Μουσικη στο computer: Τα βασικα.

[G.E.O.]

Γεια - χαρά σε όλους

 

Ίσως οι πιο έμπειροι από εσάς να βρούν τα παρακάτω αδιάφορα, όμως οι νεοερχόμενοι στην δημιουργία μουσικής με υπολογιστή σίγουρα θα βρούν κάτι το ενδιαφέρον εδώ.

 

Υπάρχουν δεκάδες προγράμματα για δημιουργία μουσικής και χιλιάδες plugins όργανα και effects.Το κάθε ένα είναι καλό σε μερικούς τομείς και κακό σε άλλους, οπότε είναι προτιμότερο να γνωρίζεις από πριν για τι θα τα χρησιμοποίησης. Με σχεδόν τα πάντα διαθέσιμα στο internet σήμερα είναι φυσικά πανεύκολο να γεμίσουμε τον υπολογιστή μας με προγράμματα που ίσως να μην χρησιμοποιήσουμε ποτέ. Αν και για ερασιτεχνικούς πειραματισμούς και εκμάθηση τα "δωρεάν" προγράμματα είναι τέλεια, αργότερα αν επιλέξουμε να κινηθούμε επαγγελματικά στο χώρο, είναι απαραίτητο (και ασφαλές) να επενδύσουμε κάποια χρήματα για την αγορά τους.

 

Το βασικό πρόγραμμα για δημιουργία μουσικής στον υπολογιστή ονομάζεται SEQUENCER, είναι δηλαδή το πρόγραμμα με το οποίο γράφουμε τη μουσική, την επεξεργαζόμαστε, προσθέτουμε effects, λούπες και εικονικά όργανα και τέλος σώζουμε την δουλειά μας σε μορφή audio φακέλου -συνήθως-, ώστε να μπορεί να παίζεται, να μεταφέρεται και να ακούγεται στα περισσότερα συστήματα (cd, computer, mp3 players, car stereo). Απαραίτητα βασικά στοιχεια σε ένα μοντέρνο sequencer είναι η υποστήριξη των πρωτοκόλλων VST, ASIO και REWIRE.

 

Τα πιο διαδεδομένα sequencers είναι:

*Το CUBASE SX της STEINBERG είναι κατά πολύ το πιο διαδεδομένο, λόγο του ότι κυκλοφορεί σπασμένο τουλάχιστον από το 1986 στην αγορά, δίνοντας στην εταιρία και τους χρήστες μεγάλη εμπειρία και πρωτοπορία, το πρώτο που έβγαλε εικονικά όργανα και effects και έχει την μεγαλύτερη ομάδα υποστήριξης στο διαδίκτυο λόγο του ότι χρησιμοποιείται από εκατομμύρια χρήστες. Μπορεί κανείς να γράφει ολοκληρωμένα μουσικά κομμάτια, να κάνει remixes, mastering και να δουλεύει με audio και midi φακέλους. Είναι το πιο εξαπλωμένο πρόγραμμα χρήσης σε οικιακά στούντιο η επαγγελματικά χαμηλού κόστους, το πιο βασικό επαγγελματικό πρόγραμμα που γνωρίζουν οι περισσότεροι χρήστες. Το NUENDO, ένα παρακλάδι του SX, έχει καλύτερη υποστήριξη στο midi μέρος, καλύτερο surround,και είναι φιλικότερο στο συγχρονισμό με video οπότε και χρησιμοποιείται περισσότερο για μουσική σε ταινίες και τηλεοπτικά.

*Το LOGIC της EMAGIC είναι και αυτό πολύ διαδεδομένο μιας και αυτό κυκλοφορεί σπασμένο περίπου από το 1986 (CREATOR-NOTATOR) οποτε έχει επίσης μεγάλη ομάδα υποστήριξης κάτι πολύτιμο ειδικά για νέους χρήστες. Κάνει ότι και το CUBASE με audio, midi, εικονικά όργανα και effects αλλά είναι μόνο για MAC. Ένα τμήμα - παρακλάδι του είναι το GARAGE BAND, πιο ελαφρύ και απλό από το LOGIC και ειδικά για νέους χρήστες προσφέρει πολλές δυνατότητες με απλοποιημένο τρόπο.

*Το PROTOOLS θεωρείται κορυφαίο, αν και αρκετά δύσκολο στην εκμάθηση του. Πολύ καλό για mastering αλλά ακριβό σε εξοπλισμό (hardware) και πόρους συστήματος, προτείνεται περισσότερο για MAC. Είναι το πρόγραμμα που χρησιμοποιείται κυρίως στα μεγαλύτερα επαγγελματικά studio, ακολουθούμενο από το logic.

*Το ABLETON LIVE είναι και αυτό ένα sequencer όπως τα προηγούμενα με διαφορετικό όμως interface που στην αρχή μπερδεύει και με την διαφορά ότι είναι φτιαγμένο για να παίζει κανείς μουσική ζωντανά, είτε σαν μουσικός είτε σαν dj. Υποστηρίζει εικονικά όργανα και effects, midi και audio, και είναι τέλειο για δουλειά με λούπες με αρκετά καλό στρετσαριμα (timestretching). Επίσης σαν dj μπορεί κανείς να αλλάζει τα μέρη του κομματιού στην στιγμή (εισαγωγή, couple, refrain, γέφυρα) καθώς και τα όργανα που παίζουν σε αυτά τα μέρη.

*Το ACID είναι και αυτό πολύ διαδεδομένο, κάνει το παίξιμο με λούπες παιχνιδάκι, με πολύ καλό στρετσαρισμα στο audio, υποστηρίζει και αυτό εικονικά όργανα, effects και midi. Ένα παρακλάδι του το VEGAS προσφέρει πιο βασικές δυνατότητες στον ήχο αλλά υπερισχύει στην δημιουργία video φακέλων.

*Το FRUITY LOOPS κυκλοφορεί χρόνια, στην αρχή σαν ένα απλό πρόγραμμα για πρωτάρηδες αλλά έχει εξελιχθεί σε πλήρη σουίτα δημιουργίας μουσικής, υποστηρίζει όλα τα παραπάνω στάνταρντς (όργανα, effects, audio, midi) και με καλή ομάδα υποστήριξης στο internet.

*Το STUDIO 64 και το UBUNTU STUDIO για LYNUX, είναι ολοκληρωμένα λειτουργικά συστήματα αφιερωμένα στην δημιουργία μουσικής, ήχου και εικόνας και παρέχονται δωρεάν, αν και είναι κάπως δύσκολο να συνεργαστούν με εξωτερικές κάρτες ήχου και πληκτρολόγια από κάποιον απλό χρήστη, οι ταχύτητα (latency) που μπορούν να καταφέρουν αυτά τα συστήματα είναι πολύ κοντά στο 0 (όσο μικρότερο το νούμερο τόσο λιγότερη καθυστέρηση από την στιγμή που χτυπάμε την νότα στο πληκτρολόγιο μέχρι την στιγμή που βγαίνει από το ηχείο ο ήχος).

 

Υπάρχουν ακόμα πολλά προγράμματα sequencers όπως το SONAR, ORION, ENERGYXT, SAWSTUDIO τα οποία προσφέρουν περίπου ότι και τα παραπάνω, για όλες τις πλατφόρμες (PC, MAC, OS, LYNUX) και για όλα τα βαλάντια. Προσωπικά προτιμώ να δουλεύω με το SX, στην δουλειά χρησιμοποιούμε το LOGIC, στα σπάνια live το CANTABILE PERFORMER και για dj sets τώρα πια το ABLETON LIVE.

 

Τα sequencers μπορούν να χρησιμοποιήσουν και συνήθως περιέχουν αρκετά εικονικά όργανα και effects που ονομάζονται plugins, τα οποία με την σειρά τους χρησιμοποιούν διαφορετικά πρωτόκολλα για διαφορετικές πλατφόρμες και διαφορετικά προγράμματα, που σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζουμε που θα χρησιμοποιήσουμε το plugin (πλατφόρμα-πρόγραμμα) για να εγκαταστήσουμε τη σωστή έκδοση του.

Τα περισσότερα γράφονται στο VST πρωτόκολλο, οπότε στο sequencer μας θα πρέπει να αναφέρεται ότι υποστηρίζει VST και VSTI instruments και effects. (αν όμως υποστηρίζει και VST3, τότε εξοικονομούμε και περισσότερους πόρους στο σύστημα μας)

Υπάρχουν πραγματικά εκατομμύρια plugins είτε σε μορφή οργάνων είτε effects, οπότε η επιλογή είναι υποκειμενική.

 

Από όργανα θα βρούμε πάρα πολλά synthesizers με δεκάδες τρόπους δημιουργίας των ήχων τους, πολλά drum machines με σαμπλαρισμενους η συνθετικούς ήχους, εικονικές κιθάρες με αφάνταστη δυνατότητα επέμβασης στην δημιουργία των ήχων, μπάσα με έτοιμα μουσικά στυλ, παιξίματα και αρπισμους, συνθετικοί τραγουδιστές οι οποίοι γίνονται καλύτεροι μέρα με τη μέρα, σε αντίθεση με τους αληθινούς που παραμένουν οι ίδιοι :P , φλάουτα, μπουζούκια, τρομπέτες, τηλέφωνα, πικάπ, kazoo, παιχνίδια, (τα περισσότερα πια και με τα δικά τους effects) οτιδήποτε μπορεί να παράγει ήχο κάπου υπάρχει -η θα υπάρξει σύντομα- και το ανάλογο plugin. TASMAN, STYLUSRMX, FM8, ATMOSPHERE, Z3TA+, MTONIC, NEXUS, M51 GALAXY, KORG και D16 GROUP είναι αυτά που προσωπικά θεωρώ άξια αγοράς και που τελικά αγόρασα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και τα καλύτερα φυσικά. Είπαμε, όλα είναι υποκειμενικά.

 

Από effects υπάρχουν τόσα πολλά που δύσκολα κανεις μπορεί να τα υπολογίσει. Από τα κλασσικά effects του studio όπως reverbs, delays, chorus, flangers, distortions, -καθώς και τα όχι και τόσο effects- compressors, limiters, gates, μέχρι τα πιο εξωτικά pitch shifters, harmonizers, stereorizers, έως και τα ακραία bit crushers, loop mashers, όλα πια είναι δυνατά. Επίσης προσομοιωτές ενισχυτών, μικροφώνων, δωματίων, ακόμα και προσομοιωτές... λάρυγγα είναι διαθέσιμοι καθώς και ολόκληρες εικονικές ρακιερες με δεκάδες effects για χρήση από κιθαριστες, μπασίστες, τραγουδιστές και οποιονδήποτε άλλον θέλει να τις χρησιμοποιεί. V-MINION, CAMELSPACE, IZOTOPE, CANTOS, PSP, SONALKSIS, ULTRAFUNK και όλα τα FUNKFILTER (VST3) είναι μερικά effects που ίσως αξίζουν τα λεφτά σας.

 

Μερικά καλά στοιχεία για την αξιολόγηση ενός plugin είναι:

*Να έχει μεγάλη δυνατότητα επέμβασης στο φτιάξιμο του ήχου (πολλά κουμπάκια δηλαδή!).

*Καλή βιβλιοθήκη με έτοιμους ήχους η presets ώστε να μπορούμε να ξεκινάμε από κάτι πλησιέστερο σε αυτό που θέλουμε και να δουλεύουμε σιγά- σιγά προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

*Να είναι ελαφρύ σε πόρους συστήματος που χρησιμοποιεί.

*Εύκολο στη χρήση του.

*Κατανοητό ως προς τη δομη του.

*Αλλα κυρίως να έχει καλό ήχο.

 

*Το REASON της PROPELLERHEAD είναι εικονικό στούντιο με δικά του όργανα και effects, δεν υποστηρίζει εγγραφή audio ούτε εξωτερικά plugins, αλλά σε συνδυασμό με κάποιο άλλο sequencer (SX, LOGIC, ABLETON) μέσω πρωτοκόλλου REWIRE, μπορεί να κάνει θαύματα. Ένας πρόγονος του το REBIRTH διατίθεται πια δωρεάν, η απλότητα του δε είναι απαραλληλη. Είναι δυνατόν να κάνει κανείς μια επαγγελματική παραγωγή μόνο με έναν sequencer και το REASON, χωρίς την χρήση άλλων οργάνων και effects, μιας και τα δυο αυτά προγράμματα σε συνεργασία μεταξύ τους μπορούν να κάνουν σχεδόν τα πάντα. Απλά η χρήση περισσοτέρων οργάνων και effect κάνουν την δουλειά ευκολότερη.

*Το CANTABILE PERFORMER είναι καλό για live παίξιμο, ειδικά για τραγουδιστές και πληκτραδες με κύριο στόχο την χρήση effects και εικονικών οργάνων πάνω στην σκηνή. Απλό και εύκολο στη χρήση.

*Το MELODYNE είναι τέλειο για την διόρθωση φωνητικών (και όχι μόνο) μερών με τρομερές δυνατότητες που ξεπερνούν πια ακόμα και την φαντασία. Αν πρόκειται να ηχογραφήσουμε φωνητικά είναι απαραίτητο.

 

Επίσης, αν γράφουμε η επεξεργαζόμαστε δικά μας αρχεία ήχου, η θέλουμε να κάνουμε κάποιο υποτυπώδες mastering, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε κάποιον ξεχωριστό επεξεργαστή αρχείων ήχου (audio editor) όπως το WAVELAB, SOUNDFORGE, AUDACITY, AUDITION, MUSE, ενώ το PROTOOLS είναι το μόνο που είναι sequencer και audio editor σε ένα.

 

Εάν πάλι προτιμούμε να γράφουμε τη μουσική μας παραδοσιακά σε παρτιτούρα τότε προγράμματα όπως το SIBELIUS η το FINALE είναι από τα καλύτερα στο είδος τους.

 

Μερικά άλλα βασικά στοιχεία που πρέπει να εστιάσουμε είναι:

*Η επιλογή μιας καλής επαγγελματικής κάρτας ήχου που να έχει ASIO drivers και μηδενικό latency.

*Ενός καλού μικτή ειδικά αν θα ηχογραφούμε αναλογικά εξωτερικά όργανα η για χρήση από dj.

*Ενός master keyboard controller, δηλαδή πλήκτρα με ποτενσιόμετρα για να μπορούμε άνετα να εισάγουμε notes στο sequencer και αξίες στα εικονικά ποτενσιόμετρα του προγράμματος.

*Επιλογή καλών ηχείων τοποθετημένα σωστά και σε σωστό χώρο. Όλα αυτά θα κάνουν τεράστια διαφορά στο τελικό αποτέλεσμα.

 

Τέλος, το πιο σημαντικό ίσως, στην δημιουργία μουσικής με υπολογιστή είναι το πόσο καλά μπορεί να δουλέψει κανείς το πρόγραμμα που χρησιμοποιεί. Ένα απλό πρόγραμμα στα χέρια ενός γνώστη γίνεται επαγγελματικό, ενώ ένα επαγγελματικό πρόγραμμα στα χέρια ενός άσχετου γίνεται απλά χάσιμο χρόνου.

 

Καλές μουσικές!

[Yannis Methenitis]

Καλή και φιλότιμη προσπάθεια επεξήγησης αλλά υπάρχουν κάποιες ανακρίβειες καθώς και προσωπικές επιλογές και εκτιμήσεις. π.χ.

 

1.Το Cubase ξεκίνησε σαν midi σουίτα και το Nuendo σαν audio. (Οι δυνατότητες του Cubase ήταν και παραμενουν αναλυτικότερες στο midi). Στην πορεία μετα από αρκετό μπέρδεμα στους καταναλωτές, κατεληξαν το πρώτο να στοχεύει τη συνθεση και το tracking και το δεύτερο στο post production αν και μοιράζονται πολλά κοινά. Δεν πρόκειται για φτηνα και ερασιτεχνικά προγράμματα, απλά όπως είπες κυκλοφορουν σπασμενα με αποτελεσμα να βρίσκονται στα χέρια του οποιουδήποτε, στην κυριολεξία με αποτελεσμα να μεταφέρει την άγνοια του στην "αδυναμία" του εργαλείου.

 

2.Τα "παρακλάδια" είναι διαφορετικά προγράμματα απο την ίδια εταιρεία με διαφορετική στόχευση.πχ το Logic δεν έχει σχέση με το Garage Band. Ισως το Logic express.

 

3.Η περίπτωση Linux είναι πολύ μπερδεμενη σε ότι αφορα τo latency.

Στην ουσία δεν υπάρχουν καρτες ήχου συμβατές και άρα το θεμα είναι απλά σε ερασιτεχνικό στάδιο μιας και δεν μπορείς να ηχογραφήσεις ακούγοντας το προηγούμενο track σύγχρονα. Δυστυχώς.

 

4.

Μπορεί κανείς να γράφει ολοκληρωμένα μουσικά κομμάτια, να κάνει remixes, mastering και να δουλεύει με audio και midi φακέλους

εννοείς αρχεία και όχι φακέλους φυσικά.

 

Υπάρχουν μερικά ακόμη σημεία που θα επεσήμανα αλλά και πάλι εκτιμώ πολύ την προσπάθεια και τον χρόνο, αν και είναι τόσο μακροσκελής που μπορεί να αποθαρρύνει τον αναγνώστη. ;)

[IraklisZS]

ωραίο ποστ!

 

yameth θα σε διαψεύσω σχετικά με το 3.

το linux υποστηρίζει αρκετές κάρτες ήχου, απλά δεν τις υποστηρίζει όλες, επομένως πρεπει κανεις να είναι προσεκτικός κατα την αγορά.

 

εγώ χρησιμοποιώ την πασίγνωστη mi audio fast track pro στο ubuntu studio με real time kernel και (στο αργό συστημά μου) 8 ms καθυστέρηση.

σε πιο γρήγορα συστήματα η καθυστέρηση μπορεί να φτάσει πραγματικά χαμηλα.

 

 

[Yannis Methenitis]

 

εγώ χρησιμοποιώ την πασίγνωστη mi audio fast track pro στο ubuntu studio με real time kernel και (στο αργό συστημά μου) 8 ms καθυστέρηση.

σε πιο γρήγορα συστήματα η καθυστέρηση μπορεί να φτάσει πραγματικά χαμηλα.

 

Αν εννοείς την M-Audio fast track pro, ίσως να είναι και οι μόνη εταιρεία που υποστηριξε Linux αλλά και παλι σε 1-2. Από ερευνητική σκοπιά και αν διαθετει κανεις το χρόνο ίσως να κανει δουλειά. Από επαγγελματική ή εκεί που η ποιότητα και οι προδιαγραφές είναι σημαντικές δυστυχώς δεν είναι λύση. Από πλευράς software δεν πασχει αλλά δεν είναι μονο αυτό που χρειάζεται για να γραψεις μουσική. Μακάρι να αλλάξουν γνωμη όλες οι "σοβαρές" εταιρείες και να το υποστηρίξουν αλλά μέχρι τότε... μόνο όσοι εχουν το χρόνο και κανουν την πλάκα τους.

[G.E.O.]

Ευχαριστω yameth και IraklisZS για το feedback και τις υποδειξεις.

Φυσικα yameth και υπαρχουν προσωπικές επιλογές, αλλωστε τα παραπανω αποτελουν και προσωπικες εμπειρειες.  ;)

 

1.(Οι δυνατότητες του Cubase ήταν και παραμενουν αναλυτικότερες στο midi).

Εχεις απολυτο δηκιο, θα το διορθωσω.

 

2.(το Logic δεν έχει σχέση με το Garage Band. Ισως το Logic express).

Σωστα, αν και εννωουσα οτι δουλευωντας με το Garage Band, η μεταβαση στο Logic η ακομα καλυτερα στο Logic express θα ηταν ευκολοτερη.

 

3.(linux: δεν υπάρχουν καρτες ήχου συμβατές και άρα το θεμα είναι απλά σε ερασιτεχνικό στάδιο μιας και δεν μπορείς να ηχογραφήσεις ακούγοντας το προηγούμενο track σύγχρονα).

Εννοεις δεν υπαρχουν αρκετες καρτες. (περισσοτερες απο τα δαχτυλα του ενος χεριου!) H Terratec 6 fire dmx πχ. λειτουργει αψογα full duplex στο studio 64 αν και υμιεπαγγελματικη εχει αρκετα καλο ηχο. Επισης ακους και γραφεις την ιδια στιγμη. Παντως ειναι αληθεια οτι οι εταιριες δεν γραφουν drivers για linux και αυτο αποξενωνει ακομα περισσοτερο καποιους οπως εγω, που ισως αλλοιως να εκαναν ευκολοτερα το περασμα στα Linux.

 

4.(εννοείς αρχεία και όχι φακέλους φυσικά).

Σωστη η παρατηρηση σου, ναι, φακελους.  :-[

 

Εαν υπάρχουν ακόμη σημεία που χρειαζωνται διορθωση η καποια διευκρινηση απο οποιονδηποτε, ευχαριστως θα το κανω, ετσι κι αλλοιως αν τα διαβαση καποιος, καλυτερα να τα διαβαση σωστα γραμμενα ;)

[lifeless216]

Καλησπέρα παίδες!

 

Πρόσφατα ανακάλυψα το site και πάνω στην ώρα γιατί σκέφτομαι ν' ασχοληθώ με midi κλπ.

 

Γίνεται απίστευτη δουλειά εδώ μέσα!

 

Αν κατάλαβα καλά -κι από άλλα άρθρα- για να χειριστείς midi στο Cubase, χρειάζεσαι ένα keybord-midi controller, το συνδέεις στην κάρτα ήχου και μέσω αυτού χρησιμοποιείς όργανα από τη βιβλιοθήκη του Cubase?

 

Είμαι κιθαρίστας, μα έχω κάποια ευχέρεια και με πλήκτρα.

 

Τώρα φτιάχνω νέο PC.

 

Έχω το Roland EM-25.

 

http://www.roland.com/products/en/EM-25/index.html

Κάνει γι'αυτή τη δουλειά;

 

Αλλιώς σκέφτομαι να πάρω το παρακάτω:

 

http://www.musicorama.gr/eshop/product_info.php?products_id=4712

 

Επίσης από κάρτα σκέφτομαι να προσανατολιστώ σε κάποια εκ των 2:

 

http://www.musicorama.gr/eshop/product_info.php?products_id=3836

 

http://www.musicorama.gr/eshop/product_info.php?products_id=7135

 

Παίζει να λέω σαχλαμάρες γι' αυτό παρακαλώ την επιείκεια και τα φώτα σας!

 

Σας ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων!