Πως ηχογραφούμε ηλ. κιθάρα; Αποκαλύψτε τα μυστικά σας!

[bloody_sunday]

Είναι μια διαφορετική αντιμετώπιση πιστεύω... διαβάζοντας και συνομιλώντας με αρκετό κόσμο αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι το πρωτογενές σήμα που αναφέρεις είναι πολύ σημαντικό επειδή αρκετοί έχουν σαν αρχή να μην προχωρούν σε eq-ing των κιθαριστικών tracks, παρά να χρησιμοποιούν διαφορετικά μικρόφωνα και τοποθετήσεις για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Άλλοι βέβαια δεν έχουν την πολυτέλεια να το κάνουν αυτό, είτε επειδή δεν έχουν την κατάλληλη πείρα, είτε την κατάλληλη συλλογή μικροφώνων (ακριβό χόμπυ!), είτε τον χρόνο που απαιτείται... χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι πιο "πιουρίστες" δεν θα καταφύγουν σε μικρές διορθωτικές κινήσεις με eq-ing (αν χρειαστούν) όταν "κάτσει" το track μέσα στο μιξ.

[ZIKO]

Δυο ειναι η καλυτεροι τροποι.

Ή καρφι σε μια καλη καρτα ηχου ή με silent sister. και τα 2 πανακριβα  :'(

[nikodemos]

Χαρίλαε αυτό που έγραψα εγώ (ή καλύτερα αυτό που εννοούσα ;D) είναι πως η συχνοτική απόκριση της συγκεκριμένης ομάδας μικροφώνων σε close micing ταιριάζει με αυτό που ακούμε εμείς από την θέση μας στον χώρο σε σχεση με την πηγή (ηχείο).

 

Δηλαδή κατά κάποιο τρόπο η απόκριση τους αφαιρεί την ενέργεια που ναι μεν υπάρχει στα 2 εκ. από το μεγάφωνο αλλά ουσιαστικά δεν φθάνει στα αυτιά μας είτε λόγω απόστασης, είτε λόγω διάχυσης , είτε και λόγω της δικής μας εντελώς off axis θέσης σε σχέση με το μεγάφωνο (ή μάλλον εξαιτίας του συνδυασμού αυτών). Γι'αυτό και αυτό που ακούμε από το μικρόφωνο μοιάζει αρκετά με αυτό που ακούγαμε σε μια φυσιολογική θέση δίπλα ή μπροστά στον ενισχυτή. Από την άλλη θα έχει σίγουρα μεγάλες διαφορές με αυτό που θα ακούγαμε αν "κολούσαμε" το αυτί μας στο μεγάφωνο, στην θέση δηλαδή που τοποθετούμετο μικρόφωνο. Αντίστοιχα και όπως προέβλεψες και εσύ αν βάζαμε ένα δυναμικό ή ένα ribbon μικρόφωνο στην θέση που βρισκόμασταν εμείς στον χώρο, το αποτέλεσμα θα ήταν και πάλι τελείως διαφορετικό με αυτό που ακούγαμε εμείς καθώς τότε θα είναι σαν όντως να έχουμε 2 διαδοχικά roll off στις ίδιες περίπου περιοχές (το μικρόφωνο και τα αυτιά μας :)). Το μυστικό της επιτυχίας στην όλη εξίσωση είναι πως πολύ απλά όταν φτιάχνουμε τον αγαπημένο μας ήχο στον αγαπημένο μας ενισχυτή δεν έχουμε το αυτί μας κολλημένο στο μεγάφωνο αλλά ισχύουν αυτά που ανέφερα παραπάνω στο πως προσλαμβάνουμε και αντιλαμβανόμαστε το ηχητικό σήμα. Και αυτόν τον αγαπημένο μας ήχο προσπαθούμε να αναπαράγουμε με ακρίβεια και όχι μια θολή και "κουνημένη", στο περίπου εικόνα του τι συμβαίνει

 

Αυτό λοιπόν εννοούσα όταν μιλούσα περί ταύτισης της απόκρισης των μικροφώνων με το αυτί μας ;)

 

Θα μου πεις γιατί να μην χρησιμοποιούμε τότε κάποιο φλατ μικρόφωνο στην δική μας θέση ακρόασης?

 

Υπάρχουν πολλοί λόγοι.....πρώτος ότι σε αντίθεση με τον πολύπλοκο ψυχοακουστικό τρόπο που αντιλαμβανόμαστε εμείς ένα ηχητικό ερέθισμα, η συμπεριφορά ενός μικροφώνου είναι αρκετά πιο απλοική και εξαρτάται από την διεύθηνση της ηχητικής πηγής σε σχέση με το πολικό του διάγραμμα αλλά και την απόσταση. Ετσι τα 2 βασικά πράγματα που μας ενδιαφέρουν σε σχεση με το αποτέλεσμα δηλαδή η συχνοτική απόκριση αλλά και η ευαισθησία μεταβάλονται ριζικά σε ένα τέτοιο σενάριο κάνωντας την χρήση ενός και μόνο distant mic προβληματική και απρόβλεπτη ως προς το αποτέλεσμα (ή καλύτερα εξαιρετικά ευμετάβλητη). Δεύτερος λόγος είναι πως ακόμη και ένα και μοναδικό distant mic μπορεί να έχει τρομερά προβλήματα διαφορών φάσης (λόγω των ανακλάσων του χώρου) και εκεί δεν μπορούμε να επέμβουμε καθόλου πλέον. Τρίτο και εξ'ίσου βασικό οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να πλησιάσουμε με μικρόφωνα την στερεοφωνική εικόνα που μας δίνουν τα αυτιά μας είναι σαφέστατα πιο πολύπλοκοι από την απλή τοποθέτηση ενός ζεύγους μικροφώνων στην θέση μας. Για την ακρίβεια πολλές φορές χρησιμοποιούμε αυτήν την λογική αλλά όχι μόνη της.

 

Και ένας βασικός λόγος για την χρησιμοποίηση συνδυασμών είναι και η δυνατότητα "πρόβλεψης" και αντιμετώπισης κάποιων διαφορετικών καταστάσεων και αναγκών που μπορεί να προκύψουν με την εξέλιξη της παραγωγής. Να έχουμε δηλαδή την δυαντότητα τόσο του συνδυασμού όσο και των μεμονωμένων επιλογών....και για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχει προηγηθεί η σωστή (απ'όλες τις πλευρές - αισθητικά και τεχνικά) επιλογή και τοποθέτηση των μικροφώνων και κατα συνέπεια η σωστή - επιθυμητή (απ'όλες τις πλευρές - αισθητικά και τεχνικά) ηχητική καταγραφή του συμβάντος.

 

Τα παραπάνω σε συνδυασμό με το γεγονός πως σε ένα commercial περιβάλλον υπάρχει μια λογική ακολουθία πράξεων και πρακτικών και μια αρκετά πιεστική χρονική ακολουθία γεγονότων καθιστούν πολύ πιο πρακτική και χρηστική την επιλογή ενός συνδυασμού δοκιμασμένων λύσεων και πειραματισμού σε σχεση με την τοποθέτηση των μικροφώνων και του τι περιμένουμε ως ηχητικό αποτέλεσμα από αυτήν. Το ζητούμενο είναι πάντα αυτό που κάνουμε να οδηγήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο επόμενο σκαλοπάτι και ως διαδικασία αλλά και ως αποτέλεσμα. Είναι λοιπόν πολύ λογικό να θέλουμε την στιγμή που γράφουμε να ακούμε ουσιαστικά κάτι πολύ κοντά στο υποθετικό αποτέλεσμα γιατί αυτό βοηθάει πρώτα απ'όλα και στην εξέλιξη της διαδικασίας - είναι δηλαδή βασικότατος παράγωντας για να μπορούμε να κρίνουμε το αποτέλεσμα του κάθε σταδίου της ηχογράφησης ως καλό ή κακό, ως επιτυχημένο ή αποτυχημένο ώστε να επιλέγουμε και τα επόμενα βήματα μας. Δυστυχώς δεν ισχύει το "γράφω και μετά διορθώνω" ή όπως το λέμε στο χωριό μου "we'll fix it in the mix" ;D ;D ;D.....και δεν ισχύει ακόμη πιο πολύ στην ειδική περίπτωση της συχνοτικής απόκρισης του ηχογραφημένου υλικού. Δεν μπορείς να προσθέσεις κάτι που δεν υπάρχει και ούτε να αφαιρέσεις σε δραστικό βαθμό χωρίς συνέπειες κάτι που έχει ήδη γραφτεί.

 

Πιθανότατα τα πράγματα να είναι πολύ πιο απλά ως προσέγγιση σε ένα πιο "σπιτικό" περιβάλλον, δηλάδή εκεί όντως να μπορεί κάποιος να πειραματιστεί, να "διορθώσει" ή και απλά να συμβιβαστεί με την κατάσταση του. Επίσης είναι πολύ πιθανό η διαφορά ανάμεσα στην "εκ των υστέρων διόρθωση των πραγμάτων" και στην εξ αρχής σωστή προσέγγιση (την πιουρίστικη που λέει και ο μπλάντυ :))  να είναι από πολύ μικρή έως ασήμαντη για τους περισσότερους.

 

Επαναλαμβάνω λοιπόν για άλλη μια φορά πως οι διαφορές στην τελική ποιότητα του αποτελέσματος καλώς ή κακώς δεν είναι αναλογες και αντίστοιχες ούτε με την προσπάθεια, ούτε με το κόστος ούτε βέβαια με την απήχηση της στον τελικό αποδέκτη - ακροατή. Αυτή όμως ή έστω και μικρή έως ανύπαρκτη διαφορά είναι που καθορίζει τον High end χαρακτήρα κάποιων παραγωγών (ακόμη και όταν αυτές είναι LowFi αισθητικής ;)) και αυτή που καθορίζει και την ολοκλήρωση και επιτυχία ενός μουσικού εγχειρήματος.

 

Ελπίζω να απάντησα και να μην ξέφυγα πάλι.....

 

:) 

 

 

[nikodemos]

Λοιπόν ανεβάζω και 2 κλιπάκια.

 

Για αρχή σκέφτηκα να βάλω έναν πιο rock/hard rock orientated ενισχυτή όπως ο JCM900 σε ένα αρκετά απλό αλλά πρακτικό stereo A-B set up, έναν συνδυασμό της λογικής ενός stereo pair αλλά με τις ιδιαιτερότητες 2 διαφορετικών μικροφώνων σε close micing τοποθέτηση. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα στήσιμο αντίστοιχο με την 1η φωτό της 3ης σειράς που παρέθεσα σε προηγούμενο ποστμε την διαφορά ότι εδώ είναι σε μια slanted 4 χ 12" καμπίνα. Αυτό δίνει το πλεονεκτημα να τοποθετήσουμε και τα 2 μικρόφωνα off axis διατηρώντας ακριβώς τις αποστάσεις ανάμεσα στους συνδυασμούς των μεγαφώνων - μικροφώνων και να μπορούμε έτσι να υπολογίσουμε καλύτερα τις διαφορές φάσης.

 

Θα πρέπει να σας προειδοποιήσω πως οι σχέσεις μου ως κιθαρίστας με το ροκ-ροκ (και ακόμη πιο πολύ με το χαρντ) δεν είναι και άριστες.....οπότε δείξτε καταννόηση (δεν υπήρχε δυστυχώς άλλος διαθέσιμος κιθαρίστας και θα πρέπει να με φάτε στην μάπα ;D ;D ;D) 

 

Το signal chain έχει ως εξής

 

Left: TLM193 - GreatRiver - TL Audio EQ ([email protected], +2db@20K, LoCut@70)

Right: SM57 - GreatRiver - Distressor (2-4db GR-opto) - TL Audio EQ (+1db@800, -2db@200, LoCut@100)

 

Στην συνέχεια τα στέλνω σε ένα stereo bus της 6000 με 1-2db gain reduction από το ΑΜΕΚ 9098 σε insert (stereo linked) και από εκεί AD

 

 

[haryy]

 

Η ερώτηση είναι: Αφού κάλλιστα στην επεξερασία μπορούμε να επέμβουμε στο φασματικό περιεχόμενο του track (και να κάνουμε και αυτό το roll off) και τελικά "περιορίζουμε" τις κιθάρες φασματικά (ο κανόνας μάλιστα λέει "διαφορετικά" την κάθε κιθάρα για να "ξεχωρίζουν") γιατί έχει τόση σημασία το πρωτογενές σήμα? Είναι προφανές ότι τα μικρόφωνα είναι διαφορετικά όπως και διαφορετικές είναι οι κιθάρες. Αλλά τελικά, φτάνεις να μην μπορείς να ξεχωρίσεις τις κιθάρες (και τους ενισχυτές) μετά την επεξεργασία που γίνεται πολλές φορές. Οταν το  αντιληφθούμε αυτό πολλές φορές απομυθοποιούνται ορισμένα πράγματα σε σχέση με την "ποιότητα" της κιθάρας και το τελικό προϊόν (το mix). Για τα μικρόφωνα... υπάρχει κάποιος λόγος που δεν ισχύει το ίδιο?

 

 

Ωραία ερώτηση.

2 πράγματα που μπορώ να πω, είναι καταρχήν η δραστική μείωση της περαιτέρω επεξεργασίας των καναλιών στο digital domain, κάτι το οποίο από μόνο του είναι αρκετός λόγος νομίζω.

Το λέω αυτό γιατί μετά από 2-3 επεξεργασίες έχω παρατηρήσει ότι το υλικό αρχίζει να έχει παρενέργειες.

Στο cd που κάνουμε τώρα, έχουμε φτιάξει τον καλύτερο ήχο κιθάρας που είχαμε ποτέ γιατί έδωσα μεγάλη προσοχή σε αυτόν τον τομέα και τα περισσότερα tracks τελειώνουν την μίξη flat με ίσως λίγο μόνο HPF και δεν "καταστρέφονται" από ψηφιακά eq κλπ.

2ον δεν νομίζω ότι μια μετατόπιση ενός μικροφώνου μπορεί να περιοριστεί σε ψηφιακή αναπαράσταση κουνώντας ένα φίλτράκι σε ένα eq.. νομίζω ότι εμπεριέχονται πιο πολλά πράγματα από αυτό. Σίγουρα αλλάζει το gain τεράστιας ομάδας συχνοτήτων και έτσι με μια απλή κίνηση έχουμε τεράστια αλλαγή ηχοχρώματος για την οποία δεν μπορεί να γίνει πιστή αναπαραγωγή με ψηφιακά ή άλλου είδους τεχνητά εργαλεία.

Ακόμη, μετακινώντας προς τα πίσω ένα mic, παίρνουμε περισσότερο φυσικό χώρο ταυτοχρόνως με την αλλαγή του ηχοχρώματος.

Κάτι άλλο που μου ήρθε τώρα είναι το παιχνίδι με την φάση, το οποίο ούτε  αυτό μπορεί να αναπαραχθεί.

Π.χ, βάζοντας ένα μικρόφωνο ανάμεσα σε 2 ηχεία της καμπίνας, μπορείς να παράγεις έναν ήχο που διαρκώς αλλάζει εξαιτίας της αλληλεπίδρασης των 2 ηχείων πάνω στο μικρόφωνο (κάτι σαν την τεχνική vortex δηλ, αλλά σε παραλλαγή)

 

Με λίγα λόγια, ο πειραματισμός στην τοποθέτηση των μικροφώνων σου δίνει με μια κίνηση ένα ηχόχρωμα αντίστοιχο του πειράγματος 1000 συχνοτήτων , reverb και φάσης, και στο δίνει άμεσα ώστε να αποφασίσεις γρήγορα αν σου κάνει ή όχι και να συνεχίσεις παρακάτω.

[nikodemos]

Το δεύτερο είναι και πάλι στο βρώμικο κανάλι του JCM900 αλλά με το gain στο "παρά τέταρτο" και το volume της κιθάρας χαμηλωμένο.....πρόκειται για ένα καθαρούτσικο fingerstyle "μπαροκίζον ποστ-ροκο-ιντο θεματάκι" ;D ;D ;D

 

το signal chain είναι σχεδόν πανομοιότυπο

Left: TLM193 - GreatRiver - TL Audio EQ (-1.5db@200, +2db@20K, LoCut@70)

Right: SM57 - GreatRiver - Distressor (2-4db GR-opto) - TL Audio EQ ([email protected], -2db@200, LoCut@100)

 

αλλά έχει προστεθεί και ένα distressor παράλληλα στο TLM193 που αφού "ισοπεδώνει" το σήμα το επιστρέφει στο stereo bus αλλά στο κέντρο (παίζοντας κατά κάποιο τρόπο τον ρόλο ενός ambient mic) και πολύ χαμηλά σαν μιξ. Αυτό σε συνδυασμό με την τοποθέτηση της καμπίνας με πρόσωπο σε έναν untreated "σκληρό" τοίχο δίνει ένα ambience.

 

 

Γενικά αυτό το στήσιμοσε ότι αφορά τα μικρόφωνα δίνει ενα πολύ συμπαγές  στέρεο αποτέλεσμα χωρίς διαφορές φάσης , ενώ η όλη ιδέα της διευρυμένης στεροφωνικής εικόνας βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην διαφορετικότητα των 2 μικροφώνων και όχι στις χρονικές διαφορές (απόσταση).

 

Απλό, όχι τίποτα σπουδαίο αλλά αποτελεσματικό και χωρίς κινδύνους.....

 

 

 

 

 

[haryy]

Για να απαντήσω και στο αρχικό ερώτημα, ο τρόπος που ηχογραφώ κιθάρες είναι καταρχήν να ρυθμίζω τον ενισχυτή να παίζει όπως πρέπει (ασχέτως του τι έχει κάνει ο κιθαρίστας ;D).

Έπειτα βάζω ένα sm57 κοντά στο ηχείο, και σπανίως κολλημένο στο πανί της καμπίνας. Πάντα βάζω το αυτί μου να ακούσω τι γίνεται (με προσοχή!!!!) και μετά το 57άρι μπαίνει στην ίδια περιοχή όπου και αρχίζω τον πειραματισμό με την απόσταση και την γωνία μέχρι να πάρω επακριβώς τον ήχο του ενισχυτή.

 

Όταν αλλάζουμε ήχο μπορεί να αλλάξει και η τοποθέτηση γιατί οι διάφορες συχνότητες ακτινοβολούνται διαφορετικά από την καμπίνα.

[haryy]

Kαι κάτι ακόμη που έμαθα "παθαίνοντας"..Ο ήχος πρέπει να είναι αυτός που θες στο recording. Mετά είναι πια αργά. Το φτιάχνεις όσο θες αλλά πάντα κάτι θα λείπει. Τουλάχιστον η δική μου εμπειρία αυτό δείχνει...

[Kako_Skyli]

Σωστος ο haryy... λιγο πολυ και εγω το ιδιο κανω μονο που χρησημοποιω βοηθο και αντι για το αυτι μπροστα απο τον ενισχυτη βαζω τον βοηθο να ψαχνει την θεση...

 

Επισεις κατι που εχει βγει σε καλο ειναι το να εχεις καποια μικροφωνα φτινα η κακης ποιοτητας και να τα δοκιμαζεις, γιατι η κακη ποιοτητα μερικες φορες χρωματιζει τον ηχο με τον καλο τροπο..

[haryy]

Βέβαια για να είναι καλύτερο το αποτέλεσμα, θα πρέπει να έχουμε μία ιδέα του ήχου του συγκροτήματος πριν το recording.

Έτσι το αποτέλεσμα θα είναι συγκερασμός της δικής μας άποψης και του κιθαρίστα και αναλόγως του πόσο καλός είναι ο ήχος του κιθαρίστα, το ποσοστό θα παίζει. (σύμφωνα με την υποκειμενική μας άποψη πάντα, για να μην ξεχνιόμαστε)

 

Επειδή εγώ συνήθως ασχολούμαι με τον ήχο της δικής μου μπάντας, εννοείται ότι έχω "χωνέψει" τον ήχο της και έτσι κατά κάποιο τρόπο με διευκολύνει η προσέγγιση μου στην ηχογράφηση γιατί έχω ήδη μια πολύ καλή ιδέα του πως πρέπει να ακούγονται τα πράγματα (αυτό βέβαια προκύπτει και με την συμφωνία όλων)

 

Είναι δηλαδή άλλο ένα + η συμμετοχή των τεχνικών στο pre-production ώστε η "τριβή" με τα κομμάτια τους δίνει ξεκάθαρη εντύπωση για το πως πρέπει να ακούγεται η μπάντα και ξεκινούν ήδη να σκεφτονται για το πως θα γίνει σωστότερα η λήψη.

 

Έτσι γίνεται λίγο πιο αντικειμενικό το όλο αποτέλεσμα.