροή απ’τους Alnico V, χαμηλότερη όμως απο Alnico I και SCN, πιο σκληρός ήχος απο τους προηγούμενους με αρκετό attack.

 

SCN Samarium Cobalt = Υψηλής ροής και σχεδόν διπλάσιου πεδίου σε σχέση με το μέγεθος του, μαγνήτης που μπορεί κάνει έναν μονό μαγνήτη να ακούγεται σαν διπλός, έχει vintage χαρακτήρα στον ήχο του και καλό sustain.

 

O Alnico I είναι πολύ κοντά στον SCN (ηχητικά), αλλά ο SCN είναι πιο δύσκολος (και επικίνδυνος) στην κατασκευή του και πιο ευαίθητος, καθός είναι επιρεπής στα χτυπήματα.

 

Το ταίριασμα των μαγνητών με τα ξύλα έχει να κάνει με τα γούστα του καθενός, αν και προσωπικά δεν θα επέλεγα ένα πρίμο μαγνήτη για μία κιθάρα με Ash, εκτός και αν ήμουν ο Jeff Beck .

 

Οι περιελίξεις έχουν να κάνουν με τη συνολική αντίσταση και κατ’επέκταση με την ένταση του μαγνήτη, σε αυτό συμβάλει και η διατομή (βλ. Ειδική αντίσταση) του καλωδίου.

 

Η περιεκτικότητα οξυγόνου στο κράμα του καλωδίου χαλκού είναι κατ’εμέ αμελητέα (λιγότερο απο 4%), αλλά οι εταιρίες κρίνουν συμαντικό να το αναφέρουν, έτσι το ανέφερα και εγώ.

 

Η συσκευασία ή καπάκι ή βάση του μαγνήτη διαμορφώνει τον ήχο ως εξής: Πιο σκληρά μέταλλα δίνουν πιο πρίμο ήχο και διευρήνουν το πεδίο του μαγνήτη, πιο μαλακά μέταλλα, δίνουν πιο μπάσσο και γλυκό ήχο.

 

Πάντως οι επιλογές είναι πολλές (μαγνήτες-καπάκια, μαγνήτες-ξύλα κλπ), αλλά η απόφαση για τον ήχο είναι κάτι πολύ προσωπικό.

 

χμμ οταν λες δεκαδες μπορεις να το προσδιορισεις στο περιπου?εννοω για καποιον που παιζει 5 με 6 ωρες την ημερα ποσο μπορει να του κρατησει?  ???

 

Οι εταιρίες όπως EMG και Tesla δίνουν 5000-8000 ώρες, στην πράξη τώρα...

[Panagiotisrx7]

Μπράβο, ωραίο άρθρο.

 

Ιδανικά θα ήθελα στο κομμάτι των μαγνητών ηλεκτρικής κιθάρας μια αναφορά για το πώς μεταφράζεται ηχητικά το εκάστοτε υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή των μαγνητών.

Δηλαδή, Ceramic = XYZ, Alnico 5= YZF κτλκτλ, αν μπορείς θα ήταν super.

 

Και πάλι μπράβο!

 

edit: με πρόλαβες... ωραίος  ;)

[WilliamSats]

Μπράβο, ωραίο άρθρο.

 

Ιδανικά θα ήθελα στο κομμάτι των μαγνητών ηλεκτρικής κιθάρας μια αναφορά για το πώς μεταφράζεται ηχητικά το εκάστοτε υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή των μαγνητών.

Δηλαδή, Ceramic = XYZ, Alnico 5= YZF κτλκτλ, αν μπορείς θα ήταν super.

 

Και πάλι μπράβο!

 

 

Σ'ευχαριστώ Παναγιώτη, ρήξε και μία ματιά απο πάνω.