Οι βασικές κατηγορίες πληκτροφόρων, οδηγός για αρχάριους

Το λοιπόν, θα προσπαθήσω με απλά λόγια και το κυριότερο με λίγα λόγια αφού είμαι πλούσιος, να παρουσιάσω τις διαφορετικές κατηγορίες πληκτροφόρων οργάνων ώστε κυρίως οι αρχάριοι που μπαίνουν στον χώρο, να διευκολυνθούν και να αποκτήσουν γρηγορότερα καθαρή εικόνα του τί εργαλείου ταιριάζει στις επικείμενες επιθυμίες των.

Φυσικά, μπαίνοντας στον χώρο θα πρέπει να φορούν καθαρές κάλτσες για να μην βρωμίσουν τα χαλιά όταν βγάλουν τα παπούτσια τους και κλωτσιδών τους πετάξουν όξω οι σαμουράι.
Ευτυχώς, τα πληκτροφόρα όργανα υπάρχουν εδώ και δεκαετίες στον πλανήτη μας που μόνο δικός μας δεν είναι και έχουν εξελιχθεί πολύ από τότε που πρωτοδημιουργήθηκαν με συνέπεια να καταντήσουν να είναι μυρριάδες φορές πιό εξελιγμένα με τεράστιες δυνατότητες σε σχέση με την εμφάνιση τους.

Η εξέλιξη φυσικά έφερε την λογική τεράστια διαφορά όπως συμβαίνει ακριβώς και με τον κοινό πρόγονο του ανθρώπου και του πιθήκου, όπου ο άνθρωπος μέσω της εξέλιξης του η οποία κόστισε εκατομμύρια έτη, έφτασε να έχει εγκεφαλικές δυνατότητες τόσο δυνατές που τον αποδεικνύουν τελικά και δίχως ίχνος ειρωνίας, το ηλιθιότερο ζώο του πλανήτη μας.

Όταν ήμουνα μικρός, άκουγα από διάφορους την λέξη "αρμόνιο" όταν εκείνοι αναφέρονταν σε πληκτροφόρα όργανα. Φυσικά στο παρόν άρθρο μιλάμε για ηλεκτρονικά πληκτροφόρα και όχι ακουστικά. Η λέξη "συνθεσάιζερ" δεν ήταν κάτι που άκουγα συχνά και μάλλον δεν την άκουσα ποτέ μέχρι και την εφηβεία μου ίσως όπου μπορεί να την έμαθα στο Γυμνάσιο και ας ήμουν πάντα ντυμένος. Το κακό είναι ότι και η δασκάλα μουσικής που είχαμε ήταν πάντα ντυμένη και είχε ωραίο κορμί, ήτανε σέξυ και προσωπικά μου άρεσε αλλά όταν κάναμε μάθημα μουσικής, δεν καταλάβαινα τίποτα από μουσική, δεν ξέρω ίσως έφταιγαν οι ορμόνες μου.

Είναι πιθανόν λοιπόν ακόμα και στις μέρες μας οι νεοεισερχόμενοι στον καταπληκτικό κόσμο των πληκτροφόρων οργάνων, να έχουν στο μυαλό τους ώς γνωστό τους όρο αυτόν του "αρμονίου" άσχετα αν αυτός ο όρος είναι πραγματικά σωστός ή άν τον αποδίδουν ορθώς σε όποιο πληκτροφόρο βλέπουν μπροστά τους το οποίο μπορεί και να μην έχει καμμία σχέση με αρμόνιο, όπως βλέπω συχνά πυκνά σε κάποιες αγγελίες ορισμένοι να πουλάνε midi keyboards και να τα ονομάζουν στις αγγελίες τους ώς "αρμόνια". Για κάποιον που το κατέχει το αντικείμενο κάτι τέτοιο ίσως είναι τραγελαφικό, αλλά επειδή μπορεί ακόμα και αυτοί οι άνθρωποι να μην γνωρίζουν πραγματικά το αντικείμενο, να χρησιμοποιούν τον πιό ευρέως διαδεδομένο όρο που αντιστοιχεί σε πληκτροφόρα όργανα. Μικρό το κακό, μεγάλο ευεργέτημα η ορθή γνώση.

Λοιπόν, οι βασικές κατηγορίες ηλεκτρονικών πληκτροφόρων οργάνων είναι οι εξής:
1.) Arranger keyboard
2.) Synthesizer
3.) Workstation
4.) Midi keyboard

Ας τα δούμε ένα ένα για να καταλάβουμε τί παίζουμε.

1.) Arranger keyboard.
 Η αγγλική λέξη arranger σημαίνει "οργανωτής, διοργανωτής", είναι αυτός που οργανώνει διάφορα πράματα. Το keyboard σημαίνει "πληκτρολόγιο". Τα arranger keyboards είναι αυτά τα οποία με μία λέξη αποκαλούμε "αρμόνια". Αυτά τα arranger-αρμόνια είναι τα όργανα τα οποία μας δίνουν έτοιμους ρυθμούς με ακκομπανιαμέντα(accompaniment) που σημαίνει "συνοδεία οργάνων" και επίσης μας δίνουν και ήχους διάφορων οργάνων για να παίζουμε. Ώς συνήθως σε αυτά τα όργανα παίζουμε με το αριστερό χέρι κάποιες συγχορδίες οι οποίες αλλάζουν τον τόνο τον ήδη υπάρχοντων προγεγραμμένων ακκομπανιαμέντων και με το δεξί χέρι παίζουμε την μελωδία με κάποιο άλλο ήχο. Αυτή είναι η βασική χρήση των arranger keyboards.

2.) Synthesizer
 Αυτή η λέξη σημαίνει ούτε λίγο ούτε πολύ "συνθετητής" και έχει να κάνει με την σύνθεση ήχου. Το συνθεσάιζερ μας δίνει την δυνατότητα να δημιουργούμε σχεδόν από το μηδέν, τους δικούς μας ήχους και φυσικά να τους παίζουμε. Το συνθεσάιζερ μπορεί να είναι είτε αναλογικό είτε ψηφιακό, όπως εξάλλου συμβαίνει και με τα "αρμόνια" όπου κάποτε ξεκίνησαν με αναλογική τεχνολογία η οποία δεν θα αναλυθεί εδώ, δεν έχει νόημα να αναπτυχθούν οι διαφορές μεταξύ αναλογικούρας και ψηφιακούρας σε ένα πόνημα που στοχεύει σε νεοεισερχόμενους στον χώρο. Απλά κάντε μια χάρη στον εαυτό σας οι νέοι και αγοράστε ψηφιακά όργανα για να έχετε πολυφωνία, αποφύγετε τα αναλογικά όπως αποφεύγετε τις κατσαρίδες. Παρά ταύτα, πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε και τις κατσαρίδες και όλες τις μορφές ζωής, όσο μικρές και αν είναι, εξάλλου μην ξεχνάμε και την παροιμία "μικρός στο μάτι, μεγάλος στο κρεβάτι".

3.) Workstation
 Εδώ γίνεται συχνά ίσως, ένα μπέρδεμα. Κατ'αρχήν η λέξη αυτή παράγεται από 2 αγγλικές λέξεις, την Work και την Station. Το Station σημαίνει σταθμός ενώ το Work σημαίνει δουλειά ή εργασία. Η λέξη σημαίνει "σταθμός εργασίας". Φυσικά κάποιος μπορεί να διαλέξει να το πεί ώς "σταθμός δουλειάς" αλλά η δουλειά είναι για τους δούλους ενώ η εργασία είναι για τους δημιουργούς. Αν θέλεις να παράγεις έργο και να είσαι ελεύθερος τότε πρέπει να εργάζεσαι, αν θέλεις να δημιουργείς προιόντα για τα αφεντικά σου πρέπει να δουλεύεις. Και τα δύο αυτά αν θέλεις να τα κάνεις, χρειάζεσαι εργαλεία και ένας σταθμός μπορεί να σου παρέχει τα απαιτούμενα για την περάτωση του έργου σου ή της δουλειάς σου.

Στον κόσμο λοιπόν των πληκτροφόρων οργάνων, ο σταθμός εργασίας σου παρέχει διάφορα πρόσθετα εργαλεία, επάνω στα ήδη προυπάρχοντα μοντέλα-κατηγορίες πληκτροφόρων που δεν είναι άλλα από τα συνθεσάιζερ και τα arranger-αρμόνια. Κάποιες φορές ορισμένοι μπερδεύονται και αποκαλούν τα arranger απλώς "αρμόνια" ακόμα και όταν είναι προχωρημένα αρμόνια workstation ενώ παράλληλα αποκαλούν τα συνθεσάιζερ ώς workstation και βάζουν έναν διαχωρισμό μεταξύ των 2 αυτών, δηλαδή ώς παράδειγμα λένε "το τάδε μηχάνημα είναι αρμόνιο ενώ το άλλο που φτιάχνεις ήχους είναι workstation".

 Αυτό είναι λάθος και δημιουργεί ανούσιο μπέρδεμα. Είναι λάθος για τον εξής λόγο: από τότε που πρωτοεμφανίστηκε ο όρος workstation, αυτός αποδόθηκε σε πληκτροφόρα όργανα τα οποία είχαν παραπάνω δυνατότητες από τις βασικές του οργάνου και κυρίως σε όργανα στα οποία ώς εργαλείο προστίθετο ένα sequencer και ίσως και κάποια μονάδα με εφέ. Το workstation πρωτοεμφανίστηκε σε όργανα τα οποία ήταν συνθεσάιζερ με το διασημότερο όλων το Korg M1.

 Όμως, αργότερα οι δυνατότητες των workstation άρχισαν να εμφανίζονται και σε όργανα τα οποία είχαν σαν βασική τους λειτουργία το παίξιμο ρυθμών, δηλαδή στα αρμόνια. Έτσι ενώ αρχικά είχαμε σκέτα συνθεσάιζερ και σκέτα αρμόνια, αργότερα αποκτήσαμε συνθεσάιζερ workstation αλλά και αρμόνια workstation. Άρα λοιπόν, στην κατηγορία των Workstation έχουμε 2 υποκατηγορίες, είναι τα συνθεσάιζερ workstation και τα arranger workstation. Καθώς περνούσαν τα χρόνια, οι 2 αυτές κατηγορίες άρχισαν να χάνουν όλο και περισσότερο τις διαφορές τους και να καταλήγουν να μοιάζουν πολύ η μία με την άλλη.

 Δηλαδή, η βασική διαφορά ενός συνθεσάιζερ workstation με ένα αρμόνιο workstation, είναι ότι το αρμόνιο βασίζεται σε ρυθμούς και έχει ο παίκτης άμεση πρόσβαση σε ρυθμούς ενώ στο συνθεσάιζερ workstation ο παίκτης βασίζεται περισσότερο στην δημιουργία ήχων και ευκολότερου ελέγχου των ήχων του όταν παίζει. Από εκεί και πέρα και οι 2 κατηγορίες "φέρουν" sequencer για εγγραφή τραγουδιών και επεξεργασία, επίσης "φέρουν" και κάποιες μονάδες εφφέ και οι ομοιότητες σε πρόσθετα εργαλεία ανάμεσα στα 2 είναι τεράστιες.

 Έτσι λοιπόν, όταν κάποιος θέλει να παίζει με ρυθμούς αλλά θέλει να έχει και sequencer για να γράφει δικά του τραγούδια και να έχει αρκετά εφφέ, παίζει με arranger workstation ενώ αν θέλει να δώσει την βασική του προσοχή στην δημιουργία ήχων και να γράφει και τα δικά του τραγούδια σε sequencer και να πειράζει και τα εφέ του τότε παίζει με συνθεσάιζερ workstation.

 Η διαφορά ενός "αρμονίου workstation" με ένα "αρμόνιο" είναι ότι το αρμόνιο δίνει απλώς κάποιους ρυθμούς και ήχους για να παίζουμε ενώ δεν δίνει εργαλεία πρόσθετα για δημιουργία τραγουδιών, ρυθμών, ήχων, εφέ κ.λ.π.

 Η διαφορά ενός "συνθεσάιζερ workstation" με ένα "συνθεσάιζερ" είναι ότι το συνθεσάιζερ δίνει απλώς την δυνατότητα δημιουργίας ήχων για να τους φτιάχνουμε και να τους παίζουμε ενώ δεν δίνει εργαλεία πρόσθετα για δημιουργία τραγουδιών, ρυθμών, ήχων, εφέ κ.λ.π.

Σημείωση: αρκετά arranger workstation δίνουν την δυνατότητα δημιουργίας ήχων εμπεριέχουν δηλαδή μηχανή συνθεσάιζερ όπως και κάποια συνθεσάιζερ workstation δίνουν την δυνατότητα δημιουργίας αυτόματης συνοδείας σε μορφή patterns ή grooves ή αντίστοιχα πραματάκια.

Σημείωση Β: Τί είναι το sequencer; To sequencer είναι ένα εργαλείο με το οποίο μπορούμε να γράψουμε στην μνήμη του οργάνου αυτά που παίζουμε με τα πλήκτρα ώστε να δημιουργήσουμε τραγούδια. Τo sequencer αυτό που κάνει είναι να αποθηκεύει στη μνήμη του, τις νότες που παίζουμε στο κλαβιέ-πλήκτρα μαζί με κάποιες λεπτομέρειες του παιξίματος ώστε να μπορεί να τις αναπαράγει τις νότες όταν πατήσουμε το κουμπί play και να ακούσουμε τί παίξαμε.

4.) Midi keyboards
 Αυτή η κατηγορία είναι η απλούστερη όλων στο μάτι αλλά βαρβάτη στο κρεβάτι! Αυτά τα πλήκτρα δεν περιέχουν δική τους μηχανή ήχων αλλά απλώς στέλνους midi εντολές σε άλλα μηχανήματα τα οποία περιέχουν γεννήτριες ήχων ώστε να παίζουμε με εκείνους τους ήχους. Αυτά τα πλήκτρα μπορούν να συνδεθούν άλλα με κανονικά όργανα μέσω καλωδίων midi άλλα με τους υπολογιστές μας μέσω καλωδίων usb ή midi to usb και άλλα μπορούν να συνδεθούν είτε με υπολογιστές μέσω usb είτε με άλλα όργανα μέσω midi.

2 παραδείγματα χρήσης των Midi keyboard:

A.) Έχω έναν υπολογιστή και έχω το πρόγραμμα ήχων που λέγεται "Μήτσος και Σούλα". Δεν έχω κάποιο όργανο για να παίζω ζωντανά τους ήχους του προγράμματος και χρειάζομαι κάποιο πλήκτρο. Άρα, απλώς αγοράζω ένα midi keyboard το οποίο μου δίνει 49 πλήκτρα για να μπορώ να παίζω τους ήχους του οργάνου και όταν πατάω τα πλήκτρα να ακούω τους ήχους του π.χ. "Ρε Σούλα, η φασολάδα δεν έχει λάδι".

Β.) Έχω ένα συνθεσάιζερ το οποίο έχει 49 πλήκτρα. Έχει κάποιους ήχους πιάνου και τα 49 πλήκτρα δεν αρκούν για να τους παίξω. Άρα, αγοράζω ένα Midi keyboard 88 πλήκτρων, το συνδέω στο συνθεσάιζερ και πλέον μπορώ να παίξω σε όλη την έκταση του πιάνου. Δεν χρειάζεται δηλαδή να ξαν'αγοράσω το ίδιο συνθεσάιζερ με την έκδοση των 88 πλήκτρων ώστε να παίζω πιάνο.

Με αυτόν τον τρόπο, όπου τα Midi keyboard είναι απλούστερα μηχανήματα, γλυτώνω πολλά χρήματα από την αγορά νέου οργάνου και δεν τρώω την παντόφλα της Σούλας. Έχει και μεγάλο πόδι η άτιμη, πού την πέτυχα ο γκαντέμης και την παντρεύτηκα, μία φασολάδα της προκοπής δεν έχω φάει σ'αυτό το σπίτι...

 Επειδή λοιπόν τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, με αυτά τα λίγα κλείνουμε ελπίζοντας να έγινε κατανοητή η διαφορά μεταξύ της διαφορετικότητας των κατηγοριών των οργάνων για όσους νέους εισέρχονται στον μαγικό κόσμο της φασολάδας δίχως λάδι. Ρε Σούλααααααααααααααα.

Ημ/νία: 18:02 - 12/11/15