Groove - Προβλήματα κ αντιμετώπιση

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω, ένα πολύ δύσκολο θέμα που κατά καιρούς προβληματίζει όλους τους μουσικούς, αλλά ειδικότερα τα όργανα που απαρτίζουν το rhythm section, και δεν είναι άλλο απο το groove.

Θα αναλύσω τα προβλήματα που όλοι κατά καιρούς βιώνουμε με τις μπάντες όσον αφορά το groove, αλλά και θα σας δώσω μερικούς τρόπους αντιμετώπισης  και βελτίωσης του, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Καταρχήν..Τι είναι groove:
Eίχα βρεί την πιο όμορφη κ σωστή ανάλυση της έννοιας του groove σε κάποιο Wikipedia. Έλεγε..
Groove – Η κατανόηση του ρυθμού από έναν μουσικό και η απόδοση του με τέτοιο τρόπο που καταφέρνει να επηρεάσει τον ακροατή σε κίνηση ή χορό.

Nα ξεκινήσω λέγοντας οτί τα προβλήματα γύρω απο το groove, είναι ένα καθαυτό ρυθμικό πρόβλημα.
Για μένα το groove είναι άλλο ένα συναίσθημα όπως ακριβώς το πεινάω ή το διψάω. Είτε παίζοντας μόνος μου στο σπίτι με Play along είτε παίζοντας με άλλους..μόλις νιώσω ότι ένα κομμάτι groove-άρει, νιώθω σαν το κομμάτι να μου αποκαλύπτετε – σαν να ξεκλειδώνει. Σαν αίσθηση.
 Ανάλογα την δυσκολία του κομματιού, μπορεί να συμβεί αμέσως – ή μπορεί να πάρει μήνες κ αμέτρητες δοκιμές μέχρι να βρώ το σωστό κλειδί.

 Όταν όμως παίζω με άλλους , αυτό το συναίσθημα για να επιτευχθεί χρειάζεται μια συλλογική προσπάθεια - ένα συντονισμό σε ένα παλμό αν θέλετε, ανάμεσα στα μέλη του group . Δεν  θεωρώ ότι είναι μόνο δουλειά του drummer, το καλό groove της μπάντας.

Η έννοια του groove..δυστυχώς είναι και η δυσκολότερη στο να διδαχτεί και κάθε μαθητής πρέπει να παλέψει μόνος του για να βρεί την αίσθηση αυτή. Υπάρχουν πάρα πολλές ασκήσεις για να βελτιώσεις το groove σου..αλλά καμία που θα σε βοηθήσει  να το ανακαλύψεις.
Αυτό είναι κάτι που κάθε drummer πρέπει να ανακαλύψει για τον εαυτό του. Κρατήστε όμως αυτό που λέει ο ορισμός... «που καταφέρνει να επηρεάσει τον ακροατή σε κίνηση ή χορό » .

Κάτι που λέω στους δικούς μου μαθητές συχνά είναι..αν την ώρα που προβάρετε δείτε τους συμπαίκτες σας να χαμογελούν ή την ώρα του live , δείτε το κοινό να κουνιέται στον ρυθμό σας..είστε στο σωστό δρόμο.
 Αν πάλι τους δείτε «παγωμένους» ίσως θα πρέπει να ξαναδείτε τα κομμάτια προσπαθώντας να δείτε τι φταίει και δεν «κούνησαν» τους ακροατές. Γιατί ..20 dance hits στο πρόγραμμα μας και τον κόσμο απο κάτω να μην χορεύει- σίγουρα δεν είναι πρόβλημα ρεπερτορίου.

Ας δούμε λοιπόν τι φταίει συνήθως και δεν μπορούμε να βρούμε το groove.

1.   Τεχνική
Κάθε κομμάτι για να παιχτεί και να γκρουβάρει – έχει κάποιες απαιτήσεις τεχνικής σε ρυθμικό υπόβαθρο. Ένα σωστό ρυθμικό υπόβαθρο {απο όλους συνολικά} είναι ένα απο τα κλειδιά που θα ξεκλειδώσει την κλειδαριά του groove.

Αν δεν έχετε ιδέα σαν ντράμμερ που «πατάει» το bass line σε ένα funky κομμάτι μιας και οι αξίες σας έπεφταν «βαριές» στο ωδείο – το θεωρώ δύσκολο να γκρουβάρετε ένα τέτοιο κομμάτι.
Οπότε θεωρώ επιτακτικό κάθε μουσικός να αναπτύξει {και}το ρυθμικό /αξιακό μέρος της μουσικής. Και αυτό αφορά όλους τους μουσικούς όχι μόνο τους drummers. Εννοείται κ τους τραγουδιστές- Για μένα μια καλή τραγουδίστρια δεν είναι απλά μια «σωστή μελωδικά» φωνή..αλλά μια φωνή που έχει να δώσει και στο groove. Tρανά παραδείγματα ο Stevie Wonder,o Jay kay ή Βeyonce αλλά και η Aguilera.

Επενδύστε χρόνο λοιπόν στο να μάθετε σωστά τις αξίες αλλά και τις παύσεις για να μην βρεθείτε προ εκπλήξεων.
Σήμερα παίζουμε ροκάκια 8ων και αισθανόμαστε βασιλιάδες πίσω απο τα drums..και αύριο μας προτείνουν σε μια funk μπάντα και ξαφνικά δεν «πατάει» τίποτα.

Κάθε μουσικός θεωρώ ότι οφείλει να προετοιμάζεται για την δυσκολότερη μπάντα που ενδεχομένως να του τύχει και να μην επαναπαύεται στην δική του ευκολία. Αυτό αν φυσικά θέλει να εξελιχθεί. Η εξέλιξη δεν θα έρθει παίζοντας συνέχεια τα ίδια κ τα ίδια..αλλα εκτίθωντας τον εαυτό μας σε μουσικές που δεν μπορούμε να παίξουμε.

2.   Ακούσματα και τρόποι πάνω στο groove.
Υπάρχουν τρεις τρόποι να παίξουμε πάνω στο μετρονόμο άρα και σε ένα κομμάτι.
Οι τρόποι ειναι:  Πίσω {Με μια αίσθηση καθυστέρησης}, στην μέση{Pocket – ακριβώς πάνω στο μετρόνομο} και μπροστά {σφιχτά – με μια αίσθηση επιτάχυνσης}.
Κάθε μουσικός έχει συγκεκριμένες προτιμήσεις όσον αφορά τα μουσικά στύλ {ακούσματα} και πολλές φορές, θεωρώ άθελα του εξειδικεύεται να ακούει {και μακροπρόθεσμα να παίζει} με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Πίσω, στη μέση ή μπροστά.

Για παράδειγμα..Αν τα ακούσματα μας περιλαμβάνουν μπάντες όπως οι Police , οι Foo Fighters, οι Green day, αλλά και σχεδόν το σύνολο της Big Band Jazz – αυτές οι μουσικές έχουν απαιτήσεις για «μπροστά» παιξίματα.
 Ο John Mayer απο την άλλη, έχει ανάγκη έναν drummer που να μπορεί να παίζει με την ίδια ευκολία και στους τρεις τρόπους - μιας και έχει κομμάτια απο όλο το φάσμα. Π.χ Gravity{πίσω},Voltures {pocket} ,Who do you think I was {μπροστά}

Ένα απο τα πρόβληματα που συμβαίνουν και αφορούν το groove είναι, όταν μαζεύονται μουσικοί απο ετερόκλητα μουσικά backgrounds,  σε ένα χώρο με σκοπό να παίξουν.
Όσο και καλοί μουσικοί κι αν απαρτίζουν μια μπάντα, αν υπάρχουν τόσο διαφορετικά ακούσματα στο σπίτι του καθενός..υπάρχει περίπτωση να μην γκρουβάρει καθόλου, ή το groove να είναι μια δύσκολη υπόθεση!

Μια μπάντα λοιπόν που τα 2 μέλη της ακούνε φανατικά πχ  Sade ή Erykah badu ή Robert Glasper..θεωρώ ότι θα δυσκολευτούν να γκρουβάρουν με άλλους δύο που όραμα έχουν να δημιουργήσουν μια tribute μπάντα στους Police ή τους Jamiroquai.

Το ίδιο ισχύει αν βάλεις 2 ροκάδες μουσικούς να παίξουν με 2 παραδοσιακούς πχ το smoke on the water.
Aκόμα και αν οι νότες/αξίες παιχτούν σωστά, το κομμάτι δεν θα είναι το smoke on the water..αλλά μια διασκευή του. Ο κάθε μουσικός αντιλαμβάνεται την μουσική με το δικό του τρόπο ,τα δικά του δεδομένα και βιώματα και αυτό βγάζει στο παίξιμο του.

Η μουσική όπως ξέρουμε δεν είναι μόνο νότες κ αξίες , αλλά και συναίσθημα και attitude. Έχει ακόμα και γεωγραφικές προεκτάσεις. Αλλιώς θα παίξει ένα τσιφτετέλι ένας Αμερικάνος drummer {ακόμα κι αν το διαβάσει} - αλλιώς ένας Έλληνας.

H διαφορετικότητα ακουσμάτων ανάμεσα στα μέλη της μπάντας είναι ένα ζήτημα..αλλά η έλλειψη ακουσμάτων είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ να γκρουβάρεις ενα reggae fill κομμάτι όσο καλά κι αν διαβάζεις αν δεν έχεις ακούσει ποτέ σου ..Reggae.
Το ίδιο ισχύει κ για την Jazz. Θέλει πολλά χρόνια για να σουιγκάρει σωστά η Jazz..και το να την έχουμε μονάχα στα χαρτιά..δεν βοηθάει καθόλου αν σκοπεύουμε να ασχοληθούμε με αυτό το στύλ.
Κάθε drummer αλλά κ κάθε μουσικός που ανήκει στο rhythm section θεωρώ ότι εκτός απο τις μουσικές πρέπει να εκτίθεται και στους τρεις τρόπους μελέτης  με τον μετρονόμο , αλλά και σε κομμάτια που ανήκουν και στα 3 είδη.

Ενδεικτικά μερικά «πίσω» κομμάτια για practice:
1.   Comfortably numb – Pink Floyd
2.   Slow dancing in a burning room – John Mayer
3.   Ηigh Hopes- Pink Floyd.
4.   Gravity -John Mayer
Mερικά Pocket:
1.   Helpless- John Mayer
2.   Vultures – John Mayer
3.   Take it Back – Pink Floyd.
4.   Ολη η «four on the floor» disco era.
Mερικά μπροστά:
1.   Ολη η δισκογραφία των Police – ακόμα και το every breath you take μπροστά το έχει παίξει
2.   Τhe Pretender – Foo Fighters
3.   Who did you think i was - John mayer
4.   Pride n Joy  - Stevie ray Vaughan

3.   Προσωπικό Level
Το πρόβλημα με το προσωπικό Level κάθε μουσικού σε μια ορχήστρα θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό στην επίτευξη ενός καλού groove.
Τι εννοώ. Πιστεύω ότι είναι πολύ δύσκολο ένας drummer  που έχει 20 χρόνια στην πλάτη του πείρα,  σε παιξίματα – πρόβες κ Live..να γκρουβάρει με ενα 16χρονο {ή 40χρονο } μπασίστα που παίζει 6 μήνες και δεν έχει πατήσει ποτέ του σε προβάδικο. Για μένα δεν είναι τόσο ηλικιακό το πρόβλημα..όσο χρόνια μάλλον επαφής με το όργανο αλλά κ πείρας  με μουσικούς.

Στο δικό μου αυτί το αποτέλεσμα  μιας τέτοιας συνεργασίας με μουσικούς διαφορετικού Level..κάνει συνήθως τα κομμάτια να ακούγονται «ξύλινα». Ακόμα και αν είναι ρυθμικά σωστά ..κάτι φταίει και δεν αναπνέουν με το σωστό τρόπο

Προσωπικά μου έχει τύχει να παίξω με μουσικούς 15 χρόνια μεγαλύτερους απο μένα και κόντευε να με πάρει ο ύπνος..ενώ πέρυσι έτυχε να παίξω με έναν 20χρονο Jazz πιανίστα που κάθε πρόβα πάθαινα πλάκα απο το παίξιμο και το drive του. Κάθε φορά ξεχνούσα ότι είχα τα διπλά του χρόνια..και το groove ήταν εκεί απο την 1η μέρα που έκανε οντισιόν για τη μπάντα .

Κάτι που πολλές φορές λέω σε μαθητές είναι.. «μπορώ να σε διδάξω την τεχνική και την φιλοσοφία πίσω απο την μουσική, μπορώ να σε διδάξω να διαβάζεις παρτιτούρα και να παίζεις πάνω σε «έτοιμα» κομμάτια..δεν μπορώ όμως να σου διδάξω τι σημαίνει να «οδηγείς ή να συμπορεύεσαι» με τρείς μουσικούς. Πρέπει να απαντήσεις σε αγγελίες και να το ανακαλύψεις μόνος σου.»

Η πείρα λοιπόν και τα παιξίματα με μουσικούς θεωρώ ότι είναι ένα απο τα κλειδιά που θα μας βοηθήσει να μπορούμε εύκολα και γρήγορα να καταλάβουμε αλλά κ να ξεκλειδώσουμε το groove μιας μουσικής.

4.   Προβλήματα με το time.
Το να έχουμε καλή σχέση με τις αξίες και τις παύσεις είναι ένα σοβαρό κεφάλαιο. Πάνω σε ποια βάση όμως στηρίζονται αυτές οι αξίες? Σε ένα απόλυτο και πολύπλοκο σύστημα υποδιαιρέσεων ή στο ..πόδι μας που χτυπάει στο ρυθμό?
Όπως έχω ξαναπεί σε παλιότερα άρθρα μου...ο καθρέφτης του σωστού ρυθμού είναι ο μετρονόμος. Το  «έλα μωρέ.. αφού χτυπάω το πόδι μου» εν έτη 2018 σχεδόν,  είναι απλά ..λίγο ...και τόσο last year.
‘Όλες οι αξίες που μαθαίνουμε πρέπει να μελετηθούν πάνω σε μια ισχυρή βάση , συχνά για πολλά χρόνια μέχρι να φτάσουν στο βιωματικό επίπεδο της συνείδησης μας.

Το ότι μελετήσατε μια φορά το Big 15 με μετρονόμο δεν σημαίνει ότι σας έχει γίνει βίωμα. Δεν θα έλεγα λοιπόν.. «ανοίξτε» το μετρονόμο  κάθε φορά που μελετάτε..αλλά περισσότερο..μην τον κλείνετε ποτέ! 
Έτσι και μόνο έτσι, «ίσως» κάποια μέρα πετύχουμε το λεγόμενο solid time, που για μένα είναι άλλο ένα κλειδί για την κλειδαριά του groove.

Το solid time θεωρώ ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα έμφυτο ταλέντο , αλλά μια δεξιότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί – απλά θέλει χρόνο –επιμονή κ αγάπη. Και μετρονόμο...μπόλικο..

•   Σε συλλογικό επίπεδο?
Πάρα πολλές φορές έχω διαπιστώσει ότι δεν έχουμε, όλοι την ίδια αντίληψη για τις αξίες πάνω σε ένα κομμάτι.
Αν και είμαι κάθετα αντίθετος στο να προβάρουμε όλη η μπάντα με μετρονόμο {εκτός κι αν συντρέχουν λόγοι sequencing}, ένα κόλπο που εφαρμόζω εγώ όταν το groove isn’t happening..είναι να απομονώνω αναγκαστικά έναν - έναν τους μουσικούς μαζί με ένα μετρονόμο μέσα στο studio, μέχρι να βρώ τι κ ποιός φταίει
Αρχικά εγώ ο μπασίστας και ο μετρονόμος, εγώ ο ρυθμικός κιθάριστας  κ ο μετρονόμος κλπ.
 Ένα άλλο κόλπο που εφαρμόζω συχνά όταν το κομμάτι δεν πατάει είναι το λεγόμενο single time- double time- triple time- half time- whole note time.
Tι είναι αυτό :
Ας πούμε οτι μελετάμε  ένα κομμάτι που δεν «πατάει» με τον μπασίστα μόνο. Το κομμάτι είναι στο 100 bpm..Το παίζουμε μερικές φορές με το μετρονόμο στο 100.
Μετά ο μετρονόμος θα πάει στο 200, άρα θα μας παίζει 8α. {Double time}
Μετά στο 400 όπου θα μας παίζει 16α.{Triple time}
Εμείς καθ’όλη την διάρκεια παίζουμε το ίδιο κομμάτι στην ίδια ταχύτητα. Οι υποδιαιρέσεις που ακούμε αλλάζουν.
Tώρα θα το δυσκολέψουμε λίγο. Βάζουμε το μετρονόμο στο 50.{half time} O μετρονόμος βαράει πλέον ήμισυ. Και τέλος το πιο δύσκολο απο όλα ..βάζουμε το μετρονόμο στο 25.{whole note time}.
O μετρονόμος μας πλέον, μας δίνει τα ολόκληρα.
Την επόμενη φορά που δεν θα σας «πατάει» ένα κομμάτι καλά,  δοκιμάστε αυτό το κόλπο και θα με θυμηθείτε.

•   Groove με σχετικό tempo.. Γίνεται?
Yπάρχει μια εξαίρεση στον κανόνα. Έχω δεί κομμάτια ακόμα και σε δισκογραφία π.χ να επιταχύνουν αλλά και να επιβραδύνουν τόσο ομοιόμορφα και σταθερά που ο ανθρώπινος νους δεν το αντιλαμβάνεται ή ακόμα κι αν το το αντιληφθεί να το θεωρεί αναπόσπαστο μέρος της μουσικής...και φυσικά το groove να μην χάνετε.

Θεωρώ οτι αυτές οι περιπτώσεις  είναι πραγματικά ιδιαίτερες και αφορούν όλες, μπάντες με πολύ σοβαρούς μουσικούς , με πολλές ώρες πτήσης στην πλάτη τους.

Σε αυτές τις περιπτώσεις το tempo έχει μια πλαστικότητα χωρίς το κομμάτι να χάνει την ενέργεια ή το groove του, και νομίζω οτι οφείλετε αρχικά σε εξαιρετικό level των μουσικών αλλά και σε ατελείωτες ώρες πρόβας.
Tσεκάρετε πόσο έντεχνα το έκανε ο Max Roach αλλά και ο Elvin Jones ο John Bonham κ.α

 ‘Αλλη μια εξαιρετική άσκηση που θα σας διδάξει πως να παίζετε πίσω - pocket και μπροστά είναι η εξής.

Όλοι μας έχουμε μάθει ότι ο μετρονόμος μας παίζει πάντα 4α.
Δοκιμάστε τον μετρονόμο αντί 4α, να σας δίνει τις άρσεις {τα &} και προσπαθήστε να παίξετε απο ένα απλό beat..μέχρι ένα μικρό σόλο.
Μέσα σε μίση ώρα,  με αυτή την άσκηση θα δείτε τρομερή βελτίωση στο pocket σας.

Η επόμενη κίνηση είναι δοκιμάστε τον μετρονόμο να σας δίνει το 2 της τετραπλέτας { 1e & a}
Πάλι δοκιμάστε Beats και τέλος soloing προσπαθώντας να μην φύγει απο το 2. Αυτή η άσκηση θα σας διδάξει να παίζετε σφιχτά{μπροστά}

Τέλος δοκιμάστε τον μετρονόμο στο 4 της τετραπλέτας{1e & a}
H αίσθηση που θα σας δώσει αυτή η άσκηση είναι σαν να παίζετε ανοιχτά και με μια αίσθηση καθυστέρησης{πίσω}.

Για beats τριήχων εκτός απο 4α..δοκιμάστε τον μετρόνομο στο 2 της τριπλέτας {1 ti ta}, αλλά και στο 3.{1 ti ta} , για τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα.  Στο 1 της τριπλέτας pocket, στο 2 σφιχτά, στο 3 πίσω.

Mερικοί drummer που είναι γνωστοί για το groove τους
Bernard Purdie ,Jeff Porcaro, James Gadson, Elvin Jones, Clyde Stubblefield, Steve Gadd, Dave Weckl, Manu Katche , Vinnie Colauita , Aby Laboriel Jr , Tommy Aldridge , John Bohnam ,Nate Smith και πολλοί άλλοι.

Ελπίζω αυτό το άρθρο να σας βοηθήσει σε αυτό το δύσκολο θέμα και να δώσει όρεξη για μελέτη και δουλειά.
Βαγγέλης Μουλακάκης.

Ημ/νία: 13:37 - 10/12/17