mastering NPap Tests: Home Mastering suites

Εισαγωγή (και κατιτίς ακόμα)

αφορμή γι αυτό το θέμα μια κουβεντούλα περί mastering (μια από τις πολλές διαχρονικά) που έγινε το καλοκαίρι… τότε λόγω του ότι όπως είχα πει την συγκεκριμένη στιγμή το μόνο mastering που με ενδιέφερε ήταν αυτό του ούζου στο mix του γαλέου σκορδαλιά με το χταποδάκι, δεν συμμετείχα (αν και με έτρωγε) και είχα επιφυλαχθεί για ένα ανάλογο τεστάκι όταν με το καλό γυρίσω (ντάξει έχω γυρίσει καιρό αλλά δεν ήταν και το πιο εύκολο να το κάνω τουλάχιστον όπως ήθελα οπότε συγχωράτε με και κάλιο αργά κλπ κλπ)…

σε εκείνη την κουβεντούλα λοιπόν ( Mastering θέματα... ) όπως εξελίχθηκε, ειπώθηκαν πολλά και για τον εν γένει ρόλο του mastering και για την φύση του και για τον λόγο που κάποτε ξεκίνησε σαν διαδικασία και πιστεύω ότι θα λύθηκαν αρκετές απορίες στους μη μυημένους… βεβαίως βεβαίως (σιγά μη δεν γινόταν), στα περί τρόπου διεκπεραίωσης η κουβέντα γρήγορα πέρασε τηρουμένων των αναλογιών και στο ποιος είναι στους αιώνες των αιώνων ο «NBA goat»… o Μichael Jordan ή ο Lebron James (στα καθ ημάς ο πάλαι ποτέ MJ το analog gear και ο σύγχρονος LJ το digital)…

analog vs digital  λοιπόν… ok!... μεγάαααλο ζήτημα… καθώς πάει πρώτα θα λυθεί το μεσανατολικό και κατόπιν βλέπομεν και γι αυτό… δυστυχώς οι υποστηρικτές του πρώτου (που κατά κανόνα είναι και «οπαδοί») εμμένουν στην υποκειμενικότητα της ακουστικής αντίληψης και παραβλέπουν (χωρίς κακή πρόθεση θέλω να πιστεύω) την έννοια της «πιστότητας» ως κριτήριο, προκρίνοντας την τέρψη… η οποία όμως δυστυχώς (ή και ευτυχώς κατά περίπτωση) δεν έχει «σταθερές» ως reference point (απαραίτητα στοιχεία για αντικειμενικές συγκρίσεις)… το όλο πράγμα δεν είναι φυσικά καθόλου περίεργο και λόγω αυτής καθαυτής της ιδιαίτερης ατομικής προσλαμβάνουσας που βάζει στην άκρη την αντικειμενικότητα, οι επιστήμες της Ακουστικής και της Ψυχολογίας (κυρίως γιατί εμπλέκονται και άλλες), έχουν αναπτύξει τον σημαντικό κλάδο της Ψυχοακουστικής…

τες πα… δεν αντιλέγω (και έχω απολαύσει προσωπικά κατά κόρον ως πάλαι ποτέ κακό παιδί του hi end) τα κατά περίπτωση (ειδικά σε ακριβές υλοποιήσεις) ευάκουστα στην πράξη αποτελέσματα που παράγουν τα  artifacts των αναλογικών συστημάτων εγγραφής επεξεργασίας και κατ επέκταση αναπαραγωγής… όμως δεν μπόρεσα ποτέ να παραβλέψω το ότι ναι μεν η φύση στο επίπεδο που μπορούμε (αυτή τη στιγμή) να αντιληφθούμε είναι «αναλογική» αλλά ένα από τα μεγαλύτερα εργονομικά (και όχι μόνο) δώρα που μας έχει κάνει, είναι η δυνατότητα να μπορούμε πλέον να την «ψηφιοποιούμε»…

και ναι οι πηγές μας είναι αναλογικές… και ναι μέχρι το στάδιο του A/D κονβέρτορα ο αναλογικός εξοπλισμός ως «αρχή» είναι το ήμισυ του παντός… από την στιγμή όμως που το «σωστά παραγόμενο» σήμα θα μετατραπεί σε ψηφία και θα αναπαραχθεί ως ψηφιακό αρχείο πλέον, ποτέ δεν κατάλαβα την λογική να το «υποβιβάσουμε» σώνει και καλά προσθέτοντάς του αρμονικές παραμορφώσεις και λοιπές εν δυνάμει αναλογικές αμαρτίες (εννοείται ότι και στο στάδιο της ψηφιακής επεξεργασίας μπορούμε να κάνουμε τα ίδια και χειρότερα με κάποιους κακούς αλγορίθμους αν δεν προσέξουμε)…

το περιβόητο «αναλογικό χρώμα» (πρέπει να) δίδεται εξ αρχής (άντε και υβριδικά με επιμέρους outboard παρεμβάσεις) κατά το mix… ο κανόνας του SISO (shit In, shit out) ούτε εδώ συγχωρεί οποιαδήποτε αβάσταχτη (ακόμα και κατ ανάγκη) ελαφρότητα στο είναι…

καλώς ή κακώς το mastering (πλέον των ειδικών περιπτώσεων που απαιτείται λόγω συνθηκών και μέσων μια οριζόντια επέμβαση) λίγα πράγματα μπορεί να κάνει ως προς την «ποιότητα» σε μια παραγωγή… να κάνει μια κακή λιγότερο κακή?... μια καλή λίγο καλύτερη?... ναι… μια άριστη όμως?... περισσότερες πιθανότητες έχει να την χαλάσει (ειδικά αν ο εκτελών δεν είναι ανάλογα άριστος ώστε να ξέρει καλά κυρίως το τι να μην κάνει κι όχι το αντίθετο)… είμαι από τους τυχερούς (μπα μάλλον άτυχους) που έχουν βιώσει τον «βιασμό» master tapes κατά την μεταφορά τους στο ελληνικό βινύλιο… τσι καημέναι… τύφλα ναχει το loundnes war από τους κατοπινούς ψηφιακούς δολοφόνους σήματος… γιατί έχομεν κι από δαύτους μπόλικους στην πολύπαθη audio ιστορία (χωρίς να με εξαιρώ εννοείται γιατί όλοι έχουμε βάλει το χεράκι μας)… anyway…

προσωπικά σέβομαι την αισθητική του καθενός (κυρίως γιατί απαιτώ να σέβονται ανάλογα και την δική μου) αλλά δεν μπορώ το να θυσιάζουν εύκολα στον βωμό της, την αντικειμενικότητα (στο όποιο επίπεδο αυτή μπορεί να αποδεικνύεται πέραν της απλής θεώρησης-εκτίμησης-επιθυμίας)…

Κυρίως Θέμα (ξέρω ξέρω επιτέλους)

ντάξει καλό το μπλα μπλα (ειδικά γι αυτόν που το ξερνά εκτονωτικά όπως ο υποφαινόμενος) αλλά πάμε και επί του πρακτέου… συνήθως στις παρέες (όπως θεωρώ ότι είμαστε κι εμείς εδώ) αρεσκόμαστε στο να συζητάμε υπερβατικά ως προς την καθημερινότητα μας… π.χ. παρκάρουμε όπως μπορούμε τα φιατάκια μας έξω από την συνοικιακή μπυραρία και μπαίνουμε μέσα για να μιλήσουμε με πάθος (και ρομαντισμό ενίοτε) για απρόσιτα σούπερ καρς!!!... θεμιτό και εκτονωτικό ενίοτε δε λέω, αλλά εν προκειμένω με θεωρώ πιο χρήσιμο στην ομήγυρη όποτε μιλάω για «φιατάκια» παρότι έτυχε να έχω «οδηγήσει» και αρκετά «σουπερ καρς»…

έτσι αποφάσισα να παρουσιάσω εδώ όσες ολοκληρωμένες (το δυνατόν) mastering suites μπόρεσα να βρω… κριτήρια?...  κυρίως η ευκολία χρήσης και οι όποιοι αυτοματισμοί καθώς και η πληθώρα presets (ως βάση εκκίνησης) που θα εξισορροπούσαν σε ένα βαθμό την έλλειψη εμπειρίας του κάθε μέσου μουσικού που θα καλεστεί να τις χρησιμοποιήσει στο προσωπικό του studio…

οι διαφορές τους χρηστικά είναι αρκετές (άλλες είναι standalone, άλλες λειτουργούν και ως Vst, άλλες είναι μόνο online, άλλες λειτουργούν μόνο αυτόματα, άλλες με reference αρχεία και πολλές άλλες μικρότερης ή μεγαλύτερης σημασίας στην πράξη) αλλά το σίγουρο είναι ότι κάποιες μπορούν όντως να παράγουν ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα χωρίς να χρειάζονται μια ιδιαίτερη σπουδή που θα σας αποπροσανατολίσει από την μουσική σας (που πάντα πρέπει να παραμένει στην πρώτη γραμμή)…

Συνθήκες

Θα μου πείτε κι εσείς με την σειρά σας τώρα:

-        -Καλά ρε θείο… προς τι το «τεστ»?... γιατί δεν μας τις ανέφερες ονομαστικά (απλά να μην ψάχνουμε) και να βαζες και κάποια από τα ηχητικά δείγματα που θα διέθεταν ως demo?... τι το κούρασες το πράμα?...

Χμ!!!... ναι αλλά όχι… τα αποτελέσματα της σύγκρισης θάταν τελείως αποπροσανατολιστικά χωρίς κάποια κοινά reference points για όλες… απόλυτα συμπεράσματα έτσι κι αλλιώς δεν μπορούν να εξαχθούν λόγω της φύσης του εγχειρήματος αλλά προσπάθησα το δυνατόν να μην αδικήσω καμία (έτσι κι αλλιώς ο τυχόν ενδιαφερόμενος να αποκτήσει κάποια θα κάνει και μια πιο εμπεριστατωμένη έρευνα πριν)…

έτσι έκανα mix  σε δύο επιτηδευμένα διαφορετικά κομμάτια και ακολούθως ένα υποτυπώδες “mastering” στα 14Lufs με κάθε μία από αυτές, με χρήση eq, comp, limiting  και ελαφρύ imaging όπου δινόταν η δυνατότητα… στις «αυτόματες» χρησιμοποιήθηκαν τα βασικά τους reference στις υπόλοιπες το δυνατόν κοινές επιμέρους ρυθμίσεις…

προσπαθώντας να εξομοιώσω τις καθημερινές συνθήκες του μέσου μουσικού «προς το χειρότερο» (για να εξισορροπήσω και μια τυχόν μεγαλύτερη μου εμπειρία από κάποιους νέους φίλους μας) το mix έγινε αυστηρά σε διάρκεια 2 ωρών για το καθένα χρησιμοποιώντας την onboard κάρτα του υπολογιστή μου πάνω στα 4ιντσα Roland MA-15D για μόνιτορ (απόκριση αισιόδοξα μέχρι τα 70hz), βραδινές ώρες και σε εντάσεις που υπολείπονται δραματικά από τις ιδανικές για μίξη (αυτές άλλωστε έτσι κι αλλιώς θαταν σίγουρα αιτία διαζυγίου και σας αγαπώ πολύ δε λέω, αλλά λιγότερο από την Σοφία)…

το αυτό και για τα υποτιθέμενα «mastering» με την διαφορά ότι ο χρόνος για την κάθε σουίτα περιορίστηκε στα 15 λεπτά περίπου (1-2 λεπτά πάνω κάτω)… προηγήθηκε μια διερευνητική μέρα όπου ασχολήθηκα με όλες μαζί από λίγο ώστε να γνωρίσω τις βασικές τους λειτουργίες για να μην ψάχνομαι εις βάρος κάποιας την στιγμή του τεστ… τέλος το καθένα από όλα έγινε διαφορετική μέρα για την αποφυγή αδικίας λόγω ακουστικής κόπωσης (ένας από τους λόγους της αργοπορίας μου)…

Mastering suites (άντε και το ζουμί)

να σημειώσω πριν ότι οι δύο πρώτες πέραν της διαχείρισης της δυναμικής περιοχής και της συχνοτικής επέμβασης προσφέρουν και διάφορες άλλες δυνατότητες που δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ αλλά  μπορείτε όσοι ενδιαφερθείτε περαιτέρω να δείτε στα official sites τους που παραθέτω…

Finalizer

(stand alone)

βασισμένη στο κλασικό πλέον mastering hardware της tc electronic που έφερε «επανάσταση» στον χώρο στα τέλη της δεκαετίας του 90…

-αρκετές δυνατότητες

-αρκετές ρυθμίσεις

-πολλά presets ως βάση 

-πολύ καλή εργονομία

-πολύ εύκολη για τους πιο άπειρους

https://finalizer.com

Ozone 9

(stand alone και Vst)

κλασική στο είδος της και η σουίτα της iZotope στην ένατη της έκδοση από το 2003… την χρησιμοποιούν πολλοί επαγγελματίες…

-πολλές δυνατότητες

-πολλές ρυθμίσεις

-πολλά presets ως βάση 

-καλή εργονομία

-σχετικά εύκολη για τους πιο άπειρους

https://www.izotope.com/en/products/ozone.html

Lurssen Mastering Console

(stand alone και Vst)

Η νέα σουίτα της IK Multimedia (και με free version για IOS που μπορεί να χρησιμοποιηθεί επικουρικά)…

-μέτριες δυνατότητες με ελλείψεις στο metering

-ελάχιστες ρυθμίσεις

-αρκετά presets ως βάση

-πολύ καλή εργονομία

-πολύ εύκολη για τους πιο άπειρους (σε όσα προσφέρει)

https://www.ikmultimedia.com/products/lurssen/index.php?p=info

AAMS (Automatic Audio Mastering System)

(stand alone)

σουίτα με παρωχημένης αισθητικής περιβάλλον, που προσφέρει (υποτίθεται) αυτοματοποιημένο mastering βασισμένο σε μια βάση δεδομένων που αποτελείται από πρότυπα αναφοράς διάφορων μουσικών ειδών (σε δικού της τύπου αρχεία αλλά μπορείς να φτιάξεις και δικά σου)…

-ελάχιστες δυνατότητες (στην auto λειτουργία), πολλές σε manual

-ελάχιστες ρυθμίσεις (στην auto λειτουργία), πολλές σε manual

-πολλά presets ως βάση, σε μορφή reference styles

-κακή εργονομία (δεν είναι καν real time)

-πολύ εύκολη για αρχάριους (σε όσα προσφέρει σε auto mode), δυσνόητη και μη λειτουργική (προσωπική εκτίμηση) σε manual

-παραγόμενα αρχεία με true peaks

-λάθος οι εντάσεις σε σχέση με τον στόχο

BandLab

(online)

διαδικτυακή πλατφόρμα για μουσικούς και όχι μόνο, που προσφέρει και δωρεάν online auto mastering… από την εταιρεία που έχει αγοράσει την Cakewalk και διανέμει πια δωρεάν το αγαπητό μου Sonar…

-3 presets ως βάση χωρίς δυνατότητα περαιτέρω επέμβασης

-πολύ καλή εργονομία

-πάρα πολύ εύκολη για τους πιο άπειρους (σε όσα προσφέρει)

-παραγόμενα αρχεία με true peaks

-χωρίς δυνατότητα στόχου έντασης

-bug κατά την εξαγωγή του audio αρχείου (το παράγει σωστά χωρίς όμως την επέκταση που δηλώνει το είδος του και πρέπει να την συμπληρώσεις πληκτρολογώντας, πχ .wav)

SCHNALZ

(online)

δωρεάν (με προεραιτικό donate) διαδικτυακή υπηρεσία online auto mastering…

-ελάχιστες επιλογές χωρίς ρύθμιση (bass, treble, wide κλπ)

-6 styles χωρίς δυνατότητα περαιτέρω επέμβασης τους

-πολύ καλή εργονομία

-πάρα πολύ εύκολη για τους πιο άπειρους

-export master  wav  μόνο στα 44Khz/16bit

 -χωρίς δυνατότητα στόχου έντασης

Various Vst

(VST plugins)

εδώ έχουμε να κάνουμε με διάφορα plugins που είναι ψηλά στις προτιμήσεις μου τελευταία και που χρησιμοποίησα ενδεικτικά ως μικτή σουίτα σύμφωνα με τους παραπάνω κανόνες και στους χρόνους των υπολοίπων, για λόγους σύγκρισης…

FabFilter Pro-Q 3 ως EQ,

https://www.fabfilter.com/products/pro-q-3-equalizer-plug-in

FabFilter Pro-C 2 ως compressor με M/S για imaging control κατά περίπτωση

https://www.fabfilter.com/products/pro-c-2-compressor-plug-in

u-he Presswerk ως compressor

https://u-he.com/products/presswerk/

FabFilter Pro-L 2 ως limiter 

https://www.fabfilter.com/products/pro-l-2-limiter-plug-in

DMGAUDIO DUALism ως σύστημα signal analysis…

https://dmgaudio.com/products_dualism.php

-πάρα πολλές δυνατότητες συνδυαστικά

-πάρα πολλές ρυθμίσεις

-πολλά presets ως βάση  για τα περισσότερα ατομικά αλλά που δυστυχώς όπως είναι φυσικό κανένα συνδυαστικό για όλα

-καλή εργονομία γενικά

-σχετικά δύσκολη για τους πιο άπειρους

Επίλογος (παρά του λόγου του παράλογου)

Αυτό ήταν λοιπόν… ξέρω ότι μάλλον σας κούρασα αλλά περιμένω με ενδιαφέρον την γνώμη σας… δώστε προσοχή στο πως η κάθε μία σουίτα αντιμετώπισε το αρχικό mix… δεν είναι απαραίτητο να σας αρέσει (δεν κρίνεται αυτό και άλλωστε ο καθένας σας θα το έκανε διαφορετικό και πολλοί καλύτερο)… το θέμα είναι αν η διαδικασία ανέδειξε θετικά κάποια  στοιχεία του (και ποια σουίτα το έκανε συγκριτικά καλύτερα) χωρίς να αλλοιώσει τον χαρακτήρα των βασικών αρχικών επιλογών πέραν της έντασης…

ΥΓ1 και για μια πιο εργονομική διαδικασία κατά την σύγκριση εδώ όλα τα tracks συγκεντρωμένα:

NPap noiz test - All SoundCloud Tracks

ΥΓ2 Το SoundCloud  συμπιέζει πλέον το σήμα σε AAC στα 256… σίγουρα τα πράγματα είναι αρκετά καλύτερα ηχητικά από παλιότερα αλλά αν θέλετε να είστε περισσότερο αντικειμενικοί (και φυσικά αν πρόκειται να ακούσετε από ένα σύστημα αναπαραγωγής που θα μπορεί να αναδείξει την διαφορά), ανέβασα τα  αρχεία εδώ σε 96Khz/24bit για download…

Corina WAVs 24-96

JB song WAVs 24-96